Пасля 12 гадоў у ІТ стаў кур'ерам. Айцішнік шукае працу — просіць супольнасць дапамагчы

«Да трэцяга курса пазбавіўся ілюзіі, што змагу нармальна зарабляць у медыцыне»

— З адукацыі я дзіцячы доктар — адвучыўся ў БДМУ пяць гадоў, забраў дыплом і нават у інтэрнатуру не пайшоў.

У школе мне даваліся фізіка і матэматыка. Здавалася б, прамы шлях — у распрацоўшчыкі. Але рэч у тым, што ў мяне дзядзька — праграміст, я бачыў у дзяцінстве, як ён працуе аддалена на канадскім праекце, і думаў, што не хачу такога жыцця: ад 10:00 і да 23:00 за кампом — нуда!

Проста дзеля цікавасці паступіў у БДМУ. Але да трэцяга курсу я пазбавіўся ілюзіі, што змагу нармальна зарабляць у медыцыне.

Мне пашанцавала: яшчэ на першым курсе я ўладкаваўся ў морг пры 10-й бальніцы начным санітарам. Для студэнта — цудоўны варыянт! Працы няшмат, а плацілі ці то $100, а ці то нават $200 за чатыры дзяжурствы на месяц.

У моргу было прасцей: прывезлі труп, трэба запісаць яго прозвішча, імя ў журнал — усе ляжаць спакойна, ніхто не носіцца па ўсёй бальніцы, не скардзіцца, не смярдзіць. Хоць праца ў моргу лічыцца «шкоднай», таму што для бальзамавання выкарыстоўваецца фармалін, плюс ёсць небяспека заразіцца, калі ў цябе на руцэ хоць невялікая драпіна ці рана ёсць — напрыклад, гепатытам. 

«Паварыўшыся» ва ўсім гэтым, я зразумеў, што пайду ў ІТ. Ну, а як інакш?!. Мой знаёмы нейрахірург доўгі час атрымліваў заробак у 1,5 тысячы рублёў. Зусім нядаўна яго паднялі да трох тысяч. Я гэта нават каментаваць не хачу — цэнзурных слоў не хапае! 

«На 20 тысяч чалавек — два хірургі». Цяпер адзін. Доктар атрымаў офер у ІТ насуперак усяму

Па тэме

«На 20 тысяч чалавек — два хірургі». Цяпер адзін. Доктар атрымаў офер у ІТ насуперак усяму

«Нам сістэмныя адміністратары не патрэбныя — возьмем цябе 1С-распрацоўшчыкам»

На чацвёртым курсе я стаў шукаць падпрацоўку сісадмінам. У адной кампаніі, якая займалася гандлем будматэрыяламі, сказалі: «Нам сістэмныя адміністратары не патрэбныя — але мы возьмем цябе 1С-распрацоўшчыкам». І заўтра ж я выйшаў на новую працу.  

Ой, там было выдатна! Мне плацілі $400 за чатыры гадзіны працы на дзень — гэта добрыя грошы для 2012 года. Маім начальнікам быў былы геймдэў-распрацоўшчык, якога звалі ў Канаду. Ён напісаў некалькі кніг — і атрымліваў з іх роялці, пакуль тыя прадаваліся. Я шмат чаму ў яго навучыўся. Але зразумеў, што далей хачу займацца С++.

На пятым курсе я пазнаёміўся са сваёй будучай жонка — мы сталі думаць пра шлюб, а значыць, мне трэба было шукаць іншую працу. Я стаў стукацца ва ўсе дзверы: «Вазьміце мяне С++-распрацоўшчыкам». Але і цяпер дык няма вакансій для джуноў і трэйні з С++, а тады і для мідлоў іх не было. 

Я зайшоў на dev.by — адправіў сваё рэзюмэ ўсім-усім-усім, у тым ліку і ў EPAM. Натуральна, у адказ — поўны ігнор. Толькі пара чалавек адказала: «Дзякуй, што напісалі!» 

У кручыне я зайшоў на сайт EPAM і, як учора памятаю, бачу справа ў куце фота рэкруцёркі і яе скайп. Я думаю: не вельмі прыстойна пісаць камусьці ў скайп. Ну што мне губляць — мяне ўжо і так не ўзялі. І я напісаў. А потым высветлілася, што яна медык з адукацыі, як і я. 

Рэкруцёрка адказала праз 6 гадзін — напісала, што заўтра мяне будуць чакаць у офісе на Радыяльнай. 

