Заўтра набудзе моц пастанова пра ПМЖ, якая ўсіх заблытала. Што адбываецца?

Што здарылася

Выйшла пастанова Саўміна № 798 ад 20 лістапада 2023 года. Яна зацвярджае Палажэнне «Аб афармленні грамадзянам выезду для пастаяннага пражывання», якое набывае моц 24 лістапада. У Палажэнні падрабязна апісана, як і куды падаваць заяву (паўналетнім — асабіста ў АГіМ), як дзяржорганы правяраюць заяўніка, зацверджаная форма заявы/анкеты/паведамлення/рашэнняў, тэрміны адміністрацыйных працэдур і г. д.

Што падумалася

Пастанова шмат каго ўстурбавала. Хоць працэдура ўзгаднення выезду на ПМЖ з падатковай, ваенкаматам і іншымі была і раней, добрага ад такіх абнаўленняў звычайна не чакаюць. І так як у першых радках Палажэння напісана пра асабістую яўку грамадзяніна ў падраздзяленне па грамадзянстве і міграцыі, адразу падумалася аб забароне на афармленне праз амбасады (па аналогіі з афармленнем пашпарта). 

Аднак гэтая здагадка хутка адпала. На сайтах пасольстваў Беларусі старонка з інструкцыяй аб афармленні пастаяннага пражывання па-за межамі РБ на месцы, у саміх консульствах таксама пацвярджаюць, што ўсё па-ранейшаму: заявы прымаюць, штампы аб выездзе ў пашпарты ставяць.

Тым не менш інтэрпрэтацыі множыліся. У замежных медыя з’явіліся загалоўкі накшталт «Для выезду з Беларусі на ПМЖ у іншыя краіны давядзецца атрымліваць дазвол» і «У Беларусі ўвялі працэдуру выдачы дазволаў на выезд у іншыя краіны на ПМЖ».

Але пацверджанняў такім тлумачэнняў няма. 

Што кажуць улады

Увогуле, што нічога не змянілася. 

Як патлумачыў Оffice Life начальнік упраўлення па грамадзянстве і міграцыі МУС Аляксей Бягун, змянілася пазнака ў пашпарце: раней на штампе пазначалі канкрэтную краіну, у якую выязджае грамадзянін РБ. 

Гэта нібыта стварала складанасці, калі чалавек выязджаў у адную краіну, а потым мяняў кірунак і ехаў у іншую. Цяпер, удакладніў Бягун, гэты штамп зрабілі ўніверсальным.

Дык што, нічога не змянілася?

Sputnik.by лічыць, што сталі больш жорсткімі патрабаванні для прызыўнікоў. Па старых правілах узгадняць з ваенкаматам эміграцыю з краіны маюць «грамадзяне мужчынскага полу ва ўзросце ад 16 да 27 гадоў, якія знаходзяцца або абавязаныя знаходзіцца на вайсковым уліку, але не лічацца ў запасе». 

Цяпер Палажэнне патрабуе ўключаць у запыт яшчэ і 15-гадовых, якім «спаўняецца 16 гадоў у каляндарным годзе меркаванай даты вынясення рашэння». Таксама дазвол ад ваенкамата патрабуецца грамадзянам «ва ўзросце ад 18 да 27 гадоў, залічаным у запас праз стан здароўя без праходжання тэрміновай вайсковай службы, службы ў рэзерве».

Што праўда тых, хто не служыў праз стан здароўя, абавязалі адпрошвацца ў ваенкамата яшчэ вясной гэтага года папраўкамі ў закон «Аб парадку выезду з Рэспублікі Беларусь і ўезду ў Рэспубліку Беларусь». Палажэнне, відаць, проста прывялі ў адпаведнасць з законам.

Ці новае пра хлопцаў, якія не дасягнулі 16-годдзя, таксама не зусім зразумела. Прынамсі, бацькі падлеткаў і раней трымалі ў галаве 15-гадовую мяжу. Свежае ці старое, гэтае правіла, верагодна, накіраванае супраць тых сем’яў, якія спяшаюцца ў апошні момант вывесці сваіх сыноў з-пад воінскага ўліку.

Аформіць выезд прызыўнікам і вайсковаабавязаным стане складаней? Кейс чытача

Складана сказаць. Тым, каму патрэбны дазвол ад ваенкамата, і раней атрымаць яго было няпроста. Больш за тое, нават калі па законе дазволу не патрабуецца, гэта не значыць, што АГіМ яго не запытае. 

Наш чытач сцвярджае, што яшчэ да вясновых паправак быў залічаны ў запас і не меўся пытацца дазволу ў ваенкамата, але ў АГіМ палічылі інакш. 

— Я быў залічаны ў запас яшчэ да вясновых паправак і не праз стан здароўя. То-бок як бы не меўся падпадаць пад пункт з атрыманнем дазволу ад ваенкамата.

Але ў АГіМ не хочуць асабліва разбірацца, хто ты з пункта гледжання вайсковага абавязку і таму ў любым выпадку пасылаюць запыт у ваенкамат. А ў ваенкамата размова кароткая: не дамо дазволу. Мне прыйшла адмова.

Аднак важна адзначыць, што многае залежыць ад людзей у канкрэтным АГіМ і ваенкамаце. Бо знаю выпадкі, калі ў абсалютна такіх жа сітуацыях дазволы былі.