NASA: спадарожнік Юпітэра штодня выпрацоўвае кіслароду на 1 млн чалавек

Місія NASA «Галілеа» яшчэ 20 гадоў таму засекла выпрацоўку кіслароду на Еўропе. Навукоўцы высветлілі, што ён атрымліваецца ў працэсе бамбардзіроўкі паверхні спадарожніка зараджанымі часціцамі ад Юпітэра. Еўропа знаходзіцца ў цэнтры радыяцыйных паясоў планеты. Радыяцыя расшчапляе малекулы вады, з якой складаецца ледзяны шчыт спадарожніка.

Новая місія «Юнона» сабрала даныя пра зараджаныя часціцы ў спадарожніка, калі пралятала над Еўропай на вышыні 354 кіламетры ў верасні 2022 года. Аналіз выявіў выпрацоўку кіслароду ў аб’ёме 12 кілаграмаў на секунду. Гэта больш за 1000 тон на дзень і дастаткова для дыхання аднаго мільёна чалавек на працягу сутак.

Даследчыкі ўдакладняюць, што прыбор вызначае не сам кісларод, а часціцы атамарнага вадароду. Паколькі гэтая малекула вельмі лёгкая, увесь вадарод, які ўтвараецца на паверхні Еўропы, падымаецца высока ў атмасферу. Кісларод, які цяжэйшы, хутчэй за ўсё, будзе вісець ніжэй або застанецца зачыненым у лёдзе. Але абедзве малекулы паходзяць з адной крыніцы: расшчэпленай замарожанай H₂O.

Тым не менш колькасць вылучанага кіслароду выявілася нашмат ніжэйшай, чым меркавалі навукоўцы. «Гэта ніжняя мяжа таго, што мы чакалі», — сказаў Джэймі Салай, фізік плазмы з Прынстанскага ўніверсітэта, які ўзначальваў даследаванне. Але «гэта не з’яўляецца абсалютна забароненым» для прыдатнасці для жыцця, дадаў ён.

«Ледзяны панцыр — гэта як лёгкія Еўропы», — кажа доктар Салай. «Паверхня — тая самая, якая абараняе акіян, што знаходзіцца пад ёй, ад шкоднага выпраменьвання, — у пэўным сэнсе дыхае». Астраномы мяркуюць, што гэты кісларод можа перамяшчацца ў водны падземны свет Еўропы. Калі гэта так, то ён можа змяшацца з вулканічным матэрыялам з марскога дна, стварыўшы «хімічны суп, у якім у выніку можа зарадзіцца жыццё».

«Калі місія NASA „Галілеа“ пралятала над Еўропай, гэта адкрыла нам вочы на складанае і дынамічнае ўзаемадзеянне Еўропы з навакольным асяроддзем. „Юнона“ дала новую магчымасць напрамую вымяраць склад зараджаных часціц, якія вылучаюцца з атмасферы Еўропы, і нам не цярпелася яшчэ раз зазірнуць за заслону гэтага захапляльнага воднага свету», — сказана ў публікацыі навукоўцаў.

NASA рыхтуе наступную місію Europa Clipper, якая прыбудзе ў сістэму Юпітэра ў 2030 годзе. Запуск зонда чакаецца ў кастрычніку гэтага года. Зонд будзе абсталяваны дзевяццю навуковымі прыборамі, якія дазволяць вызначыць, ці ёсць на Еўропе прыдатныя для жыцця ўмовы і ці існуе пад ледзяным шчытом спадарожніка біялагічнае жыццё.