Адна з найбуйнейшых краін свету масава пераходзіць на «ноўтбукі Франкенштэйна». Што гэта такое?

Мноства невялікіх рамонтных майстэрань, у якіх прылады атрымліваюць другое жыццё, раскіданыя па ўсёй краіне ад Мумбаі да Дэлі. Тут з мацярынскіх плат, экранаў, акумулятараў і іншых кампанентаў зламанага абсталявання ствараюць паўнавартасныя працоўныя ноўтбукі. Такі падыход не толькі адлюстроўвае шматгадовую культуру рамонту ў Індыі, але і становіцца крытычна важным ва ўмовах лічбавай эканомікі, дзе новыя гаджэты недаступныя для мільёнаў людзей.

«Гібрыдныя» ноўтбукі каштуюць у некалькі разоў танней за новыя — каля $110 замест $800. Яны карыстаюцца попытам у студэнтаў, фрылансераў і малога бізнесу. Запчасткі часта паступаюць з-за мяжы, асабліва з Дубая і Кітая.

Тэхнікі, якія збіраюць такія ноўтбукі, сутыкаюцца з рознымі праблемамі. Напрыклад, вытворцы наўмысна ўскладняюць рамонт: абмяжоўваюць доступ да дэталяў, выкарыстоўваюць нестандартныя кампаненты і праграмныя блакіроўкі. Майстрам даводзіцца спадзявацца на нефармальныя ланцужкі паставак — у прыватнасці, на рынкі накшталт делійскага Сілампура, найбуйнейшага пункта збору электронікі ў Індыі. Там дзясяткі тысяч работнікаў штодзённа апрацоўваюць да 30 тысяч тон электроннага смецця. Гэта таксама звязана з рызыкай для здароўя: таксічныя матэрыялы, такія як свінец і ртуць, апрацоўваюцца ўручную, без належнай абароны.

Тым не менш, попыт на танныя адноўленыя прылады няўхільна расце. Эксперты лічаць, што легалізацыя і падтрымка рамонтнага сектара маглі б адначасова знізіць аб’ёмы адходаў, стварыць працоўныя месцы і павысіць даступнасць тэхналогій.