«Праз грошы». Як самавукі ўваходзяць у ІТ у галодныя гады — 7 спосабаў

Пасля 2022

Хардкор — гісторыі поспеху 2022-2023.

Кейс 1: 10 месяцаў у The Rolling Scopes School + стажыроўка ў «Яндэксе»

Васіль (імёны змененыя), распрацоўшчык, у ІТ прыйшоў у лістападзе 2022 года:

— З адукацыі я эканаміст, працаваў менеджарам праектаў — і мне вельмі падабалася бачыць, як іншыя робяць нешта вартае, у тым ліку распрацоўшчыкі. Хацелася гэтак жа!

Плюс было яшчэ некалькі дадатковых аргументаў: 

• свабода перасоўванняў, 
• універсальнасць прафесіі, 
• высокія зарплаты;
• патэнцыйна цікавыя задачы.

Таму, калі я змяніў працу на менш цяжкую і стрэсавую, знайшоў у сабе сілы перавучыцца. Пры канцы 2021 года я прыйшоў на Stage 0 школы The Rolling Scopes. Вучыўся каля дзесяці месяцаў, было цяжка — у The Rolling Scopes даюць выдатную базу, але і патрабуюць шмат. Я займаўся прыкладна па 20-25 гадзін на тыдзень, вучэбную нагрузку стараўся размяркоўваць раўнамерна.

Рассылаць рэзюмэ пачаў яшчэ ў маі 2022 года, але актыўна адгукацца і шукаць працу стаў толькі ў верасні — калі курс падышоў да канца. Статыстыку водгукаў цяпер ужо складана згадаць, адмоў было 50+, а можа і бліжэй да 100. І вельмі шмат ігнору. Памятаю, што я быў у паніцы: на маіх вачах рынак «ляцеў» уніз.

У лістападзе 2022 я даведаўся пра стажыроўку ў «Яндэксе» — і прайшоў адбор. У той жа час мне прызначыла сумоўе кампанія, якая рабіла анлайн-казіно ў Аўстрыі (каманда — у Беларусі). Я выбіраў паміж гэтымі двума варыянтамі і выбраў «Яндэкс». Праз 3 месяцы перайшоў у штат.

Кейс 2: два бясплатныя курсы на Stepik, Python docs, пасля яшчэ курсы і выдатна прайшоў сумоўе

Алесь, Data Engineer, у ІТ прыйшоў у лістападзе 2023 года:
 
— Працаваў у дзяржканторы інжынерам — дарос да начальніка структурнага падраздзялення, а потым зразумеў, што «вынес» адтуль усё, што можна. Гэта і іншыя падзеі падштурхнула да таго, што я вырашыў памяняць сваё жыццё. 

Я звольніўся на пачатку 2021 года, прапрацаваў трохі на сябе — а на пачатку 2023 вырашыў сысці ў айцішку. Я самавук у праграмаванні, яшчэ ў школе вывучаў Pascal, пазней — Assembler для мікракантролераў розных сямействаў. Былі ў мяне «патугі» ў Java, JavaScript, C#, але ўсё на аматарскім узроўні, так як займаюся ўсялякімі DIY. 

Вырашыўшы стаць праграмістам, я ўзяўся за Python. У мяне быў з ім вопыт, пакуль працаваў сам на сябе. Numpy, pandas і іншыя лібы выкарыстоўваў для складаных статыстычных разлікаў і апрацоўкі вялікіх аб’ёмаў вынікаў вымярэнняў. Два бясплатныя курсы на Stepik, Python docs — і гатова. 

Я разумеў, што з пошукам працы будзе цяжка, вырашыў зрабіць пет-праект на Django.

Дадаткова пайшоў на курсы (даволі вядомыя ў Беларусі) — там у якасці курсавога праекта якраз рабілі сайт на Django. Курсы я скончыў найлепшым у групе, зрабіў класнае рэзюмэ, актуалізаваў профіль у LinkedIn — і пачаў рассылаць рэзюмэ і адгукацца на вакансіі ў жніўні-верасні 2023 года. 

