Закрываюць прыватныя школы. Вось што кажуць айцішнікі, чые дзеці там вучацца

«Яшчэ верасень не скончыўся, а дзіця трэці раз зноўку ідзе ў першы клас»

— Сын наведваў прыватны дзіцячы садок, і туды ж з дзецьмі са сваёй старэйшай групы пайшоў у пачатковую школу. Правучыліся 1,5 тыдня — і 11 верасня абвясцілі пра закрыццё нашай школы. Ёй не выдалі сертыфіката.

Перавесці дзіця ў гімназію паблізу не атрымалася, бо класы цалкам укамплектаваныя.

У выніку яшчэ верасень не скончыўся, а дзіця ўжо трэці раз зноўку ідзе ў першы клас — цяпер ужо ў школу па прапісцы, іншых варыянтаў няма.

З новай школы нам тэлефанавалі (у іх ёсць даручэнне і ўся інфармацыя пра нас), сёння па абедзе пайду да дырэктара — высвятляць падрабязнасці. У нас у Лебядзіным у пачатковых класах па 35 чалавек вучыцца, пакуль не ведаю, як у школе збіраюцца вырашаць пытанне са з’яўленнем новых вучняў.

«У дзіцяці сіндром парушэння актыўнасці і ўвагі, у звычайнай школе ён быў проста двоечнікам і хуліганам»

— Сын вучыцца ў прыватнай школе ўжо 4,5 гады. Я перавяла яго туды, калі ён быў у шостым класе — у сярэдзіне года. Цяпер ён у адзінаццатым. У майго дзіцяці быў сіндром дэфіцыту ўвагі, але ў звычайнай школе не ведалі, што гэта — для іх мой сын быў проста «двоечнікам і хуліганам».

Прыватная школа стала для нас выратаваннем: тут невялікія класы, персанальны падыход і паважлівае стаўленне да ўсіх вучняў. Цяпер сын вучыцца з цікаўнасцю — ён больш не двоечнік, цікавіцца музыкай і грае на музычным інструменце, любіць гуманітарныя навукі, чытае.

А раней жа я наймала рэпетытара, каб ён рабіў з дзіцем урокі, бо ў мяне не было такой магчымасці — я адзіная працоўная дарослая ў сям'і.

А вось звычайная школа патрабавала, каб мы, бацькі, на яе працавалі: і грашыма дапамагалі, і бясплатнай працай, і патрабаванні да вопраткі выконвалі (а гэта зноўку праца), і з дзецьмі сваімі вучылі ўрокі — часам мне нават здавалася, што дзіця наогул не праходзіла тэмы ў класе і яму тлумачаць яе ўпершыню.

Нашая прыватная школа яшчэ працуе, але ідуць праверкі. Дзеці штодня ходзяць у касцюмах, чаго раней ніколі не бывала. Я ўжо думаю, што ж рабіць, калі яе закрыюць. І маё рашэнне ў такім выпадку — ехаць у Польшчу: я ўжо знайшла там прыватную школу. 

«Калі забіраю дзяцей са школы, даводзіцца часам чакаць да гадзіны, яны не хочуць сыходзіць»

— У мяне двое дзяцей, яны ходзяць у першы і трэці клас прыватнай школы. Школа пакуль працуе.

Старэйшае дзіця першы год вучылася ў гімназіі: там было нядрэнна, пашанцавала з настаўнікам. А потым мы пераехалі на іншы канец Мінска — і паколькі ў гімназію непадалёк уладкаваць дзіця не ўдалося, яно пайшло ў звычайную школу. 

Паколькі я ніколі не пакідаў без увагі выпадкі прыніжэння майго дзіцяці ў школе, а таксама спрэчныя моманты навучальнага/выхаваўчага працэсу, праз паўгода нас папрасілі забраць дакументы. Мы перавяліся ў прыватную школу.

Што сказаць: працэс там арганізаваны нашмат лепш, тэхнічнае абсталяванне добрае. Стаўленне да дзяцей кардынальна адрозніваецца — у прыватнай школе іх слухаюць. А яшчэ іх там вучаць, у той час як у дзяржшколе проста кантралявалі: школьнік сам або з бацькамі мусіў разабрацца з вучэбным матэрыялам, а пасля — прадэманстраваць веды ў школе.

