Дапамажыце dev.by 🤍
Падтрымаць

«Сумую па думцы, што я дома, і па бабулях. Але не па краіне». Маналог 17-гадовай дзяўчыны — пачытайце, калі ў вас ёсць дзеці. І калі няма

Насця з’ехала, калі ёй было 12. Яна жыве ў Польшчы з мамай і малодшай сястрой і вучыцца на графічнага дызайнера.

30 каментарыяў
«Сумую па думцы, што я дома, і па бабулях. Але не па краіне». Маналог 17-гадовай дзяўчыны — пачытайце, калі ў вас ёсць дзеці. І калі няма

Насця з’ехала, калі ёй было 12. Яна жыве ў Польшчы з мамай і малодшай сястрой і вучыцца на графічнага дызайнера.

Спачатку сям’я Насці з’ехала ва Украіну, потым была вымушана перабрацца ў Польшчу. У гэтыя пяць гадоў, якія прайшлі на здымных кватэрах, змясціліся 10 пераездаў. Мама Насці распавяла, што самымі цяжкімі для дзяўчыны былі першыя месяцы — тады яна вучылася анлайн і першыя паўгода проста сядзела ў пакоі. У Польшчы адаптацыя праходзіла ўжо лягчэй, хоць на нейкі час Насця зноў замкнулася.

Мама дзяўчат — айцішніца, якая ў эміграцыі так і не знайшла працу па спецыяльнасці.

Мы ўдзячныя Насці за тое, што пасля некаторых разважанняў і са згоды мамы яна адважылася распавесці нам пра свой досвед. Спадзяемся, камусьці аповед дапаможа лепш зразумець сваіх дзяцей, прыгледзецца да іх пачуццяў.

«Рускамоўныя сябры не прыйшлі на лекцыі — катастрофа»

— Мы з’ехалі з Беларусі восенню 2020 года з-за палітычнай сітуацыі ў краіне. Мы жылі ў цэнтры Мінска. Памятаю, што на ўзбочыне проста па дарозе ў школу стаялі аўтазакі. Падчас мітынгаў людзі хаваліся ў нашым пад’ездзе. Сітуацыя не з прыемных, бацькі прынялі рашэнне з’язджаць са словамі «усяго на пару месяцаў». Пару месяцаў расцягнуліся на пяць гадоў.

Мінск, Unsplash

Ужо тры гады я вучуся ў польскім тэхнікуме. У польскай сістэме адукацыі гэта нешта накшталт старэйшай школы, пасля якой трэба здаваць дзяржаўны экзамен [egzamin maturalny, аналаг беларускага выпускнога школьнага экзамену, неабходнага для атрымання атэстата сталасці].

Так атрымалася, што ў польскую школу я пайшла пасля летніх вакацый.

Першыя дні ў ёй увялі мяне ў пэўнага кшталту фрустрацыю. Адчуванні былі вельмі кантраснымі. З аднаго боку, у маім класе было шмат украінцаў, з якімі я магла пагаварыць, не адчуваючы дыскамфорту з-за моўнага бар’еру. З другога, калі я хацела спытаць дарогу ў дзяўчыны з майго класа або папрасіць дадаць мяне ў агульную групу ў чаце, сутыкалася з татальным неразуменнем і няёмкай усмешкай. Я адчула сябе дзіўна і няўтульна: як жа так, тры летнія месяцы я вывучала польскую мову, і ўсё роўна не магу пагаварыць з кімсьці аб такіх простых рэчах!

У класе адразу з’явілася негалосны падзел на маленькія падгрупкі. І мая кампанія, у асноўным з украінцаў, адасобілася. Любыя заданні мы робім разам, на ўсіх калектыўных праектах працуем супольна, ігнаруючы людзей звонку. Рускамоўныя сябры не прыйшлі на лекцыі — катастрофа, давядзецца працаваць на самоце. Бо амаль усё навучанне будуецца на камунікацыі з іншымі: нейкія дыскусіі, абмеркаванні пытанняў, сумесныя прэзентацыі.

«Мая польская тады была не настолькі добрая, каб зразумець усе плёткі за маёй спінай»

Не магу сказаць, што польскія аднакласнікі і выкладчыкі прынялі мяне дрэнна. Калі і быў нейкі негатыў спачатку, то вельмі пасіўны. Мая польская ў тыя часы не была настолькі добрая, каб зразумець усе плёткі за маёй спінай. Зрэшты, такія сітуацыі здараліся, і даволі шмат. Раскажу пра адну, самую «павучальную».

