«Прапанавала 50% зніжку на зп». Як экс-гімнастка, цяпер iOS-распрацоўшчыца, шукае працу ў ІТ

«Мы выступалі ў Мінск-Арэне… Вялізная зала, і я такая маленькая»

У сям'і Кацяк Маша — першая прафесійная спартсменка. Калі дзяўчынцы было чатыры гады, бацькі вырашылі аддаць яе на мастацкую гімнастыку. 

— Я была вельмі актыўным дзіцем, і маю энергію трэба было скіраваць у патрэбнае рэчышча. Ніхто не думаў, што гэта зацягнецца на 17 гадоў. 

У нейкі момант мама нават прасіла дачку пакінуць спорт і засяродзіцца на вучобе. Але Маша вырашыла працягваць. Кажа, закахалася ў гімнастыку. Тым больш, у спорце яна рабіла поспехі. Ужо ў 2011 Маша трапіла ў нацыянальную зборную, адразу ў групавое практыкаванне. 

— Я пра гэта і марыла. Мне падабалася працаваць у камандзе, і групавое практыкаванне здавалася мне больш відовішчным. З гэтай жа камандай мы выйгралі чэмпіянат Еўропы ў 2011. Мы выступалі ў Мінск-Арэне… Вялізная зала, і я такая маленькая (мне тады было 14). Першы чэмпіянат быў для мяне самым душэўным стартам. 

Ужо праз год, у 2013, Машу забралі ў дарослую каманду. У зале яна праводзіла больш часу, ніж дома. Штодзень па дзве трэніроўкі — 8-10 гадзін на дзень 6 раз на тыдзень. Разам з новай камандай Марыя паехала ў Кіеў на Чэмпіянат Свету. Там яны ўзялі залаты медаль.

 

 

 

— Гэта быў першы залаты медаль за 15 гадоў. Пасля мы сталі прызёркамі яшчэ некалькіх Чэмпіянатаў Свету і чэмпіёнкамі Еўропы. Мой шлях у спорце быў цяжкім, але цікавым і паспяховым. Гэта вельмі загартавала мой характар. Я ведаю, колькіх намаганняў каштуе перамога.

Апошнім сур’ёзным выпрабаваннем сталася Алімпіяда 2016. Пасля яе гімнастцы прыйшлося скончыць спартовую кар’еру. 

— Я выступала са зламаным плячом. Плячо на той момант у мяне балела ўжо на працягу года. І я не магла схадзіць да доктара. Дакладней, магла, але не хацела пачуць дыягназ. Калі б я даведалася раней, што гэта сур’ёзна, я б тады не паехала на Гульні. Таму я сціснула зубы і пайшла да сваёй мэты.

Маша спрабавала аднавіцца пасля траўмы. Перанесла тры аперацыі. Але да спорту ўжо не вярнулася. 

— З аднаго боку мне было страшна заканчваць спартовую кар’еру, але з другога — шалёна цікава паспрабаваць штосьці новае. У мяне пачыналася новае жыццё.

«Працягвала вучыцца, адначасова працавала і атрымлівала першы „айцішны“ заробак — $250»

Пасля заканчэння спартовай кар’еры Маша вырашыла падацца ў ІТ. Па-першае, тады ўсе навокал гаварылі пра гэта, па-другое, сярод сяброў было шмат айцішнікаў, а значыць, было каму падтрымаць. Па-трэцяе, Маша цікавілася сучаснымі тэхналогіямі: сачыла за выпускам новых гаджатаў, пераважна за рэлізамі Apple. 

— Мне параілі кампанію, якая арганізуе курсы тэсціравання з перспектывай працаўладкавання, — Solvd. Там былі курсы па мануальным і аўтаматызаваным тэсціраванні. На аўтаматызаванае тэсціраванне не адважылася пайсці. Там патрэбны быў тэхнічны бэкграўнд, якога ў мяне зусім не было на той момант. Таму я пайшла адразу на мануальнае. Пры гэтым у кампаніі абяцалі перспектыву росту. Калі я хачу перакваліфікавацца — без праблем. 

— Гэта быў мой першы досвед у ІТ. Там я пазнаёмілася з такімі паняццямі, як скрам, канбан, спрынты і асновы аджайлу. Там знайшла свае першыя багі і напісала першыя тэст-кейсы. У мяне быў выдатны ментар, які дапамагаў мне хутчэй уліцца ў працу. І ў цэлым я вельмі ўдзячная Solvd за тое, што яны дапамаглі мне ўвайсці ў ІТ.

— А яшчэ пасля гімнастыкі, дзе ўсё было строга і дысцыплінавана, я здзівілася, што на працу можна трохі спазніцца, на абед можна сыходзіць на цэлую гадзіну, а ў офісе ёсць безлімітныя гарбата, кава, пячэнькі, ёгурты і садавіна. І нават была гульнявая прыстаўка. Для мяне гэта быў паралельны сусвет…

У Solvd Маша прапрацавала паўтара года. А потым ёй напісалі ў LinkedIn з Craft Machine, амерыканскай прадуктовай кампаніі з офісам у Мінску. Пасля паспяховага інтэрв’ю з эйчарам паклікалі на тэхнічнае сумоўе. На той момант Маша ўжо вельмі загарэлася пазіцыяй — хацела паспрабаваць працаваць у прадукце. 

