Працаваў на Беларусь з Польшчы — дзе плаціць падаткі? Версія другая, добрая
У трывожнага кейсу пра паўторны падатак у Польшчы на зп з РБ з’явілася заспакаяльная альтэрнатыва — не плаціць. Або плаціць, але нашмат менш.
Ці памятаеце гісторыю айцішніка-рэлаканта, які некалькі месяцаў працаваў з Польшчы на кампанію ў РБ і па выніках фінансавага года заплаціў у Польшчы 27К злотых падаходнага падатку на беларускі заробак?
Залішне выплачаныя падаткі яму прапанавана запатрабаваць у беларускага боку. Так параіў яму падатковы кансультант, гэтак жа інтэрпрэтавалі Пагадненне аб пазбяганні двайнога падаткаабкладання паміж Беларуссю і Польшчай іншыя юрысты.
Сітуацыя:
Грамадзянін Беларусі пераехаў у Польшчу і стаў яе падатковым рэзідэнтам (па прыкмеце 183+ дні або па прыкмеце «Польшча — цэнтр яго жыццёвых інтарэсаў»). Частку фінансавага года ён працягваў працаваць аддалена на беларускую юрыдычную асобу, працадаўца ў РБ плаціў за яго падаткі, потым рэлакант знайшоў працу ў Польшчы.
Пытанне: ці ўзнікае ў рэлаканта абавязак выплаты падатку ў Польшчы з беларускага даходу? Як у такім выпадку працуе Пагадненне аб пазбяганні двайнога падаткаабкладання?
Між тым ёсць і іншы, аптымістычны, пункт гледжання на гэты кейс. Міграцыйны кансультант Ірына Ралавец (працуе ў тым ліку з падатковымі дэкларацыямі, сваю пазіцыю пацвярджае практыкай) перакананая, што з усёй сумы беларускага даходу падатак у Польшчы паўторна плаціць не трэба. Трэба — толькі розніцу ў стаўках (калі яна ёсць).
Падставы для гэтага кансультант бачыць у арт. 15 і ў 23 Пагаднення (уласна ў тых жа самых артыкулах, што і героі кейсу пра 27К). Але тлумачыць іх інакш.
Вось гэтыя артыкулы:
Артыкул 15. Даходы ад працы па найме
- З улікам палажэнняў артыкулаў 16, 18, 19, 20 жалаванне, заработная плата i іншыя падобныя ўзнагароджанні, што атрымлівае асоба са сталым месцапражываннем у адной Дзяржаве Дамовы ў дачыненні да працы па найме, абкладаюцца падаткам толькі ў гэтай Дзяржаве Дамовы, калі толькі праца па найме не ажыццяўляецца ў іншай Дзяржаве Дамовы. Калі праца па найме ажыццяўляецца такім чынам, атрыманыя ў сувязі з гэтым узнагароджанні абкладаюцца падаткам у гэтай іншай Дзяржаве Дамовы.
- Нягледзячы на палажэнні пункта 1, узнагароджанні, якія атрымліваюцца асобай са сталым месцапражываннем у адной Дзяржаве Дамовы ў дачыненні да працы па найме, што ажыццяўляецца ў іншай Дзяржаве Дамовы, абкладаюцца падаткам толькі ў першай названай Дзяржаве Дамовы, калі:
а) атрымальнік знаходзіцца ў іншай Дзяржаве Дамовы на працягу перыяду або перыядаў, якія не перавышаюць агулам 183 дні ў адпаведным фінансавым годзе, i
б) узнагароджанні выплачваюцца наймальнікам або ад імя наймальніка, які не з’яўляецца асобай са сталым месцазнаходжаннем у іншай Дзяржаве Дамовы, і
в) выдаткі па выплаце ўзнагароджанняў не нясе сталае прадстаўніцтва, якое наймальнік мае ў іншай Дзяржаве Дамовы.
Артыкул 23. Ліквідацыя двайнога падаткаабкладання
- Калі асоба са сталым месцазнаходжаннем у адной Дзяржаве Дамовы атрымлівае даход або мае маёмасць, якая ў адпаведнасці з гэтым Пагадненнем можа абкладацца падаткам у іншай Дзяржаве Дамовы, тады першая Дзяржава Дамовы вызваліць такі даход або маёмасць ад падатку ў адпаведнасці з пунктам 2.
- Калі асоба са сталым месцазнаходжаннем у адной Дзяржаве Дамовы атрымлівае даходы, якія ў адпаведнасці з артыкуламі 10 і 11 могуць падлягаць падаткаабкладанню ў іншай Дзяржаве Дамовы, тады першая Дзяржава Дамовы дазволіць на адлічэнне ад падаходнага падатку той асобы суму, роўную падатку, аплачанаму ў той іншай Дзяржаве Дамовы.