Ішла кантрольная па польскай мове — самаму складанаму для мяне прадмету. Тут важная рэмарка: у старэйшай школе на польскай мове вывучаюць польскую і замежную літаратуру, ніякай граматыкі. І вядзе гэты прадмет у нас самая строгая выкладчыца тэхнікума.

Пачынаецца кантрольная, і мая аднакласніца з Украіны кажа, што яна не можа перакласці свае думкі на польскую мову. І настаўніца неспадзявана дазваляе ўсім вучням, для каго польская не родная, карыстацца тэлефонам для перакладу.

Я скарысталася тэлефонам, каб нешта перакласці, але не спісвала словы з яго. Каб ніхто не падумаў, што я спісваю, спецыяльна паклала тэлефон на парту: так было відаць, што я ім не карыстаюся, калі пішу. Кантрольная заканчваецца, я аддаю паўпусты аркушык, таму што амаль нічога не напісала.

І тут раптам пачынаюцца размовы, што хтосьці спісваў, і гэта жахліва несправядліва. Слова «спісваць» у выкананні палякаў я тады пачула ўпершыню, спачатку нават не зразумеўшы, пра што ідзе гаворка.

У поўнай упэўненасці, што мяне гэтая дыскусія не тычыцца, я выходжу ў калідор і даведваюся ад сваёй сяброўкі, што размова ішла пра мяне.

На гэтай кантрольнай я атрымала адзінку [у польскай школе выкарыстоўваецца шасцібальная сістэма, у якой адзінка — найніжэйшая адзнака]. Так што было даволі крыўдна. Магчыма, варта было ўсё ж спісаць.

Віцебск, Unsplash

Непрыемней за ўсё, што на любым іншым прадмеце, калі хтосьці спісвае, усе прыкрываюць чалавека, «настукаць» лічыцца дрэнным тонам. Ставячы сябе на месца іншых дзяцей, я разумею, што мне таксама было б непрыемна, калі настаўнік дасць камусьці фору, а я буду вымушана спраўляцца выключна сваімі ведамі. Але пасля гэтай сітуацыі мае адносіны з польскімі аднакласнікамі заўважна сапсаваліся.

«З украінскімі дзецьмі не маглі адмовіцца адзін ад аднаго з-за агульнай мовы — але паміж намі прорва»

У маім тэхнікуме ёсць дзеці з Украіны, ёсць і рускія. Ёсць нават адзін хлопчык з Беларусі, які з’ехаў адтуль усяго шэсць месяцаў таму.

Апынуўшыся ў асяроддзі, у якім большасць мяне не разумее, я пачала мець шчыльныя зносіны з людзьмі, з якімі такіх праблем не ўзнікае. У першую чаргу завяла знаёмства з рускамоўнай супольнасцю з іншых класаў. Дзякуючы гэтаму маё школьнае кола зносін павялічылася з трох чалавек да дзесяці.

Здавалася б, прагрэс: ты гаворыш па-руску, я гавару па-руску, мы можам адзін аднаго зразумець, падстава пазнаёміцца. Праблема ў тым, што акрамя агульнай мовы мяне з гэтым чалавекам можа нічога не аб’ядноўваць.

Ствараючы сацыяльныя сувязі, людзі абапіраюцца на свой асабісты выбар: з гэтым чалавекам я маю зносіны, з гэтым не маю зносін. Але ці ёсць элемент асэнсаванага выбару ў зносінах з чалавекам, у бок якога твая «стрэлачка» паварочваецца толькі таму, што яго можна зразумець, не прыкладаючы намаганняў? Я ў гэтым сумняваюся.

Дзеці з Украіны, якія па збегу абставін апынуліся са мной у адным класе, не былі дрэннымі людзьмі. Але вялізная прорва з зусім розных каштоўнасцей, жыццёвага досведу, захапленняў і поглядаў стварылі паміж намі моцнае напружанне. А адмовіцца адзін ад аднаго мы не можам, таму што мы разам павінны працаваць над навучальнымі праектамі. І мець зносіны на перапынках, бо больш проста няма з кім. Не ведаю як, але мы змаглі захаваць вельмі хісткі мір да канца першага года.

Дадам, што мае ўкраінскія аднакласнікі вучыліся вельмі дрэнна. Польская сістэма пераходу непаспяховага вучня з аднаго класа ў іншы наладжана даволі хітра, але сутнасць там такая: атрымаўшы адзінку ў канцы года, вучань не здае прадмет, яго трэба паўтараць увесь наступны год нанава.