«Прасіўся на камерцыйны праект на „плюсах“. Але, на жаль, прыйшлося працаваць на Python»

Я прыйшоў у EPAM, сумовіў мяне Сяргей — тады яшчэ Senior Software Engineering Manager, а пазней дырэктар Embedded- і IoT-практыкі кампаніі. Я вырашыў нескладаную задачу па паказальніках, даў адказ на пытанне, на якое «ніхто звычайна не адказвае». Потым мы проста размаўлялі — ён між іншым пытаўся пра сінтаксіс C++.

Праз 2-3 дні я ўжо працаваў у іх — і якраз у той жа час скончылася мая вучоба ў БДМУ. 

Я адразу трапіў на цікавы оўпэнсорсны праект на C++ — але ўнутраны. Мой ментар вельмі крута прапампаваў мяне, і я стаў прасіцца на камерцыйны праект на «плюсах». Але, на жаль, прыйшлося працаваць на Python. Праз год я прыйшоў да Сяргея: «Хачу C++».

А тут у EPAM якраз сталі казаць пра круты праект, звязаны з аўтамабілямі і дэталямі кіравання стырном, якія ставяцца на Tesla, BMW і іншыя прэміяльныя аўто. «Ваў» — хачу! Зноў пайшоў да Сяргея — ён дазволіў: «Раз ужо табе так трэба». 

Вердыкт пасля сумоўя: «С++ ты быццам знаеш, але С мог быць і лепш!» На праекце, як выявілася, чысты С. Мне на месяц далі ментара — я прапампаваўся. Прадчуваў крутую працу, але выявілася, што мне трэба будзе пакрываць код тэстамі і пісаць дакументацыю, а таксама рабіць UML-дыяграмы. Распрацоўка ішла па V-мадэлі з выкарыстаннем AUTOSAR і самых жорсткіх патрабаванняў да якасці кода — кожны радок кода суправаджаўся каментаром, кожны. Ну блі-і-ін — гэта зусім не тое, пра што я марыў!

«Увесь час пісалі рэкруцёры. Заходзіш у LinkedIn: у цябе 10 непрачытаных паведамленняў»

Вядома, я выгарэў на тым праекце — і стаў хадзіць па сумоўях. Вакансій тады хапала: не было такога, як цяпер, — каб я хваляваўся. 

Прызнаюся, тады я нават не ведаў, што існуе rabota.by — мне ў LinkedIn пастаянна пісалі рэкруцёры. Заходзіш у свой профіль: у цябе 10 непрачытаных паведамленняў, плюс 5 запытаў у сябры — а ты ўпершыню бачыш гэтых людзей. 

Сяброўка маёй жонкі працавала ў мінскім BitTorrent — яна сказала, што ў іх ёсць праца для мяне. Пазней BitTorrent Sync аддзяліўся, ператварыўшыся ў Resilio, Inc. 

Я прыйшоў на сумоўе — пагутарылі з дырэктарам і маім будучым цімлідам (прывітанне, Раман!). Яны кажуць: «Ёсць дзве каманды — ядро і падтрымка, ты ў якую хочаш?» Ды ў любую! Пасля бясконцых тэстаў на С мне ўсё-ўсё ўжо падабалася — гатовы быў нават калькулятар рабіць.

…Але вярнуся назад. Пасля сумоўя тыдзень ці два — цішыня. Я ўжо вырашыў, што проста ім не спадабаўся. І раптам мне тэлефануе Раман: мяне ўзялі. 

Гэта, напэўна, самая цёплая і самая прафесійная каманда, з якой я калі-небудзь працаваў (прывітанне Алене, Максіму, Волі!). Мне праўда пашанцавала.

Праца ў Resilio, Inc. палягала ў тым, што трэба было рабіць усё — стартап жа. Вось зранку ты прыйшоў, выпіў кавы — а ў цябе ўжо ляжыць дамп ад якой-небудзь NAS на FreeBSD. Ты раскручваеш, шукаеш гэты няшчасны баг — ну акей, паправіў. Думаеш, што зараз паабедаеш — і будзеш код пісаць. 

Але не-е-е, табе прылятае яшчэ 2-3 дампы на Windows. Ты з імі хуценька разбіраешся. Думаеш: ну вось цяпер дакладна код пісаць буду. А ўвечары высвятляецца, што ёсць буйны кліент, у якога нейкія сістэмы на Linux, і яму трэба тэрмінова паправіць нешта. І не проста паправіць, а проста зараз скампіляваць, сабраць для яго custom build — і адразу ж адправіць. 

