Радыкальная група з Крамянёвай даліны спрабавала выратаваць свет ад гвалту і небяспечнага штучнага інтэлекту. У выніку гэта прывяло да пагроз, падлогаў і жорсткіх забойстваў. Wired распавёў пра зізіянцаў — філасофскую тэхналагічную суполку, якая ператварылася ў секту.
Радыкальная група з Крамянёвай даліны спрабавала выратаваць свет ад гвалту і небяспечнага штучнага інтэлекту. У выніку гэта прывяло да пагроз, падлогаў і жорсткіх забойстваў. Wired распавёў пра зізіянцаў — філасофскую тэхналагічную суполку, якая ператварылася ў секту.
Зізіянцы — гэта нефармальная назва радыкальнай групоўкі, якая сфармавалася вакол свайго лідара — Зіз Ласоты. Група адкалолася ад іншага супольнасці аднадумцаў — Цэнтра прыкладной рацыянальнасці (CFAR). Удзельнікі CFAR у большасці сваёй — тэхнічныя спецыялісты і працуюць у сферы тэхналогій. Яны называюць сябе рацыяналістамі і спрабуюць «развіць яснае мысленне дзеля будучыні чалавецтва».
CFAR з’яўляецца адгалінаваннем іншай арганізацыі MIRI, якую ў 2000 годзе заснаваў ШІ-спецыяліст Эліэзер Юдкоўскі. Паслядоўнікі Юдкоўскага лічаць галоўнай праблемай чалавецтва ўзнікненне варожага штучнага інтэлекту. Яны лічаць сваёй задачай стварэнне бяспечнага ШІ, які будзе падкантрольны чалавеку.
Зіз Ласота нарадзілася на Алясцы ў пачатку 1990-х гадоў. Пры нараджэнні ў Зіз было іншае імя, да таго як яна ўсвядоміла сябе трансгендарнай жанчынай. З ранняга ўзросту Ласота захаплялася тэхналогіямі і паступіла на камп’ютарную інжынерыю ў мясцовы універсітэт. Потым яна стажыравалася ў Oracle і працавала ў NASA над інструментамі для аналізу касмічнага надвор’я. Менавіта тады Зіз захапілася ідэямі Юдкоўскага і далучылася да MIRI. Яна кінула навучанне ў аспірантуры і пераехала ў Крамянёвую даліну.
Ласота расчаравалася ў ІТ-працы і стартап-ідэалогіі. Паступова яна перайшла ад памяркоўных поглядаў да больш экстрэмальных перакананняў, выпрацавала сваю ўласную філасофію, у якой перапляталіся ідэі выратавання чалавецтва ад магчымых пагроз ШІ з элементамі эксперыментальнай псіхалогіі. Паступова рознагалоссі Ласоты з MIRI і CFAR пачалі ўзрастаць: рацыяналісты раздражнялі Зіз, вакол яе пачала фармавацца група аднадумцаў.
Пры гэтым самі ўдзельнікі не заўжды прызнавалі сваю групоўку як нешта фіксаванае, але для знешніх назіральнікаў усе праблемы і канфлікты, звязаныя з іх радыкальнымі ідэямі, непазбежна зводзіліся да дзеянняў і асобы Ласоты. У пэўны момант аднадумцы вырашылі, што ім трэба трымацца разам, каб супрацьстаяць рацыяналістам.
Ласота разам з адной з найбліжэйшых паплечніц Гвен Дэніелсан доўга шукалі здымную кватэру ў Каліфорніі. У выніку яны пераехалі жыць на човен Дэніелсан, а затым Зіз набыла сабе яшчэ адну. Сяброўкі вырашылі заснаваць Флот рацыяналістаў, для гэтага яны набылі 70-гадовы буксір «Калеб». Так можна было жыць аўтаномна, не марнаваць грошы на квартплату і прыцягваць аднадумцаў.