Усе мае навучальныя сувязі з аднакласнікамі з Украіны абарваліся, калі яны не здалі залікі. Хтосьці вырашыў атрымліваць у анлайне ўкраінскую адукацыю, хтосьці пайшоў паўтараць першы год у іншы тэхнікум.

І я засталася адна.

«Мы ўсе дарослыя, мы траўмаваныя, дасведчаныя. А палякі паводзяць сябе як дзеці»

Былі знаёмыя з іншых класаў, з якімі я магла пагаварыць на перапынку. Сумесь побытавых і нейкіх тэм «ні пра што», што мяне не вельмі задавальняла. Але што ёсць, тое ёсць. На шчасце, у той час у мяне ўжо з’явіліся добрыя ўкраінскія сябры па-за школай, гэта дапамагала хоць неяк запаўняць недахоп зносін у тэхнікуме. Пасля першага года ў маім класе засталося 15 чалавек з 32. Усе ўжо «рассартаваліся» па сваіх маленькіх закрытых шайках.

Калі я глядзела на некаторых аднакласнікаў-палякаў або чула іх размовы, я разумела, што яны даволі класныя. Некаторыя захоплена займаюцца чымсьці па-за тэхнікумам, глыбока разбіраюцца ў навуцы або гараць сваёй прафесіяй. Я лічу, што атачэнне вельмі моцна ўплывае на чалавека. Мне хацелася стаць часткай кампаніі эрудаваных людзей, хай у мяне з імі вельмі розны жыццёвы досвед. Але я настолькі глыбока схавалася ў сваю ракавіну…

Unsplash

Сярод рускамоўных знаёмых са старэйшых класаў хадзілі такія размовы: маўляў, паляк ніколі не зразумее эмігранта. Мы ўсе дарослыя, мы траўмаваныя, таму ў нас больш досведу. А яны паводзяць сябе як дзеці. Я ахвотна з гэтым пагаджалася, пераконваючы сябе, што я сама гэта бачу. Але цяпер разумею, што так я проста хацела самасцвердзіцца. Растлумачыць сабе ўласную палахлівасць, страх загаварыць з імі.

«Самым галоўным аказалася зрабіць крок насустрач — і польскі клас мяне прыняў»

У такой гнятлівай атмасферы прайшлі першыя два месяцы другога курса. І тут да мяне ў клас перавялася новая ўкраінская дзяўчына з Харкава. З ёй я пасябравала ў першыя 15 хвілін. У дадатак высветлілася, што яна вельмі добра гаворыць на польскай: у папярэднім тэхнікуме ў яе былі польскія сябры. Замест таго, каб ад усіх аддзяліцца, яна чамусьці пачала з усімі актыўна мець зносіны.

Мяне гэта здзівіла. Але ідэі аб тым, каб «уліцца» ў наш клас, віліся ў маёй галаве ўжо даўно, і я падумала, што магу быць цікавай яшчэ для кагосьці. Трэба ж з чагосьці пачынаць? Доўгі час мы з гэтай дзяўчынай існавалі ў баку, але цяпер падысці і пагаварыць з кімсьці на польскай стала для мяне звычайным сайд-квестам.

Настаў дзень, калі мая ўкраінская сяброўка захварэла. Гэты дзень я правяла, маючы зносіны з людзьмі толькі на польскай мове. І адчула сапраўдную аддушыну. У канцы заняткаў я сказала аднакласнікам, што яны ўжо даўно здаваліся мне вельмі класнымі збоку. І цяпер я адчуваю эмацыйны ўздым з-за таго, што размаўляю з імі. Мне адказалі тым жа.

Вежа, у якой я сядзела, рушылася кожны раз, калі я падыходзіла да кагосьці і казала што-небудзь: кампліменты або нейкія нязначныя каментары наконт заняткаў. Мой клас мяне прыняў. Я знайшла тых, хто сапраўды падзяляе мае інтарэсы, і гэта было вельмі-вельмі прыемна. Самым галоўным аказалася зрабіць першы крок насустрач.

«Школьная праграма ў Польшчы пабудавана даволі граматна»

На мой погляд, польская мова — гэта своеасаблівая пастка для іншых славян: словы падобныя, але значэнне часта супрацьлеглае. Бывае, чуеш адно слова сто разоў, і табе здаецца, што ты дакладна ведаеш яго значэнне. Але калі хтосьці спытае, не змагу перакласці.

