Даследчыкі са Стэнфардскага ўніверсітэта ўпершыню ў гісторыі паспяхова ўзнавілі поўны нервовы ланцужок, які адказвае за перадачу болевых сігналаў ад скурных рэцэптараў да імітацыі галаўнога мозгу.
Даследчыкі са Стэнфардскага ўніверсітэта ўпершыню ў гісторыі паспяхова ўзнавілі поўны нервовы ланцужок, які адказвае за перадачу болевых сігналаў ад скурных рэцэптараў да імітацыі галаўнога мозгу.
Каманда навукоўцаў пад кіраўніцтвам румынскага нейрабіёлага Серджу П. Пашкі здолела ўзнавіць нервовую тканку і наладзіць сувязі паміж яе элементамі. Пашка яшчэ ў 2017 годзе ўвёў паняцце асемблоідаў — складаных трохмерных клеткавых мадэляў, створаных у лабараторных умовах, камбінацыю двух ці больш арганоідаў. Арганоіды, у сваю чаргу, з’яўляюцца сферычнымі клеткавымі структурамі або культываванымі клеткамі, аб’яднанымі для ўзнаўлення структурных і функцыянальных уласцівасцяў органа.
Для стварэння гэтага нервовага ланцужка даследчыкі ўзялі клеткі чалавечай скуры і пераўтварылі іх у ствалавыя клеткі, здольныя фарміраваць практычна любую тканку арганізма. Затым з дапамогай хімічных сігналаў ствалавыя клеткі былі стымуляваны да развіцця ў чатыры тыпы нервовай тканкі: сэнсорныя нейроны скуры, правадная нервовая тканка і тканкі кары галаўнога мозгу. Гэтыя чатыры тыпы клетак былі вырашчаны ў выглядзе асобных арганоідаў.
Потым усе чатыры арганоіды змясцілі ў спецыяльны посуд для культывавання, дзе яны паступова зрасліся, утварыўшы бесперапынны контур для перадачы нервовага імпульсу ад пачатку да канца. Гэты працэс заняў каля 100 дзён, у выніку чаго сфармаваўся асемблоід даўжынёй амаль 1 см, які змяшчае каля 4 млн клетак. Паміж складовымі арганоідамі сфармаваліся нейронныя сувязі, і ў сістэме ўзніклі патэрны сінхроннай перадачы сігналаў.
Для праверкі контуру навукоўцы выкарысталі капсаіцын — рэчыва, якое надае вострасць перцу. Пасля яго ўвядзення былі зафіксаваныя хвалістыя нейраімпульсныя сігналы, што распаўсюджваліся ад месца ўздзеяння да канчатковага пункту, які імітаваў галаўны мозг. Пашка адзначыў, што такую сінхроннасць было б немагчыма заўважыць, не маючы магчымасці адначасова назіраць за ўсімі чатырма злучанымі арганоідамі. Ён падкрэсліў, што мозг — гэта нешта большае, чым проста сума яго частак.
Гэта даследаванне мае вялікі патэнцыял для распрацоўкі новых, больш эфектыўных і бяспечных абязбольваючых прэпаратаў, якія маглі б замяніць апіяты, якія выклікаюць залежнасць. Створаную мадэль можна будзе выкарыстоўваць для вывучэння механізмаў перадачы болевых сігналаў на неінвазіўным узроўні і без выкарыстання жывёл. Акрамя таго, «мозг у прабірцы» можа стаць каштоўным інструментам для даследавання многіх іншых захворванняў нервовай сістэмы, забяспечваючы этычна чыстыя даследаванні.
Рэлацыраваліся? Цяпер вы можаце каментаваць без верыфікацыі акаўнта.