Людзі рэальна вельмі аператыўна працавалі — я нідзе не бачыў настолькі высакакласнай тэхнічнай падтрымкі. У Resilio чалавек 40-50 працуюць — а сам стартап канкуруе з IBM Aspera. 

«Каб вы разумелі: калі я працаваў там, я нават адмаўляў рэкруцёрам з Google і Amazon»

З часам я зразумеў, што прапампаваўся ў Resili, Inc. ва ўсім, у чым мог, — і стаў ляніва праглядаць вакансіі. 

І вось адная з іх — геймдэў-распрацоўка на C++, Unreal Engine, Unity, патрэбныя веды вектарнай матэматыкі, памнажэнне матрыц. А я падыходжу толькі па адным крытэры — пішу на С++.

І я хаджу-хаджу вакол камп’ютара, аблізваюся, як сакавіцкі кот, — гэтая вакансія мне спаць не дае. Але калі адгукнуся, я ж проста скраду чужы час: дзе я, а дзе — вектарная матэматыка. 

Я супакоіў сябе, маўляў, цяпер гэтая вакансія знікне. Але яна вісіць — тыдзень, другі. Я націснуў «адгукнуцца» — ну амаль выпадкова. А яшчэ праз 2 тыдні мне напісала рэкруцёрка Аксана і спытала, калі змагу прыйсці на сумоўе. Адказаў, што падумаю. Але яна пісала мне кожны дзень — ужо было непрыгожа сыходзіць ад адказу. 

А закавыка вось яшчэ ў чым была: сумоўе ў кампаніі праводзіў найлепшы спец па Unreal Engine. Я зазірнуў у LinkedIn гэтага чалавека: «Ой, мамачка, як жа я асаромлюся! Ён парве мяне, як Тузік грэлку». І тут рэкруцёрка напісала, што ёсць магчымасць прайсці сумоўе з аргентынцамі. І я такі: «Але, хачу з імі!» 

На сумоўі меркавалася 5 чалавек. Але я прыйшоў — а там толькі тэхнічны дырэктар. Гэта было самае простае сумоўе ў маім жыцці. 

Так я трапіў у кампанію сваёй мары — Globant. Каб вы разумелі: калі я працаваў там, я нават адмаўляў рэкруцёрам з Google і Amazon. 

«Праглядаў вакансіі 2 разы на дзень, потым — раз на дзень, затым — раз на тыдзень. Татальная апатыя»

«Казка» скончылася ў 2022 годзе — пры канцы лютага нам прапанавалі рэлакацыю. 5 сакавіка я быў ужо ў Стамбуле, а 13 сакавіка мы ўсёй сям’ёй прыляцелі ў Буэнас-Айрэс. 

У прынцыпе, я мог застацца жыць у Аргентыне. Але каб са мной засталіся мае жонка і дзіця, трэба было зрабіць апастылі — а для гэтага трэба было вярнуцца ў Мінск. 

…Так, праз 3 месяцы нам давялося з’ехаць. Было вельмі сумна, калі шчыра! Засталося шмат класных фотак і ўспамінаў. 

Я працягнуў працаваць на Globant у Мінску. Стан быў не вельмі — я вельмі цяжка перажываў сваё вяртанне. І раптам, як гром сярод яснага неба: у студзені 2023 года нам абвясцілі, што кампанія закрывае рэлакацыю і нават бізнэс-трыпы. 

Спачатку я перачытваў вакансіі па 2 разы на дзень, потым — раз на дзень, затым — дзесьці раз на тыдзень, а пазней стаў лавіць сябе на думцы: а калі я апошні раз на LinkedIn заходзіў? 

Як доктар з адукацыі магу сказаць: гэта была татальная апатыя — вельмі цяжкі стан. Я сядзеў цэлымі днямі дома — гатаваў, вывучаў тэхналогіі, паціху заплываў тлушчам. У нейкі момант вырашыў паглядзець, як там мой акаўнт на UpWork, — заблакаваны. Каб разблакаваць яго, трэба памяняць падатковае рэзідэнцтва. Ну добра — пакуль не трэба.

«Па прыколе націснуў на кнопку — і адгукнуўся. У 36 гадоў, маючы 12 гадоў вопыту ў ІТ, я і стаў кур’ерам» 

Так прайшоў цэлы год. А потым у сакавіку жонка падарыла мне квіткі ў Турцыю. Гэтае падарожжа вывела мяне з ступару — па вяртанні я пачаў актыўней шукаць працу.