— Калі я праходзіла сумоўе, пад канец размовы я зразумела, што яно не ўдалося. Чаму? Не ведаю… Пэўна, хваляванне. Але я вельмі хацела да іх патрапіць. І калі пры канцы гутаркі ўзнікла няёмкая паўза, не ведаю, што на мяне найшло, я сказала: «Я разумею, што сумоўе не ўдалося, але я вельмі хачу да вас патрапіць. І я гатовая вам даказаць, што я годны кандыдат. І вы не пашкадуеце, калі возьмеце мяне». І я ўбачыла, што выраз твару памякчэў. І ўжо трохі разлічвала на офер. Так і адбылося. Мяне нанялі. 

У Craft Machine Маша пачала пісаць аўтаматызаваныя тэсты, пазнаёмілася з асаблівасцямі прадуктовай кампаніі і падцягнула тэхнічныя скілы. 

— Я ўдзельнічала ў грумінгах, планінгах, праводзіла дэма. Напісала свае першыя аўтаматызаваныя тэсты на Ruby. Зрабіла першы каміт і першы код-рэв’ю, пазнаёмілася з асновамі дэплойменту. 

— Пасля знаёмства з кодам я зразумела, што гэта мне падабаецца нашмат больш за мануальнае тэсціраванне. Гэта была нейкая магія: ты пішаш некалькі радкоў кода адзін раз, потым проста запускаеш тэсты — і ўсё тэсціруецца аўтаматычна. Мяне гэта так натхніла! Я не пераставала думаць пра тое, што можна не толькі запускаць аўтатэсты, але і ствараць уласныя праграмы, таму я вырашыла паспрабаваць сябе ў распрацоўцы софту. Я пачала шукаць курсы, але сутыкнулася з вялікай колькасцю негатыўных водгукаў, таму я ўсё ж такі не вырашалася на іх пайсці. 

Маша пачала самастойна вучыцца. Днём — праца, а ўвечары і на выходных — вучоба. А пасля сябар пазнаёміў Машу з Сяргеем — iOS-распрацоўшчыкам (і будучым мужам Машы), які бясплатна навучае людзей праграмаванню. Ён склаў праграму навучання. Дапамагаў разбірацца, кансультаваў. 

 

 

 

— Першым у гэтай праграме быў кароткі азнаямленчы курс Python. Гэта была проста магчымасць памацаць праграмаванне і наогул зразумець, ці чапляе, ці не. Пасля — кнігі. Першая — пра Java, затым яшчэ тры, дзе апісваюцца асновы распрацоўкі софту і патэрны праграмавання на Java. Фінальным штрыхом у навучанні стаў курс Стэнфардскага ўніверсітэта. Ён, дарэчы, ляжыць у адкрытым доступе на ютубе. І ён вельмі круты. 

Навучанне заняло ў Машы год. Але, кажа, праграму можна было прайсці і хутчэй. Аджа ёй даводзілася сумяшчаць вучобу з працай. Так і атрымлівалася, што на распрацоўку заставаліся гадзіны дзве на дзень і выходныя. Таму яшчэ да завяршэння Стэнфардскага курса Маша вырашыла звольніцца з Craft Machine і больш надаваць часу вучобе і ўжо пошуку новай працы на пазіцыі iOS-дывелапера. 

— Сумяшчаць працу і вучобу было вельмі цяжка. Я не магла ўвесь свой час прысвячаць вучобе, і мне даводзілася адмаўляцца ад нейкіх забаў і сустрэч з сябрамі, бо хацелася хутчэй скончыць курс. Мне вельмі падабалася мая мінулая праца, але я ўсё ж такі вырашылася на складаны крок — адмовіцца ад яе на карысць вучобы.

Паралельна Маша стала хадзіць на сустрэчы CocoaHeads у Мінску, дзе збіраліся мабільныя распрацоўшчыкі. Так ці інакш на мітынгах паўставала пытанне пошуку працы. Фідбэкі былі несуцяшальныя — джуноў без досведу бяруць неахвотна. Тады Маша вырашыла зрабіць свой праект.

«Чаканні ад рэлізу ў мяне былі вялікія. Думала, зараз як выкачу — стану мільянеркай. Ніфіга»

Першапачаткова EverNever задумваўся як праект для партфоліа. 

— Ідэя прыйшла досыць хутка. Я вельмі люблю настолкі і душэўныя вячоркі з сябрамі. Я памятаю, мы неяк сабраліся, і ў нас была толькі што набытая картачная гульня «Я ніколі не». Але там было мала цікавых пытанняў, сустракаліся паўторы. І я падумала: чаму ў такой папулярнай гульні так мала якасных рэалізацый?

