Спадарожнік Юпітэра Еўропа даўно прыцягвае навукоўцаў: яе пакрывае велізарны ледзяны шчыт, пад якім знаходзіцца шматкіламетровы вадзяны акіян. Даследаванні паказваюць, што Еўропа вырабляе тоны кіслароду, неабходнага для зараджэння жыцця.
Спадарожнік Юпітэра Еўропа даўно прыцягвае навукоўцаў: яе пакрывае велізарны ледзяны шчыт, пад якім знаходзіцца шматкіламетровы вадзяны акіян. Даследаванні паказваюць, што Еўропа вырабляе тоны кіслароду, неабходнага для зараджэння жыцця.
Місія NASA «Галілеа» яшчэ 20 гадоў таму засекла выпрацоўку кіслароду на Еўропе. Навукоўцы высветлілі, што ён атрымліваецца ў працэсе бамбардзіроўкі паверхні спадарожніка зараджанымі часціцамі ад Юпітэра. Еўропа знаходзіцца ў цэнтры радыяцыйных паясоў планеты. Радыяцыя расшчапляе малекулы вады, з якой складаецца ледзяны шчыт спадарожніка.
Новая місія «Юнона» сабрала даныя пра зараджаныя часціцы ў спадарожніка, калі пралятала над Еўропай на вышыні 354 кіламетры ў верасні 2022 года. Аналіз выявіў выпрацоўку кіслароду ў аб’ёме 12 кілаграмаў на секунду. Гэта больш за 1000 тон на дзень і дастаткова для дыхання аднаго мільёна чалавек на працягу сутак.
Даследчыкі ўдакладняюць, што прыбор вызначае не сам кісларод, а часціцы атамарнага вадароду. Паколькі гэтая малекула вельмі лёгкая, увесь вадарод, які ўтвараецца на паверхні Еўропы, падымаецца высока ў атмасферу. Кісларод, які цяжэйшы, хутчэй за ўсё, будзе вісець ніжэй або застанецца зачыненым у лёдзе. Але абедзве малекулы паходзяць з адной крыніцы: расшчэпленай замарожанай H₂O.
Тым не менш колькасць вылучанага кіслароду выявілася нашмат ніжэйшай, чым меркавалі навукоўцы. «Гэта ніжняя мяжа таго, што мы чакалі», — сказаў Джэймі Салай, фізік плазмы з Прынстанскага ўніверсітэта, які ўзначальваў даследаванне. Але «гэта не з’яўляецца абсалютна забароненым» для прыдатнасці для жыцця, дадаў ён.
«Ледзяны панцыр — гэта як лёгкія Еўропы», — кажа доктар Салай. «Паверхня — тая самая, якая абараняе акіян, што знаходзіцца пад ёй, ад шкоднага выпраменьвання, — у пэўным сэнсе дыхае». Астраномы мяркуюць, што гэты кісларод можа перамяшчацца ў водны падземны свет Еўропы. Калі гэта так, то ён можа змяшацца з вулканічным матэрыялам з марскога дна, стварыўшы «хімічны суп, у якім у выніку можа зарадзіцца жыццё».
«Калі місія NASA „Галілеа“ пралятала над Еўропай, гэта адкрыла нам вочы на складанае і дынамічнае ўзаемадзеянне Еўропы з навакольным асяроддзем. „Юнона“ дала новую магчымасць напрамую вымяраць склад зараджаных часціц, якія вылучаюцца з атмасферы Еўропы, і нам не цярпелася яшчэ раз зазірнуць за заслону гэтага захапляльнага воднага свету», — сказана ў публікацыі навукоўцаў.
NASA рыхтуе наступную місію Europa Clipper, якая прыбудзе ў сістэму Юпітэра ў 2030 годзе. Запуск зонда чакаецца ў кастрычніку гэтага года. Зонд будзе абсталяваны дзевяццю навуковымі прыборамі, якія дазволяць вызначыць, ці ёсць на Еўропе прыдатныя для жыцця ўмовы і ці існуе пад ледзяным шчытом спадарожніка біялагічнае жыццё.
Рэлацыраваліся? Цяпер вы можаце каментаваць без верыфікацыі акаўнта.
Вот куда зелёных экоактивистов надо отправить. И кислород им чистый и фабрик нету.