Першае сумоўе праходзіў у верасні. Не магу сказаць, што праваліў, — трымаўся годна, адказваў на пытанні па GIL, па асінхронным праграмаванні, у бруд тварам не ўпаў, скажам так. Але не ўзялі. Такое адчуванне, што кампанія хацела займець мідла, а плаціць яму як джуну. 

Наступнае сумоўе я праходзіў у кастрычніку, перад гэтым выканаўшы тэставае заданне. На сумоўі не ўзнікла ніякіх праблем, атрымаў офер — і ад лістапада месяца пачалася мая стажыроўка (дарэчы, яна была аплачванай). Доўжылася яна 3 месяцы, пасля чаго я перайшоў на пазіцыю джуна на пачатку лютага. 

Наогул статыстыка пошукаў была такой: колькасць водгукаў — да 30, з іх хоць бы ў 5 мне адказалі, 2 запрашэнні на сумоўе, ну і з другога разу поспех. 

Цяпер я мідл, ужо не зусім Python developer, у мяне ўхіл у Data Engineering, Python застаўся адным з інструментаў. Кампанія не вельмі буйная, аўтсорс, але ёсць і свой прадукт, не беларуская.

Да 2022 — для параўнання

Параўнайце, як гэта было да ідэальнага шторму. Лягчэй — але методыкі могуць спатрэбіцца тым, хто рызыкне цяпер.

Кейс 3: з дапамогай сябра + Google і metanit.com + лаба ў Andersen

Яўген, QA-інжынер, у ІТ — ад снежня 2020 года:

— Скажу шчыра: у ІТ я перайшоў «праз грошы» — нідзе больш няма такіх заробкаў, як тут.

Пачаў вучыцца ў 2019 годзе пад наглядам сябра, у снежні 2020 трапіў у лабу — а далей у штат кампаніі. Калі Расія ўварвалася ва Украіну, рэлакаваўся ў Грузію, пазней — у Казахстан, а потым у Польшчу. Усе пераезды аплачвалі кампаніі, так што было не вельмі «балюча».

Я пачынаў вучыцца на мануальнага тэсціроўшчыка — прачытаў кнігі Рамана Савіна і Святаслава Кулікова, а потым сябар сказаў: «Давай выдаткуем больш часу, але ты станеш у QA Automation», — ён на той момант ужо год працаваў аўтаматызатарам. Я пагадзіўся.

Вучыў C# — у гэтым мне дапамагаў Google і metanit.com, тэмы браў з лабараторных БДУІР, злітых у інтэрнэт — ды яны ўвогуле такія ж, як і на любых платных курсах. Навучанне сумяшчаў з працай і звольніўся, толькі калі мне, нарэшце, прапанавалі стажыроўку. 

Усё гэта дало свой плён: я прайшоў дзве лабы — у A1QA і ў Andersen. Яшчэ спрабаваў трапіць у Godel Technologies, але з першага разу не здаў часткі па праграмаванні. Мне далі месяц падрыхтавацца — але тут якраз падаспела прапанова ад Andersen, туды і пайшоў. 

Ці змог бы я зайсці ў ІТ вось цяпер па той жа праграме — думаю, так. Проста больш часу прыйшлося б выдаткаваць, напісаць нейкі пет-праект, палепшыць свае хард скілы. Але для QA Automation вакансій шмат — галоўнае пачаць. І гадаваць нэтворкінг — гэта заўсёды прыносіць плён.

Кейс 4: з дапамогай сябра + JavaRush, і прыйшлося патраціць «падушку»

Ян, Android-распрацоўшчык, мідл+, у ІТ прыйшоў летам 2021 года:

— У 2016 годзе я прыйшоў на завод «інтэграл» — па размеркаванні. Адпрацаваў каля года і пайшоў у войска. А ў студзені 2019 вярнуўся і зноў пайшоў на завод, бо не хацеў сядзець на шыі ў бацькоў.