Доўгі час мне здавалася, быццам я ўсё разумею, але на самой справе гэта не так. Пачаць гаварыць на польскай давялося амаль адразу, інакш тут не выжыць. Але многае з таго, што я казала, людзі не разумелі або ўспрымалі неяк скажона. Больш-менш граматна я пачала размаўляць толькі пасля доўгіх гадзін бесперапыннага дыялогу з маімі польскімі сябрамі.

Нават зараз я не магу сказаць, што мая польская ідэальная. Я выкарыстоўваю вельмі шмат калькі, якая выдае ў мне іншаземца. Няёмкіх сітуацый было мноства. Напрыклад, нядаўна мне сказалі, што майго любімага слова «схожа» у польскай мове не існуе. Я думала, што яно азначае нешта накшталт «падобна», выкарыстоўвала яго штодня — і ніхто нічога мне не казаў. Яшчэ з забаўнага магу ўспомніць слова «чашка», якое на польскай азначае «чэрап». Думаю, калі я казала, што пап’ю што-небудзь з чэрапа, гучала досыць маньячна.

Мне падабаюцца многія фішкі польскай мовы, але мне ўвесь час здаецца, што я гавару спрошчана і не выкарыстоўваю мову ў поўнай меры. Яшчэ хачу адзначыць, што размаўляючы на польскай я раблюся іншым чалавекам, мой стыль вядзення размовы мяняецца кардынальна. Гэта дзіўны пабочны эфект.

Думкі па-ранейшаму прасцей фармуляваць на роднай мове. На польскай я выбіраю з абмежаванага набору слоў, спрабую гаварыць простымі словамі пра складаныя рэчы. Атрымліваецца крыва, нейкія адценні губляюцца амаль заўсёды. Часам немагчыма данесці поўную інфармацыю: нейкая няўлоўная, тонкая частка сэнсу выветрываецца. Але ўсё гэта не перашкаджае мне спрабаваць зноў.

Калі я пераключаюся на тую ці іншую мову, мае думкі ўжо пераключаюцца аўтаматычна. Так, калі я разважаю пра нейкія тэмы, звязаныя са школай, думкі самі па сабе пераскокваюць на польскую мову.

Unsplash

Акрамя польскай, у школе я вучу яшчэ англійскую і нямецкую. Зрэшты, вучыць польскую гэта не перашкаджае. Нямецкая з англійскай складаныя для славян самі па сабе, а ў польскай усё ж такі шмат слоў, падобных на беларускія і ўкраінскія. І польскія моўныя канструкцыі з нашага пункту гледжання выглядаюць больш лагічна.

На мой погляд, школьная праграма ў Польшчы пабудавана даволі граматна. Звязаныя тэмы па розных прадметах ідуць паралельна, прынамсі, у гуманітарнай галіне. Умоўна кажучы, калі на польскай мове мы вывучаем гісторыю літаратуры, падзеі гэтай жа эпохі мы будзем праходзіць і на гісторыі, адразу ж атрымліваючы неабходны гістарычны кантэкст.

Таксама магу згадаць шмат розных цікавых штук накшталт аказання першай дапамогі або вывучэння ўладкавання бізнесу. Не ведаю, ці ёсць такое ў беларускіх школах.

Невялікі дысананс у мяне ўзнік з-за таго, што ў першы год мы вывучалі сярэднявечча. Чытаючы нейкія тэксты на старапольскай мове, я, шчыра кажучы, не разумела ні слова. А гэта яшчэ і трэба было вывучыць на памяць. Даволі складана вучыць нешта, што для цябе не мае ніякага сэнсу.

«Хлопчык крычаў „Спердалай на Украінэ“ — выклікалі да дырэктара, больш ён так не робіць»

Пры знаёмстве са мной большасць «на аўтамаце» робяць выснову, што я з Украіны. Як бы па-дурному гэта ні гучала, ім праўда ўсё роўна — Беларусь, Украіна, Расія. Аб рэпрэсіях у Беларусі некаторыя ведаюць. Нядаўна адзін польскі хлопчык распазнаў на будынку бела-чырвона-белы сцяг і адназначна заявіў, што гэты сцяг — беларускі. Так што яны не безнадзейныя 😊.

Пінск, Unsplash

Ці адчуваю я розніцу паміж сабой і польскімі аднакласнікамі?

Ім напляваць на тое, што адбываецца ў Беларусі, мне — не.