Маім дзецям у новай школе падабаецца: калі забіраю іх, даводзіцца часам чакаць ад паўгадзіны да гадзіны, бо яны «не ўсё дарабілі, што хацелі» ці проста «не хочуць сыходзіць». Бывае, зранку малодшы не жадае ўставаць з ложка, бо не выспаўся, але калі нагадаць, якія ўрокі яго чакаюць у школе, увесь сон знікае.

Што яшчэ важна:

• адміністрацыя і педагагічны склад у школе вельмі спагадлівыя і адкрытыя, гатовыя абмяркоўваць з бацькамі і навучальны працэс, і працу з дзіцем. Бацькоў перыядычна залучаюць у працэс, што, вядома, спрыяе фармаванню даверных адносін з настаўнікамі і ўмацоўвае адносіны з дзецьмі.
• школьнікаў навучаюць камунікаваць міжсобку. На мой погляд, гэта адная з найважнейшых функцый школы. У былой школе ўскосна падтрымліваліся негатыўныя адносіны між дзецьмі. 

Навіны пра закрыццё 8 прыватных беларускіх школ для мяне трывожныя, але я прагназаваў гэта яшчэ ў 2020 годзе. Проста не думаў, што падстава будзе такой недарэчнай. Калі прыйдуць такія ж благія весткі ад адміністрацыі нашай школы, будзем шукаць варыянты.

«Дзеці вучыліся анлайн у „Смартскул“, бо мы былі вымушаныя пакінуць Беларусь»

— Дзяцей у нас трое — 14, 11 і 3 гады. Увесь мiнулы год яны вучылiся анлайн у «Смартскул», бо мы былi вымушаныя пакiнуць Беларусь і не былі ўпэўненыя, што вырашым праблему школы ў Літве.

Дагэтуль у першую хвалю кавiда дзецi нейкi час навучалiся ў прыватнай школе «Прайм», але нашыя дакументы ляжалi ў гiмназii. Пачалiся пытаннi з боку РАНО, як гэта так, — i дзецi мусiлi вярнуцца назад. 

Калi мы перабралiся ў Лiтву, мы так жа сама хацелi аддаць малых у «Прайм», але ўсе месцы былi занятыя. Таму мы знайшлi замену — «Смартскул». Дзеці вучыліся па-руску, але па беларускай праграме. А ў жнiўнi за некалькі дзён да навучальнага года адбыўся бацькоўскі сход — і там аб’явілі, што анлайн частка школы стала фармальна расійскай і з расійскай праграмай — з прадметамi накшталт «Гісторыі Расіі» і атэстатам. Нас гэта не задаволіла і мы перавялі дзяцей у літоўскую школку.

Я не ведаю, як ацаніць маштабы таго, што адбываецца зараз. Калі проста палічыць колькасць вучняў, што навучаліся прыватна, і параўнаць з усёй масай, — то, вядома, гэта дробязі. Але ў прыватных школах, якія я ведаю — накшталт «Смартскул», «Прайма» ды «Стэмбрыджа», — даюць вельмі высокага ўзроўню веды, выкарыстоўваючы нармальны, скажам так, сучасны еўрапейскі падыход. Там дзеці маюць прагу да ведаў. З гэтымі ведамі, я думаю, яны маюць больш шанцаў атрымаць еўрапейскую і амерыканскую вышэйшую адукацыю. Страта для гэтых дзяцей і іх бацькоў — проста каласальная. Некаторыя бацькі не ехалі з Беларусі, маючы такую магчымасць, толькі праз тое, што ix дзеці атрымлівалі выдатную адукацыю на радзiме.

«Будзем змагацца за школу дачкі. Здаецца, быў адзін прыклад»

— Мой сын-сямікласнік вучыўся ў «Смартскул», дачка-другакласніца — у іншай прыватнай школе. Цяпер абедзве ў працэсе закрыцця.

Мы аддалі дачку ў прыватную школу, бо вырашылі, што 30 чалавек у класе — так сабе гісторыя. А старэйшы сын ад самага пачатку хадзіў у звычайную — дзяржаўную. З ім мы прайшлі ўсе магчымыя нягоды:

• У пачатковай школе ў нас змяніліся 4 настаўнікі, нам давалі новага — але ён працаваў паўгода і сыходзіў, часта гэта былі нават не выкладчыкі пачатковых класаў.
• Маладая настаўніца, што ўзяла хлопцаў у пятым класе, не вытрымала адміністрацыйнай нагрузкі — і сышла, як толькі тэрмін яе размеркавання пасля ВНУ падышоў да канца.
• Калі класны кіраўнік сына сышоў, клас расфармавалі, дзяцей размеркавалі па іншых класах — і стала па 30 чалавек у кожным.