Але «Калеб» быў у дрэнным стане, і ў зізіянцаў не было грошай для яго рамонту. Берагавы ахоўнік Сан-Францыска неаднаразова папярэджваў Ласоту і Дэніелсан, што судна трэба адрамантаваць: на борце было больш за 11 тон паліва, якое ўяўляла небяспеку для іншых судоў. Жыхары «Калеба» ігнаравалі прадпісанні, кола зізіянцаў пашыралася.
Напрыклад, да Ласоты і Дэніелсан далучыліся Эмма Борханян, былы інжынер Google, і Алекс Літэм, студэнтка-матэматык Каліфарнійскага ўніверсітэта. Пазней да гэтага ядра далучыліся і іншыя постаці: Мішэль Зайко, Аліса Мондэй, Дэніэл Бланк і Суры Дао. Усе яны лічылі, што CFAR і MIRI робяць недастаткова і неабходна дзейнічаць радыкальней.
Зізіянцы абвінавацілі іншых рацыяналістаў у сістэматычнай трансфобіі і нават разбэшчванні непаўналетніх. Замест гэтага Ласота і яе аднадумцы імкнуліся прытрымлівацца строгага маральнага кодэксу і бачылі сябе героямі, якія бяруць адказнасць за лёсы свету. Яны апраналіся выключна ў чорнае адзенне і называлі сябе «веганскімі сітхамі», прадстаўнікамі «веганскага анарха-трансгуманізму».
Зізіянцы выпрабоўвалі розныя эксперыментальныя псіхалагічныя тэхнікі, каб змяніць свядомасць. Адна з такіх тэхнік — «аднапаўшарны сон»: калі адна палова мозга пераходзіць у стан глыбокага сну (з павольнымі хвалямі), а другая застаецца актыўнай і бадзёрай. Ласота і Дэніелсан выкарыстоўвалі гэты метад, каб падтрымліваць пастаянную пільнасць, нават калі ім быў патрэбны адпачынак.
Ласота лічыць, што адно паўшар’е ўспрымаецца як «добрае», а другое — як «дрэннае», і рэдка бывае стан «падвойнай дабрыні», калі абодва паўшар'і працуюць станоўча. Паводле яе слоў, яна часам гэта адчувала. Зізіянцы мяркуюць, што паміж паўшар’ямі адбываецца ўнутраная барацьба. Сапраўднымі альтруістамі могуць стаць толькі тыя, у каго два «добрыя» паўшар'і. Астатнія могуць «вылечыцца» з дапамогай «аднапаўшарнага сну», даводзячы сябе да знясілення.
У 2019 годзе рацыяналісты пачалі папярэджваць, што зізіянцы схільныя да фізічнага гвалту. Напрыклад, выканаўчы дырэктар CFAR Анна Саламон заявіла, што Ласота пачала яе «моцна пужаць». З’явіліся паведамленні, што зізіянцы хочуць набыць агняпальную зброю.
Сярод рацыяналістаў шырока абмяркоўвалася гісторыя Маі Пасек, трансгендарнай жанчыны, якая далучылася да зізіянцаў і практыкавала аднапаўшарны сон, што ў выніку выклікала ў яе нервовы зрыў. У выніку Пасек скончыла жыццё самагубствам. Рацыяналісты абвінавацілі ў яе смерці Ласоту, якая нібыта намаўляла ёй думкі пра суіцыд.
Канфлікт з берагавой аховай прымусіў зізіянцаў шукаць прытулку на сушы. Так яны пазнаёміліся з Кёрцісам Ліндам — уладальнікам найбуйнейшага судна ў порце. Лінд прадаў свой карабель і пераехаў жыць у трэйлерны парк у Вальеха, які яму належаў. Дэніелсан прапанавала аднадумцам папрасіцца да яго. Яны дамовіліся плаціць за два фургоны і месца ў парку.
Праз некалькі месяцаў зізіянцы перасталі плаціць за арэнду, тлумачачы гэта правіламі, што забаранялі выселіць жыхароў, якія апынуліся ў цяжкім становішчы падчас COVID-19. Тады ж, у 2022 годзе, улады Сан-Францыска патрацілі на разгрузку «Калеба» $50 000, а праз некалькі тыдняў судна патанула. Зізіянцам выставілі рахунак.
