Бяжы! Чаму айцішнікі сыходзяць пасярод сумоўя? Ці акей гэта наогул?
У лінкедзіне поўна пастоў з пасылам: заўважыў red flag на сумоўі — бяжы.
Сабралі некалькі гісторый ад сваіх чытачоў, як яны перарывалі сумоўе на сярэдзіне і сыходзілі/адключаліся. А заадно абмеркавалі з экспертамі ў рэкрутынгу, ці акей гэта, ці не.
«Прапанавалі вырашыць задачку на вызначэнне, ці з’яўляецца радок паліндромам»
Павел, Senior devOps, у ІТ больш за 20 гадоў:
— Сёлета ў мяне было сумоўе ў сербскай ІТ-кампаніі на англійскай мове на пазіцыю Senior devOps. Яно пачалося з таго, што мне прапанавалі пашарыць экран і вырашыць задачку на вызначэнне, ці з’яўляецца радок паліндромам. Я настолькі здзівіўся, што некалькі секунд моўчкі глядзеў на экран, — а потым сказаў, што хачу на гэтым сумоўе скончыць.
Што не так: вядома, гэтая задача магла б быць дадзеная на якім-небудзь курсе для тых, хто хоча ўвайсці ў ІТ, пасля ўрока пра тое, як наогул працуюць цыклы. Але не спецыялісту яе даваць жа! Гэта як гутарку з выкладчыкам вышэйшай матэматыкі пачаць з задачы: «Колькі будзе 2+2*2?»
Магчыма, варта было растлумачыць маім суразмоўцам, што не так, але я быў не ў тым стане — я проста сядзеў і афігеваў, нават пасля таго, як сумоўе скончылася. Я сам не чакаў ад сябе такой рэакцыі — то-бок яна была хутчэй эмацыйнай, чым асэнсаванай.
Гэта было другое сумоўе, першае было з эйчаркай — дарэчы, міла пагутарылі. Праз пару гадзін у мяне ўзнікла жаданне напісаць эйчарцы, папрасіць прабачэння менавіта перад ёй і растлумачыць, што адбылося. Але я падумаў, не факт, што яна зразумее мяне, і забіў.
«Калі бачу, што чалавек не цягне, адкрыта кажу, што нам не варта губляць час»
Раман, распрацоўшчык, сеньёр, 12 гадоў вопыту ў ІТ:
— Калі бачу на сумоўі, што чалавек наогул не цягне (хоць вакансія — для сеньёра, ён па рэзюмэ — таксама, але нічога не ведае), адкрыта кажу, што нам не варта губляць час: «Давай скончым!» Пару разоў эйчары абураліся: маўляў, навошта так груба.
Як рэагуюць мае суразмоўцы — ды па-рознаму: адныя — нармальна, іншыя потым скардзіліся эйчарам, што іх «засудзілі», а яны насамрэч о-го-го. Адзін такі кандыдат падаваўся на адную і тую ж пазіцыю з розніцай у паўгода, але нават не зазірнуў у раней рэкамендаваны яму спіс: «што пачытаць для развіцця».
А нядаўна я сам праходзіў сумоўе ў індусаў, у якіх інтэрнэт ледзь-ледзь працаваў — і даводзілася распазнаваць, што яны кажуць, літаральна па складах. Праз 10 хвілін гутаркі прапанаваў ім не марнаваць час адно аднаго. Пазычыў добрага дня — і адключыўся. Дагэтуль не разумею, як так: у іх была сума на рынкавы кошт сеньёра ў Польшчы, і пры гэтым яны не змаглі Starlink купіць.
Вядома, я патлумачыў эйчару, у чым рэч — і на маё здзіўленне індусы нават паклікалі мяне на паўторнае сумоўе. Але за 10 хвілін да пачатку скасавалі.
«Масквiч фанабэрыўся, як нам беларусам пашэнціла, што яны нас наймаюць, — i я зваліў»
Зміцер, Java-распроцоўшчык, сеньёр, 20 гадоў у прафесii:
— Яшчэ ў эру афлайн, гадоў 10 таму праходзіў сумоўе ў адзін філіял расійскай канторы. У мітынг-руме сабралiся некалькi мясцовых, і адзін з Масквы падрубiўся праз «тэлевізар». І вось той быў вельмі высакамерны, усё фанабэрыўся, як нам беларусам пашэнціла, што яны нас наймаюць, — такі баярын. Я хвілін 20 мо патусіў — і зваліў.
Я не шукаў актыўна працы, працаваў тады ў EPAM, але падумваў аб змене — i купіўся на чуткі пра высокiя заробкi. Наш дыялог быў прыкладна такiм:
— Где работаете?
— В EPAM.
— А что, лучше ничего нельзя было найти?
або
— Вот тут сервисы общаются «икс-эм-элем»…
— Пф-ф-ф-ф! А что, про Jeison не знаете, что ли?