Што магу расказаць пра навучанне дзяцей: у «Смартскул» усё трохі бязладна ў афлайне, але анлайн — якасна і зладжана: 

• Стэлефанаваліся — дамовіліся пра ўмовы — аплацілі. 
• Нас тут жа дадалі ў групу, завялі электронны дзённік. 
• Далі спасылкі на ZOOM-пакоі па розных прадметах + спасылкі на падручнікі. 
• Усе заданні былі ў электронным дзённіку. 
• А выкладчыкі пастаянна давалі зваротную сувязь. 
• Ну і галоўнае — усе заняткі былі цікавымі, дзеці нават анімэ на беларускай мове глядзелі.

У школе дачкі ўсё было добра, наколькі гэта магчыма ў нашым зарэгуляваным школьным прыватным сектары (дзе, напрыклад, літаратуру не можа выкладаць пісьменнік — толькі настаўнік). 

Сэрвіс у школе дачкі толькі паляпшаўся, нягледзячы на тое, што настаўнікі таксама прыходзілі з дзяржсістэмы (мяркуючы з усяго, праз пару месяцаў іх трохі адпускала, бо адміністрацыйную працу бярэ на сябе адміністрацыя школы).

Дачцэ ў першым класе падабалася, у другім стала крыху больш адказнасці, бо ўжо ёсць ацэнкі і хатнія заданні, — і яна трохі капрызіла, але быццам улілася ў працэс.

Што цяпер: у найгоршым выпадку — дзяржшкола, але гэта крайні і непажаданы варыянт. Разглядаем таксама варыянт з пераездам (хоць, калі шчыра, вельмі не хочацца). Шукаем альтэрнатыўныя рашэнні — аж да хатняй адукацыі. Ну і будзем змагацца за школу дачкі (таму я і не хацеў яе называць)! Здаецца, быў адзін прыклад, калі бацькі на год адстаялі прыватную школу — мы таксама паспрабуем.

«Заўжды вырашае педагагічны склад. Проста ў прыватных школах ён часцей за ўсё спецыяльна падабраны»

— За свае 15 гадоў сын вучыўся ў трох прыватных школах — 6 гадоў, і ў адной дзяржаўнай — 3 гады. Мы спецыяльна не планавалі прыватнага навучання, але спачатку так выйшла, што нашую настаўніцу пачатковых класаў запрасілі ў прыватную школу — і мы пайшлі за ёй, а затым двойчы «лёс склаўся так». 

Не магу сказаць, што дзяржшкола — гэта адназначна зло, а прыватная — дабро: ёсць і плюсы, і мінусы ў абодвух варыянтаў. Але адное дакладна: заўжды вырашае педагагічны склад. Проста ў прыватных школах ён часцей за ўсё спецыяльна падабраны, добра матываваны і не зарэгуляваны план-канспектамі і іншай папяровай справаздачнасцю.

У дзяржшколе ж, на жаль, да дзяцей часта ставяцца як да нязручнай жывой масы, якую трэба любым спосабам заткнуць, пракантраляваць, прымусіць вывучыць параграф і роўна пашыхтаваць на лінейцы. А яшчэ ў дзяржшколе цяжка ўявіць сітуацыю, калі нудныя тэмы па грамадазнаўстве замяняюцца абмеркаваннем сусветных навін, а замест неактуальнага «Яўгена Анегіна» дзеці з задавальненнем чытаюць «Гары Потэра». 

Мой сын быў задаволены вучобай і ў прыватных школах, і ў дзяржаўнай, дзе нам вельмі пашанцавала з класным кіраўніком. Мы як бацькі можам адзначыць, што ўзровень адукацыі ў прыватных школах заўсёды быў вышэйшым, а працэс цікавейшым, хоць часам не абыходзілася і без арганізацыйнага гармідару. Але ў кожным разе закрыццё прыватных школ — гэта чарговае пазбаўленне беларусаў выбару, а іх дзяцей — магчымасці навучыцца вучыцца і не баяцца думаць і самавыяўляцца.

Пакуль сын яшчэ ў трэцяй прыватнай школе, у якой ён вучыцца з верасня, — аддалена. Мы разглядаем варыянт вяртання ў дзяржшколу, у якой сын ужо вучыўся.