Аддзел навін world 20 чэрвеня 2025, 14:02

Людзі губляюць сябе: псіхолаг распавёў, як пацыенты перажываюць з-за ШІ

Business Insider пагутарыў з псіхолагам з дваццацігадовым досведам аб тым, як імклівае распаўсюджванне штучнага інтэлекту адбіваецца на маральным стане людзей.

Пакінуць каментарый

Людзі губляюць сябе: псіхолаг распавёў, як пацыенты перажываюць з-за ШІ

Business Insider пагутарыў з псіхолагам з дваццацігадовым досведам аб тым, як імклівае распаўсюджванне штучнага інтэлекту адбіваецца на маральным стане людзей.

Паводле назіранняў Элейн Райан, за апошні год людзі сталі ўсё часцей скардзіцца на трывогу, звязаную з ШІ. Тэхналогія не проста пагрукалася ў нашае жыццё, а адчыніла дзверы нагой. Знянацку ШІ стаў паўсюль: на працы, у медыцыне, у вучобе, у творчасці. Людзі ў разгубленасці. Яны перажываюць не проста за тое, што могуць страціць працу, а што могуць страціць сваю значнасць. Некаторыя губляюць пачуццё ідэнтычнасці — усведамленне чалавекам самога сябе і свайго месца ў свеце.

Людзі прыходзяць да псіхолага з пытаннем, дзе цяпер гэтае самае «іх месца» і што яны могуць прапанаваць свету такога, чаго яшчэ не можа прапанаваць ШІ. Падобныя пытанні зыходзяць з глыбінных у псіхалогіі рэчаў, напрыклад, страху быць недастаткова добрым або быць адкінутым.

Райан кажа, што сама выкарыстоўвае ШІ па працы і ў асабістых мэтах. Напрыклад, ШІ растлумачыў ёй вынікі яе аналізаў лепш за доктара. З аднаго боку, гэта ўражвае, але з другога — робіцца не па сабе.

І хоць ШІ ужо ўмее вельмі шмат, далёка не ўсе ўмеюць працаваць з тэхналогіяй, і гэта нараджае страх — страх апынуцца па-за гульнёй, быць замененым, стаць непатрэбным. Калі нешта нечалавечае аказваецца лепшым за нас, яно наводзіць на думку, што, магчыма, мы ніколі нічога з сябе асабліва не ўяўлялі.

Гэта не толькі адбіваецца на кар’еры людзей, але і праяўляецца ў астатнім жыцці: у адносінах, фінансах, у духоўным, і людзі пачынаюць сыходзіць у сябе. Яны перастаюць тварыць, закрываюцца ад свету, таму што: «Які сэнс?»

Такім людзям Райан кажа, што трывога наконт ШІ — толькі адзін з відаў трывогі, а псіхолагі ведаюць, як з ёй мець справу. Некаторыя людзі адаптуюцца, некаторыя — замыкаюцца. Важна тое, як ШІ падаецца: як інструмент для людзей ці як сіла, якая пераўзыходзіць людзей.

Таксама яна раіць не пазбягаць ШІ, калі ён наводзіць на вас страх, таму што пазбяганне падсілкоўвае страх. Наадварот, трэба рабіць невялікія крокі ў напрамку таго, што палохае: разуменне аслабляе і страх, і трывожнасць у цэлым.

Тым, хто не ходзіць да псіхолагаў, Райан рэкамендуе самастойна прагаварыць, што менавіта з’яўляецца крыніцай страху, якія думкі ён выклікае і як адчуваецца ў целе, і што з гэтым можна рабіць. Калі вы заўважаеце, што спрабуеце «сыходзіць ад тэмы» — не чытаеце пра ШІ, не карыстаецеся, перастаеце вучыцца, — пастарайцеся наадварот патроху разбірацца з ёй. Тэма ШІ сапраўды новая, але рэакцыя людзей на яе — не, падсумоўвае псіхолаг. Мэта — не спаборнічаць з машынай, а захаваць тое, што робіць нас людзьмі: досвед, глыбіню, эмацыйны інтэлект — гэта па-ранейшаму важней, чым нам здаецца.