Амаль любы мой адказ успрымаўся як: «Боже, какая бездарность!» — то-бок карона ў хлапчыны ў «тэлевiзар» не пралазiла. Мне гэта абрыдла, ну я i сказаў нешта накшталт: «Вы знаете, я лучше пойду», — дазволу не чакаў, а проста ўстаў і выйшаў. Ніхто мяне не спыняў.
Заробак у той канторы сапраўды прапаноўвалі вялікi. Магчыма гэта быў стрэс-тэст такі, але нешта я быў у псіхалагічным стане, які не дазваляў мне працягваць. Яны, здаецца, пазней нават не патэлефанавалi.
«Апошняй кропляй стала тое, што CEO паспрабаваў па гараскопе зразумець, які я супрацоўнік»
Іван, QA, сеньёр, 9 гадоў у ІТ:
— У 2016 годзе шукаў працу як джун QA — мне было 24 гады. І ў мяне было інтэрв’ю ў невялікай кампаніі (20 чалавек у штаце) з офісам у раёне Зялёнага лугу. Сумоўе праводзіў сам CEO.
Спачатку ўсё было стандартна, але потым пайшлі прыколы: заробак на выпрабавальным тэрміне — 200 долараў, а яшчэ трэкінгавая сістэма — ты маеш знаходзіцца за камп’ютарам не менш за 8 гадзін. Але апошняй кропляй стала тое, што CEO паспрабаваў па маім гараскопе зрабіць выснову, які я супрацоўнік. Я ўстаў і пайшоў.
CEO так і не зразумеў, у чым праблема. Я панёс нейкую лухту накшталт: «У вас прадуктовая кампанія, а мне больш падыходзіць аўтсорс». Ён у адказ сказаў, што разумее — у іх невысокія заробкі, але больш ён гатовы плаціць толькі тым, хто зарэкамендаваў сябе ў кампаніі.
Як бы я паступіў цяпер? На такое інтэрв’ю я б нават не трапіў. Але калі ўсё ж уявіць, што так — я на ім, то я б шчыра параіў суразмоўцу звярнуцца да доктара: вызначаць якасці працаўніка па гараскопе — гэта прыкмета псіхічных захворванняў.
«Інтэрв’юер пытаецца: «Што здарылася?» А я такі: «Трэба УГД сэрца зрабіць»
Аляксандр, фулстэк-распрацоўшчык, сеньёр, у прафесіі 6 гадоў:
2,5 гады таму праходзіў сумоўе на пазіцыю распрацоўшчыка. Пачалі мы дзесьці, а 16:00, гутарка ішла ў спакойным тэмпе — ніхто нікуды не спяшаўся. А на 19:30 у мяне быў запіс да кардыёлага — я меркаваў, што за 3 гадзіны мы ўправімся, і я паеду да доктара.
Але вось сумоўе ідзе, ідзе — на гадзінніку ўжо 19:00, і мы ўсе гаворым і гаворым. Тады я перапыняю размову і адзначаю, што мне трэба ісці. Інтэрв’юер-распрацоўшчык пытаецца: «Што здарылася?» А я такі: «Мне трэба УГД сэрца зрабіць, запісаны быў загадзя». Дамовіліся, што пасля працягнем. У выніку я з’ездзіў да кардыёлага, зрабіў УГД, вярнуўся — і мы працягнулі, яшчэ гадзіны паўтары гутарылі. У выніку гэта выглядала як мем «Мой прыпыначак».
Цікава, што па выніках сумоўя я атрымаў офер. Але я яго ў выніку не прыняў, што, вядома, не было звязана з інтэрв’ю, — я проста застаўся ў кампаніі, дзе працаваў раней.
«Паведаміць, што „мэтч“ не здарыўся, не расцягваючы сумоўя — прыкмета добрага тону»
Спыталіся ў экспертаў, чаму (не) акей перарываць сумоўе на сярэдзіне — ці то кандыдату, ці то прадстаўніку будучага працадаўцы.
Дырэктарка Weather Maps LLC і HR / бізнэс-кансультант Ірына Вішнеўская, у якой 17 гадоў у прафесіі HR, 15 гадоў — у ІТ, заўважае:
— Да перапынення сумоўя на сярэдзіне/пачатку ва ўсіх сваё стаўленне — і ў кандыдатаў, і ў інтэрв’юераў: хтосьці лічыць, што не варта бескарысна марнаваць час, а хтосьці — што трэба адпрацаваць гэтую гадзіну.
Мая пазіцыя вельмі простая: усе мы дарослыя (часцяком высокааплачваныя і перагружаныя) людзі. І калі не здараецца «мэтч», паведаміць пра гэта, не расцягваючы сумоўя — прыкмета добрага тону.