Аднак такое адлічэнне не будзе перавышаць сумы падатку першай Дзяржавы Дамовы на такі даход, разлічанага ў адпаведнасці з яе падатковым заканадаўствам і правіламі.
Ірына Ралавец:
— Глядзім п. 1 арт. 15 Пагаднення: даходы, звязаныя з працоўнымі адносінамі, абкладаюцца падаткам па месцы працаўладкавання.
Але падатак мае быць разлічаны паводле правіл краіны сталага месцазнаходжання. Таму глядзім арт. 23 Пагаднення: для ліквідацыі двайнога падаткаабкладання дзяржава вызваляе такі даход ад падаткаабкладання ў частцы ўжо выплачанага падатку. Аднак такое адлічэнне не павіннае перавышаць сумы падатку, разлічанага ў адпаведнасці з нацыянальным заканадаўствам краіны.
Іншымі словамі, трэба даплаціць розніцу паміж падатковымі стаўкамі.
Падаходны падатак у Беларусі — 13%. У Польшчы стаўка залежыць ад гадавога даходу: у 2022 годзе да парога ў 120 тыс.злотых прымяняецца стаўка 12%, да часткі даходу звыш 120 тыс. злотых — стаўка 32%.
Што канкрэтна рабіць?
- Узяць у падатковай РБ даведку пра даход і выплачаныя падаткі.
- На падставе гэтай даведкі, а таксама даведкі польскага працадаўцы (PIT-11) запоўніць дэкларацыю па форме PIT-36. Выплачаныя падаткі ў РБ і РП упісваюцца як выплачаны аванс.
- Скласці сумы даходаў у РБ і РП. Калі атрымалася менш за 120 тыс. злотых, нічога даплачваць не трэба. Калі больш за 120 тыс. злотых, то на розніцу трэба выплаціць падатак па стаўцы 32%.
P. S. Стаўкі падаткаў і парогавыя сумы актуальныя для 2022 года. У 2021 годзе базавая падатковая стаўка была роўная 17%, падатковы парог — 85 тыс. злотых, даход вышэйшы за парог абкладаўся па стаўцы 32%.
У выпадку з рэлакантам, які заплаціў 27К, сума даплаты хутчэй за ўсё павінная была быць значна меншай.
Чаму так адрозніваюцца трактоўкі
dev.by зламаў мозг аб арт. 15 Пагаднення, спрабуючы зразумець прыроду настолькі розных яго тлумачэнняў. І нарэшце нас азарыла. Фармулёўка «праца па найме ажыццяўляецца ў адной/іншай Дзяржаве Дамовы» можа разумецца па-рознаму:
- дзяржава, на тэрыторыі якой знаходзяцца стол і ноўтбук працаўніка;
- дзяржава, у якой знаходзіцца працадаўца і ў якой ажыццяўляецца праца згодна з кантрактам.
Пагадненне прынятае ў 1992 годзе, калі інтэрнэт і аддаленая праца праз інтэрнэт былі экзотыкай. Таму фармулёўка «праца па найме ажыццяўляецца ў адной/іншай Дзяржаве Дамовы» хутчэй за ўсё мела на ўвазе 2-е значэнне.
Паспрабуйце прачытаць арт. 15, падстаўляючы розныя сэнсы, і вы заўважыце розніцу.
— Так, менавіта так, — пацвердзіла Ірына Ралавец. — І аргументаў на карысць 2-га значэння больш. Калі арыентавацца на «стол і крэсла», то працадаўца павінны зарэгістравацца ў польскай падатковай, заявіўшы, што «стол і крэсла» знаходзяцца ў Польшчы, і там жа плаціць падатак.
Ці прапісана ў кантракце, што чалавек працуе на тэрыторыі Польшчы? Наўрад ці. Тады месцазнаходжанне «стала і крэсла» няможна трактаваць як месца працы ў іншай краіне, працадаўца не размяшчаў іх там. Ён меў на ўвазе: «Я не ведаю, ты дзе, галоўнае — на сувязі, а значыць, амаль у офісе». У такім выпадку гаворка пра працу ў Польшчы не вядзецца. Сёння чалавек у Польшчы, заўтра — на Балі.
Калі ж у кантракце працадаўца проста напісаў, што «праца ажыццяўляецца ў Польшчы, там стаўлю стол і крэсла», то ён мае зарэгістравацца ў польскай падатковай і аплачваць за супрацоўніка падаткі «як бы з польскага офіса».
Калі трактоўкі заканадаўства гэтак адрозніваюцца, вельмі істотная правапрымяняльная практыка. Паводле слоў Ірыны Ралавец, практыка таксама кажа на карысць таго, што падатак выплачваецца ў краіне знаходжання працадаўцы. У іншай краіне трэба даплаціць толькі розніцу (калі яна ўзнікае) паміж падатковымі стаўкамі.
Читать на dev.by