Разварот на ўсход: дзе чакаюць ІТ-кампаніі з Беларусі?

ПВТ анансаваў разварот з заходняга кірунку на ўсходні. «Трэба засвоіць новыя рынкі, замясціць заходнія інвестыцыі азіяцкімі» — адзін з тэзісаў нарады, якая папярэднічала падпісанню ўказа № 102 «Пра развіццё Парка высокіх тэхналогій».

У самім указе прапісанае стварэнне ў ПВТ кіруючай кампаніі, якая зоймецца стратэгічным развіццём: «Будзе прадстаўляць Парк пры ўзаемадзеянні з замежнымі партнёрамі, аказваць рэзідэнтам Парка садзейнічанне ў пашырэнні экспарту, выйсці на новыя рынкі і прыцягненні замежных інвестыцый».

Са сказанага мала зразумела, куды менавіта разгортваецца беларускі ІТ. Усход — панятак шырокі. Кітай? Цэнтральная Азія? Блізкі Усход? На што там могуць разлічваць нашыя кампаніі, зразумела яшчэ менш. dev.by паспрабаваў высветліць перспектывы ў топ-менеджара беларускай ІТ-кампаніі, які мае досвед працы ў Азіі.    

«Галоўнае для ІТ-кампаній цяпер не інвестыцыі, а заказы»

Як вы думаеце, ці вядзецца гаворка менавіта пра інвестыцыі, ці пра пошук заказаў для беларускіх аўтсорс-кампаній? Што наогул больш патрэбна цяпер кампаніям, якія застаюцца ў РБ — інвестыцыі ці кліенты?

Я не чуў, каб кітайцы або арабы інвеставалі ў кампаніі з нашага рэгіёна. І рэгіён наш даволі-такі таксічны, і ў таго ж Кітая пад бокам Індыя, сувязі з якой трывалейшыя і рэсурсы якой таннейшыя. Азіятам калі і [цікава] інвеставаць, дык не ў нас, а ў Індыю.

Вайна для некаторых азіяцкіх краін стала вялікай эканамічнай дапамогай — праз транзіт, рээкспарт, міграцыю. У тым жа Казахстане досыць вялікая эканоміка, якая адчувае ўсё больш патрэб у ІТ-паслугах і да таго ж сутыкаецца з недахопам кваліфікаванай працоўнай сілы. Казахстанскія спецыялісты актыўна з’язджалі за мяжу, дарэчы, да нядаўняга часу многія з іх асядалі ў Беларусі (цяпер яны лічаць за лепшае ехаць адразу на захад). У выніку тамтэйшыя банкі ахвотна супрацоўнічалі з расійскімі і беларускімі вендарамі. 

Магчыма, цяпер нейкая кампанія з Казахстана захоча інвеставаць у беларускі цэнтр распрацоўкі для працы на казахстанскі рынак. Або на рынак краін Персідскага заліва. Наўрад ці гэта стане трэндам, але калі мы ўбачым пару такіх прыкладаў, я не здзіўлюся.

Трэба памятаць пра прыезд вялікай колькасці ІТ-спецыялістаў у краіны Цэнтральнай Азіі. Тыя патрэбы, якія раней задавальняліся з дапамогай вендараў з іншых краін, цяпер можна пакрыць за кошт мігрантаў, якія прыбылі. Так што гэта няпростае ўраўненне.

Але, паўтаруся, галоўнае для беларускага ІТ цяпер не інвестыцыі, а заказы, заказы, заказы.

«Прысутнасць у ААЭ — гэта правільна і лагічна»

Прыпусцім, гаворка вядзецца пра прыцягненне ўсходніх заказаў для аўтсорсу. Якія менавіта азіяцкія краіны тут маюцца на ўвазе? Кітай, Індыя, Інданезія? 

 У тым жа Кітаі супермагутная экасістэма і зусім іншая культура, не бачу там месца для нас. У Японіі бізнэс вельмі экзатычны, я чуў пра прыватныя выпадковыя праекты ў гэтай краіне, але не знаю нікога, хто б будаваў там сістэмны бізнэс.

А вось рынак краін Персідскага заліва для многіх ІТ-кампаній не новы. Кампаніі накшталт IBA прысутнічаюць там гадоў 10-15. Выбар № 1 у арабскіх краінах заўсёды ААЭ: Дубай, Шарджа — там ёсць СЭЗы са спрыяльнымі рэжымамі, дзе нескладана адкрыць юрыдычную асобу.