Калі кандыдат ужо разумее, што кампанія яму не падыходзіць, гэта банальная павага — сказаць пра гэта, пазычыць адно аднаму поспехаў і разысціся па сваіх справах. Тое самае з боку кампаніі.
Хоць часцяком людзям складана прама паведаміць, што іх штосьці не задавальняе і адмовіць чалавеку ў твар, аджа прасцей сказаць: «Мы вам ператэлефануем». У мяне былі выпадкі, калі я сама спыняла тэхнічнае інтэрв’ю і казала кандыдату: «Дзякуй, на жаль, не», — бо ў інтэрв’юера не хапала на гэта рашучасці. І лавіла адкрыты выдых палёгкі з абодвух бакоў.
Сказаць «не», гледзячы ў твар чалавеку, — складана і некамфортна. Гэта можа прывесці да канфліктнай альбо няёмкай сітуацыі, і вы не ведаеце, як зрэагуе чалавек. Думаю, гэта неабходна. Мэта інтэрв’ю — вызначыць, ці падыходзіць кандыдат кампаніі, а кампанія — кандыдату. І калі ўжо зразумела, што дакладна не падыходзіць, то далейшае сумоўе — гэта бескарысная трата часу ўсіх прысутных, які можна выдаткаваць больш карысна, ну ці як мінімум прыемна (кавы выпіць, напрыклад).
Натуральна, перарываць сумоўе і адмаўляць чалавеку трэба ў максімальна ветлівай і аргументаванай форме. Выдатна, калі вы яшчэ і зможаце даць кандыдату нейкі разгорнуты фідбэк і рэкамендацыі, што пачытаць, падвучыць, якіх навыкаў яму не хапае.
І галоўнае — максімальная зычлівасць. Той факт, што кандыдат не падыходзіць вам, не робіць яго аўтаматычна дрэнным, бескарысным і нікому не патрэбным. Вам не падыходзіць, камусьці іншаму падыдзе, а можа, яму яшчэ і дапамогуць на сябе зірнуць з іншага боку вашыя рэкамендацыі і ён будзе вам удзячны. Вы ніколі не ведаеце, як складзецца жыццё і з кім яна вас звядзе ў будучыні. Таму, так, нармальна перарываць сумоўе, але важна рабіць гэта правільна.
«Па абодва бакі размовы знаходзяцца людзі, а не робаты — з iмi можна і трэба размаўляць»
Ксенія Лешык, TA/HR з больш як 6-гадовым вопытам працы, у тым ліку ў Беларусі, таксама лічыць: няма нічога страшнага або ганебнага ў тым, каб перапыніць інтэрв’ю — любому з бакоў у любы момант часу.
У маёй практыцы былі гісторыі, калі кандыдат сам разумеў, што не дасягае неабходнага ўзроўню, і проста сыходзіў. Некаторыя размовы спыняліся, бо мы як кампанія разумелі, што не зможам закрыць патрабаванні кандыдата (і гэта не толькі пра заробак).
Тут важна, чаму і як вы сыходзіце, — лепей заўсёды тактычна паведаміць прычыну адмовы ад далейшай камунікацыі. Гэтакім чынам вы не толькі эканоміце час, але і расстаяцеся на адэкватнай нотцы, якая не дыскрэдытуе ні інтэрв’юера, ні кандыдата, і застаецца магчымасць узаемадзеяння ў будучыні.
Напрыклад, калі вам дзіўна, што вам даюць тыя ці іншыя таскі, якія «не супадаюць з вашым грэйдам», ніхто не забараняе вам спытаць, чаму менавіта гэтая задача выбраная, пакуль вы яе рашаеце. Калі вам здаецца, што кампанія / каманда / пэўны інтэрв’юер не падыходзіць вам «культурна», няма нічога зазорнага, каб сказаць, што вы бачыце «cultural differences», якія, на жаль будуць, перашкаджаць працы, і сысці.
Звычайна гэта ўсё адносіцца да сітуацый, дзе зберагліся рабочая і карэктная размова (і асуджэнне бізнэс-рашэнняў іншай кампаніі да іх не адносіцца). Калі вы адчуваеце, што на інтэрв’ю нехта таксічыць альбо абражае вас, тады варта проста спыніць размову. І няма сэнсу задавацца пытаннем, ці было гэта стрэсавае інтэрв’ю, ці не — бо нават калі гэта яно, значыць вам давядзецца сутыкнуцца з падобным на працы або гэта проста капрыз (ніводны з гэтых выпадкаў нас не задавальняе).
У любой сітуацыі варта памятаць:
- абіраюць не толькі вас, але і вы;
- па абодва бакі размовы знаходзяцца людзі, а не робаты; з людзьмі можна і трэба будаваць камунікацыю і размаўляць.
Пытайце пра тое, што вас турбуе/засмучае, а не проста рабіце здагадкі — тады абодвум бакам будзе значна прасцей.
Читать на dev.by