У нас вельмі розны культурны код, мы выраслі на розных мульціках, у нас рознае дзяцінства. У гэтым плане наш досвед моцна адрозніваецца. Але я сустрэла ў сваім тэхнікуме шмат класных людзей з мясцовых, якія мне падабаюцца. І нашы адрозненні ніяк не перашкаджаюць нам знаходзіцца ў добрых адносінах і разам перажываць новы досвед сумеснага навучання.

Магчыма, гэта будзе кантраставаць з маім папярэднім адказам, але быў адзін хлопчык, які крычаў «Спердалай на Украінэ», калі я заходзіла ў кабінет. Мы з ім вучымся ў розных класах, але ў нас часам ёсць сумесныя заняткі. Педагагічны склад неяк даведаўся пра гэта. Мяне і яшчэ некалькіх чалавек выклікалі да дырэктара, дзе мы пагаварылі пра гэтую сітуацыю. З тых часоў ён так не робіць. Хіба што за спінай.

Увогуле, ёсць і такія персанажы, але многія дарослыя палякі ў падобных сітуацыях гатовыя дапамагчы. Не думаю, што мой досвед нейкі ўнікальны.

«Зразумела, што ў тую Беларусь, якую я памятаю, я ўжо не вярнуся. Бо яе больш няма»

Я адчуваю сябе беларускай і ніяк інакш. Для мяне быць беларускай — гэта важна.

У эміграцыі беларуская культура стала для мяне чымсьці святым. Гэта такі своеасаблівы культ: з-за таго, што беларускага мала і яно амаль недаступна, каштоўным робіцца кожны чалавек, які гаворыць на беларускай мове, уваходзіць ў нашу беларускую супольнасць. Маё жыццё напоўнена беларускай мовай, музыкай, літаратурай, традыцыямі і святамі.

Ці сумую я па Беларусі? Сумую па думцы «я дома», па адчуванні, што тут усе свае. Сумую па самой ідэі «Я нарадзілася тут». А вось па краіне я не тужу. Я рада, што я не там. Я хачу, каб мая краіна была нармальнай і цывілізаванай, каб у ёй працавалі прававыя інстытуты, якія абараняюць грамадзян. Эміграцыя вучыць любіць Беларусь, не знаходзячыся ў ёй.

За навінамі з Беларусі я не сачу. Доўга чаплялася за кантакты з беларускімі сябрамі, але мы згубіліся. І не магу сказаць, што шкадую аб гэтым.

Вельмі моцна я сумую па бабулях. З адной з іх мы не бачыліся ўжо пяць гадоў. Яна моцна хварэе і не можа да нас прыехаць.

Беларуская частка майго жыцця заўсёды са мной. У эміграцыі я даведалася пра беларускую культуру больш, чым калі-небудзь.

Гродна, Unsplash

Мне давялося перажыць шмат усялякіх нядобрых штук, пакуль не зразумела, што ў тую Беларусь, якую памятаю, я ўжо не вярнуся. Бо яе больш няма. Памятаю, як ва Украіне я марыла, што абавязкова вярнуся да выпускнога. Беларускі клас, у якім я вучылася, выпусціўся ў мінулым годзе.

Я думаю, што ўсе беларусы ў эміграцыі — гэта людзі са складанай і балючай гісторыяй. Але ўсе беларусы, якіх я сустракала, — гэта нешта нашмат большае, чым наша траўма эмігранта. Мы можам прайсці праз гэта, добра ўсё адрэфлексаваць і рухацца далей.

«Не, не хацела б вярнуцца. Але вельмі хочацца да бабуль на дзянёк»

Зараз я ўспрымаю Польшчу не як часовае месца, але і не як дом. Гэта нешта памежнае, своеасаблівы этап жыцця. Але гэта дакладна не бясконцае чаканне вяртання дадому. Проста нейкая чужародная атмасфера, якая не дае цалкам разняволіцца.

Пры гэтым мне здаецца, што калі я пераеду куды-небудзь яшчэ, мне прыйдзецца сутыкнуцца з пачуццём спустошанасці. Бо я столькі сіл уклала ў вывучэнне польскай мовы, што будзе проста крыўдна закрыць гэты навык у доўгім куфары, каб ніколі ім больш не скарыстацца.

Хацела б я вярнуцца ў Беларусь, калі сітуацыя там зменіцца і ў краіне будзе бяспечна для маёй сям'і? Не, не хацела б. Бяспека для мяне — не галоўная каштоўнасць. Я стараюся зжыцца з думкай, што маё шчасце не ў тым, якую назву мае кавалак зямлі, на якім я знаходжуся.