Сястра Зіз, Наомі, і Эмма Борханян паведамілі берагавой ахове, што Зіз выпала за борт падчас шпацыру на лодцы і яны не могуць яе знайсці. Маштабныя пошукі Ласоты вынікаў не далі. Адвакат Дэніелсан у рамках справы аб незаконным утрыманні людзей у кемпінгу заявіў, што яго кліентка здзейсніла самагубства. Целы ні Ласоты, ні Дэніелсан знойдзены не былі.
Лінд падаў у суд на групу, якая жыла ў ягоным парку, не аплочваючы арэнду. Суд пастанавіў выплаціць уладальніку парку кампенсацыю і выселіць жыхароў. За два дні да даты высялення на Лінда напалі: паводле дадзеных следства, у нападзе ўдзельнічалі Алекс Літэм, Суры Дао і Эмма Борханян. Падчас бойкі Лінд параніў Літэм і забіў Борханян. Следчыя прыйшлі да высновы, што Ласота і Дэніелсан, якіх лічылі загінулымі, прысутнічалі на месцы злачынства.
У снежні 2022 года, праз паўтара месяца пасля нападу на Лінда, былі знойдзены забітымі бацькі іншай зізіянкі, Мішэль Зайко. Камера назірання суседзяў зафіксавала, як да іх дома пад’ехала машына. Паліцыя падазравала ў забойстве саму Мішэль. Падчас следчых дзеянняў паліцэйскія нечакана знайшлі Ласоту. Яе абвінавацілі ў перашкодзе правасуддзю і арыштавалі. Зайко прыйшлося вызваліць з-за недахопу доказаў.
Ласота выйшла пад заклад і зноў знікла, а ў студзені 2025 года група злачынцаў здзейсніла набег на трэйлерны парк Кёрціса Лінда і забіла яго. Паліцыя западозрыла, што гэта зрабілі зізіянцы, якія заставаліся на волі. Абвінавачанне ў забойстве выставілі Максіміліяну Снайдэру, 22-гадоваму выпускніку Оксфарда, які актыўна падтрымліваў Ласоту ў сацсетках.
Тады ж на мяжы з Канадай агенты Памежнай службы ЗША спынілі аўтамабіль, у якім знаходзіліся зізіянцы Тэрэза Янгблют і Афелія Баукхольт. Тыя аказалі супраціў, завязалася страляніна, загінулі Баукхольт і памежнік Дэвід Мэланд. Янгблют даставілі ў бальніцу, і яна выжыла. Паводле дадзеных паліцыі, пісталеты набыла Мішэль Зайко. Янгблют была звязаная са Снайдэрам: яны падалі заяву на шлюб. Сам Снайдэр у інтэрв’ю журналістам адмаўляў дачыненне да групоўкі: «Я не адзін з сяброў Зіз».
У выніку паліцыя таксама затрымала Ласоту, Зайко і зізіянца Дэніэла Бланка за ўдзел у пратэстах. Апранутыя ў чорныя балахоны з маскамі, яны заблакавалі выезд з лагера Westminster Woods у Каліфорніі, дзе знаходзіліся ўдзельнікі CFAR. Ім выставілі абвінавачанні ў змове, незаконным пранікненні на тэрыторыю прыватнай уласнасці і супраціве паліцыі.
На судовым пасяджэнні Ласота запатрабавала вызваліць яе пад заклад, бо ў турме не было веганскага меню. Незадоўга да сваёй уяўнай смерці ў заліве Сан-Францыска яна напісала ў блогу: «Не давярайце людзям старэйшым за 30, якія не здзейснілі ніводнага забойства». Яе арышт, верагодна, прывядзе да распаду зізіянцаў, бо многія актывісты ўжо знаходзяцца пад вартай у чаканні суда. Лёс Гвен Дэніелсан да гэтага часу застаецца невядомым.
Рэлацыраваліся? Цяпер вы можаце каментаваць без верыфікацыі акаўнта.
Переплелись сюжеты фильмов "Терминатор" и "Страх и ненависть в Лас-Вегасе"