Тады Маша падумала: што калі зрабіць сваю гульню? Стварыла чацік з сябрамі і падзялілася задумкай. Усе падхапілі, пачалі брэйншторміць, прапаноўваць варыянты па кантэнце. Так з’явілася ідэя. А далей — распрацоўка. 

— Хоць у праграму курса Стэнфарда і ўваходзіла напісанне некалькіх маленькіх гульняў, мне ўсё роўна было цяжкавата зразумець, з чаго лепш пачаць. Бо планавалася штосьці ўжо глабальнейшае за праект з некалькіх модуляў. Я звярнулася па дапамогу да мужа і да сяброў. Так мы сабралі каманду з UI/UX дызайнера, мастака-ілюстратара і людзей з добрым пачуццём гумару для стварэння кантэнту.

Гэта быў мой першы прадукт, і мне хацелася стварыць прыгожую і якасную гульню, каб было не сорамна паказаць на сумоўі. Мне было вельмі важна, каб у гульні быў добры кантэнт, таму мы прыдумлялі пытанні, потым аддавалі іх адно аднаму на ацэнку, вылічалі сярэднюю ацэнку па кожным пытанні, каб у гульню патрапіла толькі найлепшае і найцікавейшае. 

 

 

 

Маша таксама пачала вывучаць канкурэнтаў у AppStore, іхнія асноўныя фічы і мовы, якія яны падтрымліваюць, і зрабіла план на MVP.

— Пасля аналізу канкурэнтаў я вырашыла, што ў першай версіі маёй гульні будзе 6 моў: руская, англійская, нямецкая, іспанская, італьянская і румынская. Мне хацелася, каб пераклад быў жывым, а не акадэмічным, і кантэнт быў цікавы ва ўсіх лакацыях, таму я знайшла нэйтыў спікераў для перакладу і прасіла іх пакідаць фідбэкі, каб прыбраць нерэлевантны кантэнт. У нейкі момант я падумала, чаму б не паспрабаваць на гэтым яшчэ і зарабіць. І тады вырашыла лепш вывучыць прынцыпы працы пакупак у App Store і дадаць in-app purchases. На распрацоўку сышло каля 5 месяцаў, і ў снежні адбыўся першы рэліз.

— Чаканні ад рэлізу ў мяне былі вялікія. Думала, зараз як выкачу, як запошчу ў Instagram, LinkedIn — мільёны спамповак будуць, стану мільянеркай. Ніфіга. Дзірка ад абаранка. У першы дзень рэлізу было 30 актыўных карыстальнікаў адзін час, на другі дзень — і таго менш. Я так знервавалася. А потым праз некалькі тыдняў была першая купля. Але выявілася, гэта мой муж.

— Ані адсутнасць працы, ані нізкая колькасць спамповак не спынілі мяне, і я працягнула развіваць праект. Я дадала шмат класных фіч: штотыднёвае абнаўленне бясплатнага кантэнту з пуш-натыфікацыямі, прэміяльную падпіску, магчымасць пазначаць карткі як favorite і пачынаць гульню з любімых пытанняў, магчымасць дзяліцца карткамі, магчымасць ствараць уласныя пакі і дзяліцца імі з сябрамі. Ані ў кога з канкурэнтаў няма такой фічы. 

Цяпер у праграмы ўжо больш за 1000 спамповак. Большасць карыстальнікаў — у Еўропе і ЗША. 

— Мне здаецца, яшчэ трохі — і я ўжо змагу пісаць у сваім рэзюмэ, што я мідл. Бо ў мяне ўжо каля года працы на праекце. Прычым я не толькі распрацоўваю прадукт, я і менеджару яго. Пры гэтым працягваю вучыцца. Чытаю кнігі, гляджу відэа. Калі раней у мяне ў ютубе былі нейкія інтэрв’ю, відэа пра гімнастыку, цяпер там усё пра праграмаванне. Я залажу туды і думаю: як жа памянялася маё жыццё…

Але оферу ўсё няма. Дзяўчына нават прапаноўвала зніжку 50% на першы заробак, але і тут ніхто не адгукнуўся. Ад студзеня Маша не атрымала ніводнага запрашэння на сумоўе. 

— Чаканні ад пазіцыі… Цяпер для мяне не мае значэння, ці будзе гэта прадукт, ці аўтсорс. І ў якой краіне гэта будзе. Усюды ёсць свае плюсы і мінусы. Што для мяне важна, дык гэта каб быў добры калектыў. Не ў тым сэнсе, што мы станем найлепшымі сябрамі і будзем хадзіць піць півасік. А менавіта хочацца, каб гэта быў класны камандны працоўны дух. Каманда прафесіяналаў, якая дасць мне шанец рэалізаваць сябе як iOS-распрацоўшчыцу, прыўнесці свой унёсак у рэалізацыю прадукту і прапампаваць свае скілы.

Read in English