Але я б вельмі хацела з’ездзіць у госці да бабуль. Хаця б на дзянёк.

Іншым падлеткам-беларусам у эміграцыі я б параіла не замыкацца ў сваёй «ракавіне». Пакідаць зону камфорту вельмі цяжка, я ведаю. Але закрывацца ад усяго чужога, новага — гэта не выйсце.


*Імя апавядальніцы зменена

Чытайце таксама
«Цярплівыя і працавітыя, як кітайцы». Як нас бачыць кітайскі магістр беларускай філалогіі (ён пажыў у Мінску, Маскве і Кракаве)
«Цярплівыя і працавітыя, як кітайцы». Як нас бачыць кітайскі магістр беларускай філалогіі (ён пажыў у Мінску, Маскве і Кракаве)
«Цярплівыя і працавітыя, як кітайцы». Як нас бачыць кітайскі магістр беларускай філалогіі (ён пажыў у Мінску, Маскве і Кракаве)
Размаўляе на беларускай не горш (цi лепш?), чым беларусы.
1 каментарый
«Ратуе тое, што ў вялікім офісе не паспяваюць за ўсімі сачыць». Як працуюць з дэпрэсіяй — 2 аповеды
«Ратуе тое, што ў вялікім офісе не паспяваюць за ўсімі сачыць». Як працуюць з дэпрэсіяй — 2 аповеды
«Ратуе тое, што ў вялікім офісе не паспяваюць за ўсімі сачыць». Як працуюць з дэпрэсіяй — 2 аповеды
Ксенія працуе ў IT-офісе ў Цэнтральнай Еўропе. Яна запатрабаваны спецыяліст, ёй пастаянна пішуць рэкрутары. Але часта ў яе няма сіл проста ўстаць з ложка. Арсеній да гэтага часу ўдзячны вядомай аўтсорс-кампаніі ў Беларусі за падыход у перыяд вострай фазы.
9 каментарыяў
«Так і захоўваю — у расійскіх рублях. Можа, вайна скончыцца, RUB яшчэ вырасце». Да чаго прывязваюць зп у Беларусі ў 2025? Даляр усё? (Дзіўна, але не)
«Так і захоўваю — у расійскіх рублях. Можа, вайна скончыцца, RUB яшчэ вырасце». Да чаго прывязваюць зп у Беларусі ў 2025? Даляр усё? (Дзіўна, але не)
«Так і захоўваю — у расійскіх рублях. Можа, вайна скончыцца, RUB яшчэ вырасце». Да чаго прывязваюць зп у Беларусі ў 2025? Даляр усё? (Дзіўна, але не)
Яшчэ зусім нядаўна даляравая прывязка заробкаў была залатым стандартам у IT — яна страхавала супрацоўнікаў ад дэвальвацый, служыла арыенцірам росту і наогул здавалася чымсьці відавочным: заходнія кліенты — заходняя валюта.
19 каментарыяў
«Я хацеў у польскі офіс, EPAM прапанаваў 1800К — менш, чым плаціў мне ў Літве». Чаму айцішнікі маняць на экзіт-інтэрв'ю? А калі не маняць, гэта неяк дапамагае?
«Я хацеў у польскі офіс, EPAM прапанаваў 1800К — менш, чым плаціў мне ў Літве». Чаму айцішнікі маняць на экзіт-інтэрв'ю? А калі не маняць, гэта неяк дапамагае?
«Я хацеў у польскі офіс, EPAM прапанаваў 1800К — менш, чым плаціў мне ў Літве». Чаму айцішнікі маняць на экзіт-інтэрв'ю? А калі не маняць, гэта неяк дапамагае?
Чаму не працуюць экзіт-інтэрв’ю, абмяркоўваюць у Linkedin.
33 каментарыя

Хочаце паведаміць важную навіну? Пішыце ў Telegram-бот

Галоўныя падзеі і карысныя спасылкі ў нашым Telegram-канале

Обсуждение
Комментируйте без ограничений

Релоцировались? Теперь вы можете комментировать без верификации аккаунта.

Zhan Chubukou
Zhan Chubukou Шчолкаю зубамі в ЗАО "Прыдацелі і атшчыпенцы"
3

Подросткам, конечно, эмиграция переносится сложнее, чем детям младшего возраста. У моей дочки примерно полгода ушло на погружение в языковую среду и год, с её слов, на адаптацию в коллективе.

shipishi
shipishi Должность в Белокрылые лошадки
3

индивидуально все. Мой год поныл, потом что-то щелкнуло и практически отрубило, сейчас все планы с РБ вообще не связаны. Единственный понаех в классе, правда, возможно это помогает не замыкаться.