А потым было вось што: сяджу неяк на LinkedIn, штосьці гляджу, і тут дзіця падыходзіць са словамі, што таксама хоча зарабляць грошы. «Добра, у інтэрнэце куча вакансій!» — «Дык мяне не бяруць.» Акей, я ўводжу ў пашукавіку: «курьер» — выскоквае «Яндэкс Ежа». Туды бяруць ад 16 гадоў, а мой маладзейшы.

Дзіця сышло засмучанае, а я думаю: на трэнажорку цяпер грошай няма, ды я яе і не люблю. Бязмэтна катацца на ровары па раёне сумна, а тут мне яшчэ заплацяць. Па прыколе націснуў на кнопку — і адгукнуўся. Усё прасцей няма куды: увёў пашпартныя даныя, прыехаў забраў термасумку — і працуй, калі хочаш. 

Вось так у 36 гадоў, маючы за плячыма 12 гадоў вопыту ў ІТ, я і стаў кур’ерам у «Яндэкс Ежы». 

Майго заробку хапае, каб паесці ў кавярні або купіць прадуктаў у краме — кожны раз я атрымліваю мінімум 16 рублёў на дзень. Кажуць, за 8 гадзін пяць дзён на тыдзень кур’еры зарабляюць ад дзвюх тысяч рублёў да чатырох. Але я катаюся дзеля задавальнення 2-3 разы на тыдзень, раніцай — ад 8:00 да 12:00, — гэта наогул не напружвае. За такую шпацыр я накатваю дзесьці 25 км — і гэта дапамагло мне скінуць 6 кг вагі. А з лішнімі кілаграмамі канчаткова сышла і апатыя.

«Планачку» апусціў: гатовы на гібрыдны фармат. Але мой red flag — да 9:00 у офіс і адзначацца на ўваходзе»

Працу актыўна шукаю ад мая. Разглядаю ў тым ліку пераезд — але тут усё для пачатку ўпіраецца ў візу: кампаніі больш не дапамагаюць атрымаць яе. 

Я думаў-думаў — і знайшоў два спосабы: 

• Першы варыянт — паехаць на будоўлю ў Турцыю: кандыдатам бясплатна робяць турэцкі ДНЖ і аплачваюць дарогу. Кантракт — на 60 дзён з заробкам у 50+ еўра на дзень. А далей ты вольны — можаш нешта шукаць у Еўропе. 
• Другі варыянт — здаць на катэгорыю CE (гэта робіцца за 10 рабочых дзён) і падацца на дальнабойшчыка. Пераеду ў Польшчу, аформлю ДНЖ — а далей буду разбірацца на месцы. 

Я не вяду статыстыкі пошуку, але яна была б сумная. Я прыходжу ў кампанію на інтэрв’ю, быццам бы ўсім падабаюся, але затым класіка жанру — «ой, у нас планы памяняліся». Мне з Amazon напісалі — і я на 200% падыходзіў па кожным пункце вакансіі, а наступнага дня атрымліваю ад рэкруцёркі: «праект знялі». І так не раз і не два ўжо было.

Быў перыяд, калі кожны дзень у мяне было па 2 сазвоны, — так, я быццам штосьці рабіў, але офераў жа няма. 

Хітраваць не буду — вядома, я не гатовы хапацца за першую-лепшую прапанову. Мне прапаноўваюць працу ў Lesta, але калі хтосьці кажа: «Офіс — без варыянтаў», — то я думаю, што іх менеджары не ў стане выбудаваць аддаленыя працэсы і таму сыходзяць у кантроль. 

У Globant у нас было два чалавекі ў Беларусі, два — у Аргенціне, адзін у — ЗША, аддзел дызайну — У Францыі, а ўсе астатнія — у Вялікабрытаніі. Ну і што — мы выпусцілі выдатную гульню!

Расійскім кампаніям катэгарычнага «не» не кажу. Але ад аднаго сумоўя нядаўна адмовіўся, бо быў не гатовы — прызнаюся, я даўно не адкрываў LeetCode. Дый будзем сумленныя: ніхто не вырашае алгарытмічныя задачы на працы, адзінае, дзе гэта трэба, — на сумоўі.

Бываюць яшчэ такія выпадкі: адная рэкруцёрка прапанавала стэлефанавацца, каб праверыць мой узровень англійскай, — ну добра. І тут яна просіць мяне расказаць, як разгарнуць бінарнае дрэва. Сур’ёзна? Па тэлефоне? Хоць бы ў Google Meet паклікала — там камеру ўключыць можна. Я тады падумаў, што, напэўна, ім не вельмі патрэбныя людзі — раз у іх такі несур’ёзны падыход.