Я лічу, што час там правёў не дарма: гэта паказала мне, дзе/кім я дакладна не хачу быць. Многія мае сябры працавалі ў ІТ. Пагутарыўшы з імі, у 2020 годзе я вырашыў змяніць сферу — і стаць распрацоўшчыкам. 

Пра курсы я нават не думаў:

• па-першае, на іх банальна не было грошай;
• па-другое, мой сябар паабяцаў, што будзе дапамагаць мне. На той момант ён ужо працаваў Android-распрацоўшчыкам больш за 2 гады. 

У жніўні 2020 года пачаў вывучаць Java, сумяшчаючы гэты працэс з працай. Вучыўся на сайце JavaRush, падпіска на яго платная — 30$ месяц. Ёсць таксама мабільная праграма, што дазваляе ў вольны час, калі ты не дома, а ў транспарце/на працы ці яшчэ дзесьці, пачытаць матэрыял або павырашаць задачкі. Так я вучыўся каля 6 месяцаў.

У студзені 2021 года я звольніўся з завода і стаў «шчыльна» займацца. Кожны дзень — як на працу: уставаў, а 8:00–9:00 раніцы і да 18:00–20:00 гадзін вучыўся. У лютым пачаў вывучаць Kotlin і Android адначасова, а яшчэ рабіў пет-праект і разам з сябрам развіваў яго — і адначасна асвойваў новую тэорыю і розныя фрэймворкі. 

Матэрыял вывучаў у асноўным на kotlinlang.org/ru, developer.android.com, academy.jetbrains.com, чытаў артыкулы на «Хабры», «Медыуме» ды іншых рэсурсах. Шмат навучальных відэа знаходзіў на YouTube.

Я займаўся да мая 2021 года. А далей склаў рэзюмэ і стаў адгукацца на вакансіі. Не згадаю, колькі было водгукаў, але сумоўяў — каля 10. Праз 1,5 месяца пошукаў у выніку атрымаў свой офер як Android-распрацоўшчык — і, вядома ж, пагадзіўся.

У сваёй першай кампаніі я прапрацаваў амаль 3 гады. І вось гэтай вясной змяніў працу. 

Варта дадаць, што на момант звальнення з завода я ўжо быў жанаты. Пакуль працаваў там, мы з жонкай жылі ў заводскім сямейным інтэрнаце. Пасля вяселля думалі купіць машыну на падораныя і назбіраныя грошы, але калі я вырашыў змяніць сферу, мы пакінулі іх у якасці «падушкі». 

Пасля майго звальнення мы пераехалі на здымную кватэру. Жонка працавала ў банку, але яе зарплаты хапала альбо каб заплаціць за кватэру, альбо на ежу. Мой першы заробак у ІТ склаў 400 долараў — гэта было крыху больш, чым на заводзе. Але на заводзе я працаваў у дзённую/начную змену 12 гадзін, так што ёсць розніца!

Кейс 5: відэа на YouTube-каналах Арцёма Русава і Сяргея Глівінскага + стажыроўка

Ганна, QA, у ІТ прыйшла ў маі 2021 года:

— Я ўвайшла ў ІТ у маі 2021 года — можна сказаць, ускочыла ў апошні вагон. Вырашыла, пакуль сяджу ў дэкрэце, змяніць прафесію. Вучылася тэсціраванню самастойна: я шмат размаўляла з людзьмі, якія «варыліся» ў гэтым, і яны казалі, што самой можна ўсё здужаць — было б жаданне.

Я стала вучыцца па відэа на YouTube-канале Арцёма Русава і на канале Сяргея Глівінскага. Займалася на працягу паўгода, а потым падалася на стажыроўкі ў iTechArt, Andersen і CleverTech — яны праходзілі адначасова, трэба было выбраць, і я выбрала iTechArt.