Zhan Chubukou
Zhan Chubukou Шчолкаю зубамі в ЗАО "Прыдацелі і атшчыпенцы"
1

Аналогичная ситуация - первые месяцы, до начала войны в Украине, была единственным русскоязычным в классе. Хочешь-не хочешь пришлось выучить английский и польский. А потом достаточно быстро интегрировалась. На обоих языках говорит свободно. Пратчета пока не может, но "Гарри Поттера" - с удовольствием читает в оригинале, из польского, недавно сообщила, что "Пан Тадеуш" очень понравился. Так что да, вынужденная эмиграция - это хоть и травматичный опыт, но даже так это открывает новые возможности, особенно для детей. Естественно, ни о каком возвращении уже мыслей нет и речи даже не идёт.

zabelarus14
zabelarus14 Инженер в НИИ им. Баца
5

Теперь придется остаток жизни работать кассиром на чужбине в жабке, а не на Родине в копеечке

Bobik Gavkalo
Bobik Gavkalo Грызу кости в БУДКА_У_ЗАБОРА
5

Настя, сил тебе, у тебя получиться найти свое место. Ты сильная. Умная. С чувством эмпатии(не то что некоторые).
Мне очень жаль, что тебе приходиться взрослеть в таких условиях.

Всем добра.

-6

В такое мероприятие можно впрягаться, только если на самом деле нет возможности остаться дома.
5 лет, 10 переездов, война. Мама - романтик большой дороги

4

Точно, ещё и войну мама организовала.

Дичь, конечно, лютая: в конце 2025 года кто-то вдруг открывает для себя, что в Беларуси поставлена на поток (политкорректная формулировка) вынужденная эмиграция.

-6

И чем она была вынуждена, особенно учитывая:
"Мама девочек — айтишница, которая в эмиграции так и не нашла работу по специальности. "
В РБ хоть можно админить в какой-нибудь госшараге

zabelarus14
zabelarus14 Инженер в НИИ им. Баца
6

Я вот тоже не поддерживаю этих реллкантов. Даже в 41 не все из Минска релоцировались. Многие нашли работу в новых "госшарагах" и на заводах по ремонту техники

-3

Красивое сравнение, только далеко от реальности...

1

В такое мероприятие можно впрягаться, только если на самом деле нет возможности остаться дома.

В такое мероприятие можно впрягаться когда угодно. Если гешефт от него выглядит побольше, чем от сидения на месте. Даже если не получилось, то можно вернутся назад.
Так что твое "можно впрягаться" всего лишь твоя личная оценка твоих личных рисков. И твоих страхов. У других она может быть совсем другой.

-6

"В эмиграции я узнала о беларусской культуре больше, чем когда-либо."
Вся суть белОрусских иммигрантов... Прямо под одну кальку

Пользователь отредактировал комментарий 15 декабря 2025, 12:47

hottaby422
hottaby422 Консультант в Сам себе буратино
4

"рота" под этим акком сегодня сидит, я смотрю)
В последнее время подмечаю, кстати, странности в комментах от них. Вообще выглядит так, что это дешевые тролли с российских фабрик.
Уровень очень низкий и очень плохо со знанием беларуской специфики

Пользователь отредактировал комментарий 15 декабря 2025, 13:03

zabelarus14
zabelarus14 Инженер в НИИ им. Баца
5

Восточные кукловоды пытаются мутить воду в нашем островке стабильности. Не зря Александр Григорьевич повернулся лицом к Трампу, он как флюгер по ветру всегда многовекторную блестящую политику проводит

-2

Забавно читать про роту и ботов от того, кто, как затычка к каждой бутылке, строчит десятки комментов каждый день под всеми темами. Видимо на фоне потенциального большого договорнячка есть риск пересыхания грантового корыта, из которого вы столуетесь. Поэтому вы с пановичем строчите тут комменты как стахановцы, пытаетесь выдать ударный KPI? Боитесь что вместо «тепленького местечка» здесь в комментах придется идти батрачить на склад или в доставку? Так как других талантов подозреваю что нет.

hottaby422
hottaby422 Консультант в Сам себе буратино
1

какая шикарная проекция от вас))
ну и палево, куда без него))

Пользователь отредактировал комментарий 15 декабря 2025, 17:23

2

Так как других талантов подозреваю что нет.

