Sztuczna inteligencja zmieniła egzaminy uniwersyteckie w "nierozwiązywalny problem"

Artykuł opublikowany w czasopiśmie Assessment & Evaluation in Higher Education opisuje, jak narzędzia generatywne takie jak ChatGPT podważyły tradycyjne metody oceny wiedzy na uczelniach. Według autorów, egzaminy stały się «wicked problem» — złożonym zadaniem bez ostatecznego rozwiązania.

Naukowcy przepytali 20 wykładowców dużego australijskiego uniwersytetu i zidentyfikowali powszechne poczucie zagubienia: wykładowcy są przeciążeni, nie widzą «właściwego» wyjścia i przyznają, że każda próba przeprowadzenia egzaminów bez AI tworzy nowe komplikacje. Niektórzy pedagodzy postrzegają AI jako niezbędne narzędzie zawodowe, inni — jako formę oszustwa.

Wykładowcy opowiadają o trudnych kompromisach. Próba łączenia zadań z dozwoloną AI i bez niej okazała się «koszmarem», podwajającym obciążenie. Zaostrzone zadania często sprawdzają nie kreatywność, lecz jedynie «podporządkowanie regułom». Egzaminy ustne, których trudniej nadużyć przy pomocy ChatGPT, uznano za niemożliwe do przeprowadzenia w dużych grupach.

W artykule dla The Conversation autorzy podkreślili: «wicked problems» nie mają dobrych i złych rozwiązań — każde nowe rozwiązanie pociąga za sobą nieprzewidziane konsekwencje. Zamiast szukać «srebrnej kuli», autorzy proponują uniwersytetom uznanie nieuchronności kompromisów i ciągłe rewidowanie formatów oceniania.

W praktyce wykładowcy próbują hybrydowych podejść: prace pisane ręcznie dla wychwycenia «własnego głosu» studenta, prezentacje ustne, spersonalizowane zadania. Niektórzy wykorzystują AI do rutynowych zadań — tworzenia planów i testów — aby wygospodarować czas na pracę ze studentami. Inni przeciwnie — zakazują AI na pierwszych latach studiów, obawiając się fałszywych cytatów i szablonowych tekstów.

Eksperci spoza uniwersytetów uważają, że chodzi nie tylko o ściąganie. Ekonomista Tyler Cowen zauważa: AI obnażyła słabe punkty systemu, gdzie wiele opierało się na pracach domowych i testach łatwych do sprawdzenia. Współzałożyciel LinkedIn Reid Hoffman przewiduje, że studenci powinni przygotować się do nowej generacji egzaminów — od rozmów ustnych po testy, gdzie sama AI stanie się egzaminatorem.