Сёлета даследчыкі здзейснілі мноства тэхналагічных адкрыццяў, якія змяняюць нашыя ўяўленні пра магчымасці прыроды і чалавека. Мы выбралі пяць навуковых дасягненняў, якія можна назваць прарывамі: ад нейрабіялогіі да квантавых тэхналогій.
Сёлета даследчыкі здзейснілі мноства тэхналагічных адкрыццяў, якія змяняюць нашыя ўяўленні пра магчымасці прыроды і чалавека. Мы выбралі пяць навуковых дасягненняў, якія можна назваць прарывамі: ад нейрабіялогіі да квантавых тэхналогій.
Навукоўцам з Такійскага ўніверсітэта ўдалося тое, што не ўдавалася доўгі час біёлагам: яны паспяхова ўкаранілі хларапласты — арганэлы, якія адказваюць за фотасінтэз у раслін — у клеткі жывёл. Даследчыкі ізалявалі актыўныя хларапласты з чырвонага багавіння, перасадзілі іх у клеткі яечнікаў хамяка, захаваўшы іх функцыянальнасць. Клеткі хамяка працягвалі нармальна функцыянаваць пасля паглынання хларапластаў, якія заставаліся актыўнымі на працягу двух дзён, забяспечваючы клеткі дадатковай энергіяй і паскараючы іх рост. Гэтае дасягненне адкрывае новыя магчымасці ў тканкавай інжынерыі. Штучныя органы, створаныя з некалькіх слаёў клетак, абмежаваныя ў росце пры нізкім узроўні кіслароду. Даданне клетак з хларапластамі можа гарантаваць забеспячэнне тканак кіслародам, проста асвятляючы іх. Гэта можа кардынальна паскорыць стварэнне такіх тканак.
Увесь год многія карыстальнікі сачылі за распрацоўкай мазгавых імплантаў кампаніяй Ілана Маска. Гэтыя прылады маюць даць пацыентам з паралічамі магчымасць кіраваць камп’ютарам сілай думкі. На пачатку года супрацоўнікі Neuralink паказалі першыя вынікі: 29-гадоваму Нолану Арбау, які страціў рухомасць усіх канечнасцяў пасля траўмы спіннога мозгу, быў паспяхова ўжыўлены чып. Пасля аперацыі Арбау навучыўся кіраваць курсорам на экране, што дазволіла яму гуляць у анлайн-шахматы, а затым і ў складанейшыя гульні, такія як Civilization VI і Mario Kart, дзе ён дасягнуў узроўню, які дазваляе абгульваць здаровых супернікаў. У жніўні Neuralink паведаміла пра другога пацыента, вядомага як Алекс, якому таксама быў імплантаваны мазгавы чып. Алекс, які раней працаваў аўтамеханікам і страціў рухомасць праз траўму спіннога мозгу, хутка асвоіў кіраванне камп’ютарам з дапамогай імпланта. Інжынеры Neuralink спадзяюцца, што першыя поспехі дазволяць паскорыць распрацоўку і прыступіць да масавага выпуску імплантаў неўзабаве.
Нямецкія навукоўцы зрабілі іншы прарыў: распрацавалі 3D-матэрыял для захоўвання даных. Для гэтага яны выкарыстоўвалі цыліндрычныя магнітныя дамены дыяметрам каля 100 нанаметраў. Цыліндры знаходзяцца ў тонкім магнітным пласце, дзе спіны электронаў арыентаваныя ў пэўным кірунку, ствараючы намагнічанасць, адрозную ад навакольнага асяроддзя. Змена кірунку намагнічанасці дазваляе кадзіраваць біты інфармацыі. Для стварэння такога матэрыялу даследчыкі выкарысталі шматслойныя структуры з чаргавальных слаёў кобальту і плаціны, падзеленых рутэніем, нанесеныя на крэмніевыя падкладкі. Кантралюючы таўшчыню слаёў і іх магнітныя ўласцівасці, удалося дамагчыся захоўвання не толькі асобных бітаў, але і цэлых паслядоўнасцяў бітаў. Гэта дасягненне адкрывае перспектывы для стварэння новых тыпаў прылад захоўвання даных.
Квантавы чып Google пад назвай Willow нарабіў багата шуму. Кампанія заявіла, што стварэнне чыпа — гэта значны прарыў у галіне квантавых вылічэнняў. Willow змяшчае 105 кубітаў і здольны выконваць вылічальныя задачы, якія займаюць у сучасных суперкамп’ютараў неверагодна доўгі час. Напрыклад, ён справіўся з вылічэннем менш чым за пяць хвілін, тады як суперкамп’ютару спатрэбілася б 10 септыльёнаў гадоў, што значна перавышае ўзрост Сусвету. Адным з ключавых дасягненняў Willow з’яўляецца здольнасць істотна зніжаць колькасць памылак па меры павелічэння колькасці кубітаў. Хоць Willow з’яўляецца значным крокам наперад, квантавыя камп’ютары ўсё яшчэ знаходзяцца на эксперыментальнай стадыі. Чакаецца, што ў будучыні яны змогуць вырашаць складаныя задачы ў медыцыне, распрацоўцы новых матэрыялаў і штучным інтэлекце, недаступныя для сучасных вылічальных сістэм.
Інжынеры Масачусецкага тэхналагічнага інстытута (MIT) заняліся іншай праблемай: распрацавалі першы біянічны пратэз галёнкаступнёвага сустава, які забяспечвае натуральнейшую хаду і дазваляе пацыентам падымацца па лесвіцы і нават танцаваць. Традыцыйна мышцы дзеляцца на аганістаў, якія адказваюць за выкананне пэўных рухаў, і антаганістаў, якія выконваюць супрацьлеглыя дзеянні. Даследчыкі MIT выказалі здагадку, што нават пры адсутнасці аганістаў можна аднавіць нервовыя сігналы і рэакцыю пратэза, счытваючы даныя толькі з антаганістаў. У часе аперацыі на цягліцах антаганістаў быў створаны інтэрфейс для счытвання сігналаў, якія затым апрацоўваюцца пратэзам галёнкі. Кантролер дэкадуе гэтыя сігналы і накіроўвае каманды на маторы галенастопа, забяспечваючы зладжаную працу нейраінтэрфейсу і пратэза. У выніку хада чалавека становіцца натуральнейшай. На думку супрацоўнікаў MIT, камерцыйны варыянт пратэза можа быць гатовы на працягу пяці гадоў.
Рэлацыраваліся? Цяпер вы можаце каментаваць без верыфікацыі акаўнта.
Я знаю минимум +3 заявлятеля планетарного масштаба. Вы все их знаете, 3 весёлых человечка не считая собаку. И?
Это как полиграф и вопросы вроде "Можно ли утверждать что вы ....." да утверждайте что хотите или "Можно ли сказать что вы ..." ну конечно можно, можно даже на заборе написать.
Так и заявлять можно что угодно.
Карыстальнік адрэдагаваў каментарый 31 снежня 2024, 15:47
Не вижу российских "прорывов".. не "прорвали" или что...