Рынак Саудаўскай Аравіі значна складанейшы, рэгістрацыя офіса там можа заняць да года. У гэтай краіне няпроста будаваць адносіны, таму няма сэнсу совацца туды без мясцовага пасярэдніка. Спатрэбіцца і мясцовы дырэктар, а развіццё бізнэсу зойме доўгія гады.

Пошук праз LinkedIn можа паказаць, якія беларускія кампаніі праяўляюць актыўнасць у арабскім рэгіёне. Знаю 4-5, якія прысутнічаюць у ААЭ — гэта правільна і лагічна. Рэгіён цікавы і добра вывучаны — заканамерна, што кампаніі імкнуцца павялічыць там сваю прысутнасць. 

На гэта збольшага паўплываў нафтавы бум: праз падвышэнне цэн на нафту арабскія краіны добра зарабілі. У ААЭ апошнія пару гадоў назіраецца бум на рынку нерухомасці, выкліканы ў тым ліку прыездам вялікай колькасці экспатаў. Аднак цяпер ажыятаж ідзе на спад. 

Якога роду заказы могуць знайсці ў арабскіх краінах беларускія аўтсорс-кампаніі?

Гэта могуць быць заказы мясцовых стартапаў, дзяржавы або кампаній, з імі звязаных, напрыклад, кампаній нафтагазавага сектара.

Якія складанасці — культурныя, моўныя, эканамічныя — на гэтым шляху? А якія бенефіты і перспектывы?

Бенефіт зразумелы: гэта доступ да грошай.

З іншага боку, ніша ўсё яшчэ ёсць: калі кампаніям удасца сфармуляваць і паказаць свае спецыялізацыі (напрыклад, у галіне фінансаў або аховы здароўя), то шанцы на працу з цікавымі канчатковымі кліентамі ў іх павышаюцца.

Цяжкасць у тым, што для развіцця адносін з заказчыкамі нават у ААЭ (а ў Саудаўскай Аравіі, Казахстане, Азербайджане і пагатоў) трэба быць не афсайд. Бар’ер для ўваходу тут высокі. І адносіны трэба будаваць вельмі доўга. 

«Не бачу спосабаў для дзяржавы паўплываць на матывацыю кліентаў з іншых краін»

Некалі беларускія кампаніі пераразмяшчалі заказы ў танных субпадрадчыкаў у Азіі, напрыклад, у Віетнаме. Ці магчымы зваротны сцэнар: дапусцім, кітайскія кампаніі перапрадаюць свае заказы распрацоўшчыкам з Беларусі?

Ці можа дзяржава (напрыклад, у выглядзе кіруючай кампаніі ПВТ) паспяхова граць ролю пасярэдніка паміж азіяцкімі заказчыкамі/інвестарамі і беларускімі ІТ-кампаніямі? Як можа выглядаць гэтая схема?

Галоўнае, што можа дзяржава, — стварыць спрыяльныя ўмовы для развіцця бізнэсу, і не перашкаджаць гэтаму развіццю.

У гісторыі мала прэцэдэнтаў, калі дзяржава паспяхова «прычыняла дабро», мэтанакіравана развіваючы бізнэс больш інвазіўнымі метадамі — напрыклад, кіруючы кампаніямі або з’яўляючыся пасярэднікам.

Я не бачу, якім чынам дзяржаве ўдасца паўплываць на эканамічную матывацыю кліентаў іншых краінах у бок працы з РБ.

dev.by, як і іншым сумленным медыя, сёння вельмі складана: рэдакцыя працуе па-за межамі краіны, а нашыя рэкламныя даходы скараціліся ў некалькі разоў. Але мы даем рады — з вашай дапамогай. Гэта вы дзеліцеся з намі інфанагодамі, думкамі, досведам, часам і ўвагай. А 210 чытачоў падтрымліваюць нас данатамі.

У 2023 годзе мы хочам сабраць 1000 чытачоў-падпісчыкаў. 

Дапамагчы нам можна праз Patreon. 

З Беларусі — праз Donorbox.

І яшчэ крыптой, тут гаманцы.

Дзякуй, што прачыталі гэтае паведамленне.

Таемныя пункты і планы на Дэкрэт 3.0. Разбіраем новы ўказ пра ПВТ

Па тэме

Таемныя пункты і планы на Дэкрэт 3.0. Разбіраем новы ўказ пра ПВТ

«Переняли у китайцев систему премий: от А за нечто героическое до D — за нечто ужасное». Как белорусским айтишникам работается в «Великом камне»

По теме

«Переняли у китайцев систему премий: от А за нечто героическое до D — за нечто ужасное». Как белорусским айтишникам работается в «Великом камне»