Ты всерьез считаешь, что у тебя есть экстрасенсорные способности? Веришь в эту чушь?
С другой стороны "бородатым детишкам" всегда надо во что то верить. В бога, в инопланетян, в сверхьестественное, в доброго царя, в начальника... В то, что упрощает их жизнь. Снимает ответственность.
Ну а я продолжу угорать над такими вот "экстрасенсами". Кстати, если хочешь, заезжай в гости. В реальном мире увидишь, кто я есть. Толстый или худой, лысый или заросший, как и где работаю. Но ты не заеедешь. Ведь тебе неудобно перед собой будет.

hottaby422
hottaby422 Консультант в Сам себе буратино
1

Визу не получит

shipishi
shipishi Должность в Белокрылые лошадки
1

а ты иммигрантов от эмигрантов отличаешь вообще?
Те, кому беларуская культура до одного места просто про нее не пишут, поэтому на этот радар не попадают.

0

"В эмиграции я узнала о беларусской культуре больше, чем когда-либо."
Вся суть белОрусских иммигрантов... Прямо под одну кальку

Аж интересно стало. И что тут тебя так заставило эмоционировать? Сможешь обьяснить хотя бы себе, что тебя в этом утверждении не устраивает?

-2

Заметил особенность, как людям всю жизнь было плевать на родную культуру, а переехав, посещают белорусские литературные вечера.
Типичное поведение. Не у всех, но очень у многих

2

Хм... Можно узнать, а где ты это заметил? Из этой статьи? Ты же ведь ничего не знаешь о реальной жизни за рубежом.
Ну а так все в принципе логично. Если человек хочет самоидентифицировать себя как беларуса за рубежом, то он и общается с такими же. В Беларуси ему этого делать не надо. Нет необходимости, нет стимулов, да и не особо такие вот часные литературные вечера поощраются. Могут и незаконное мероприятие приписать.

hottaby422
hottaby422 Консультант в Сам себе буратино
2

Может потому, что за такие литературные вечера в РБ можно присесть?))
Там же не Чиргенца читают и не Анну Селук поют, а настоящую литературу и настоящую музыку.
Очень большой вопрос, и почему в беларусы в своей стране не могут свободно собираться, читать литературу (в том числе современную) и петь песни на национальном языке.
Вы зря вообще в эту тему влезли, фермотролль вы наш)) вас если посадили на сайт беларусов комменты строчить - так вы хоть поинтересуйтесь нами, изучите ситуацию.
Досконально мимикрировать под беларуса не получится, но хоть не так уныло, как сейчас

Пользователь отредактировал комментарий 15 декабря 2025, 17:41

toshnila
toshnila Смузихлебатель в Polska Strong Development
3

Идеально уезжать до момента, когда дети начинают говорить. Вообще нет проблем. Разве что отучить от полонизмов в бытовом общении на русском / беларуском, но это мелочи.
Мои вообще Беларуси не помнят. И слава богу.

Пользователь отредактировал комментарий 15 декабря 2025, 12:54

4

В 17 лет у девушки уровень осознанности выше, чем у многих взрослых. И стойкость в преодолении трудностей. С таким интеллектом и подходом к жизни, все у нее будет хорошо. Искренне желаю успехов в очередных этапах этого квеста.

-4

А у нее не много вариантов было: стать сильной или сломаться. В статье не сказано, ради чего им такое приключение придумали родители, что же там за ситуация была?
Зачем променяли родных бабушек на гопника, предлагающего пердолять в Украину?
На 2-3 месяца переждать бурю... План был надёжен, как швейцарские часы

bacek
bacek Programmer в Конь с горы
3

Возможно, не хотели быть в числе вчерашних обменяных на Белкалий.

zabelarus14
zabelarus14 Инженер в НИИ им. Баца
0

Наши люди даже во время оккупации 41-44 года Белоруссии не сломались. Они продолжали лечить раненых солдат, работать на заводах, ни на секунду не останавливая производство для фронта. Лишь только малая часть "беглых" устремилась заграницу на восток

Пользователь отредактировал комментарий 15 декабря 2025, 19:06

4

Рад что хоть через год но влилась в коллектив местных. Языковой барьер для перфекциониста это catch 22: не хочется быть самым заторможенным в тусовке из-за нехватки языка, но держась в стороне эту нехватку устранить занимает намного дольше времени

Anton Abrosov
Anton Abrosov hqd'шка в iqos
0

"Поняла, что в ту Беларусь, которую я помню, я уже не вернусь. Ведь её больше нет."
А раньше была другая Беларусь? Помоему она всегда была такой.