Праз 2 месяцы я трапіла на праект. Вось ужо 3 гады тут працую. Вядома, мне пашанцавала: нягледзячы на крызіс нашая кампанія расла, офіс у Гомелі за першыя паўгода маёй працы ў іх вырас у 2 разы. А вось ужо ў 2022 годзе ўсё змянілася. 

Цяпер таксама ёсць магчымасць для самавукаў увайсці ў ІТ, але часу на пошук стажыроўкі сыдзе значна больш. Хоць галоўнае ў гэтай справе па-ранейшаму мэта, матывацыя і адказнасць.

Кейс 6: па крадзеных курсах на торэнтах і відэа на YouTube + прапампаваныя софт скілы

Іван, Software Engineer, у ІТ прыйшоў на пачатку 2020 года:

— Дзевяць гадоў прапрацаваў у школе настаўнікам фізікі. Я аптыміст, але не вытрымаў — не змог спакойна глядзець на тое, што чыноўнікі робяць з адукацыяй. У нейкі момант саспеў да таго, каб сысці ў ІТ. Для вывучэння абраў франтэнд-распрацоўку:

• па-першае, таму што добра разумеў, чым буду займацца ў рамках гэтага кірунку — і мне гэта падабалася;
• а па-другое, таму што ў мяне быў (дый застаецца) шыкоўны план для сацыяльнага стартапа, які вельмі хацелася б рэалізаваць.

Вучыўся я па крадзеных курсах ад Udemy, Coursera і іншых на торэнтах (у асноўным nnm.club), а таксама па відэа на YouTube. Глядзеў — і тут жа паўтараў сам, балазе я як настаўнік добра ведаў, як правільна вучыць што-небудзь.

У мяне заўсёды перад вачыма быў тэлефон з урокамі: мыеш посуд — глядзіш відэа, перад сном ёсць свабодная хвілінка — уключаеш. Яшчэ я ўзяў за правіла пісаць код кожны дзень, каб уся гісторыя камітаў была зялёная. 

Мой першы працоўны дзень — 13 студзеня 2020 года. Кампанія да 2022 года была беларускай (у ПВТ і ўсё такое), цяпер — літоўская, аўтсорс. Ужо пазней мне сказалі, што выбіралі паміж мной і тэхнічна больш падкаваным кандыдатам, і мяне выбралі праз прапампаваныя софт скілы — папрацаваўшы ў школе, я магу размаўляць з кім заўгодна на якія заўгодна тэмы, у тым ліку з заказчыкамі. 

Пацешна, але праз некалькі гадоў працы мне далі джуна і папрасілі яго трохі падцягнуць: «Ну ты ж вучыў раней». 

Кейс 7: артыкулы + курсы на Udemy і англійскай, і «работа над памылкамі» пасля сабесаў

Ягор, Senior Systems Engineer, знайшоў працу ў ІТ у 2018 годзе:

— Каля 20 гадоў працаваў у дзяржарганізацыях — рабіў тэхнічную працу, хоць і без спецыяльнай адукацыі. Мне падабалася, я адчуваў у сабе патэнцыял. Але, на жаль, прафесійна не рос, мае ідэі, як палепшыць працу аддзела, так і арганізацыі ў цэлым, — не прымаліся, перспектыў не было.

Неяк я падзяліўся ўсім гэтым з адным знаёмым айцішнікам — і ён парэкамендаваў звярнуць увагу на сістэмную інжынерыю. Так я стаў вучыцца.

Каля 50% ведаў набыў на папярэдніх працах — калі спрабаваў нешта новае і рыхтаваў прататыпы для дэманстрацыі кіраўніцтву і калегам. Астатняе дабіраў артыкуламі ў інтэрнэце, плюс купіў курсы на Udemy — і кожны дзень вучыўся па 1,5-2 гадзіны дадаткова. 

Шмат літаратуры было на англійскай — дзякуючы гэтаму я падцягнуў тэхнічны інгліш, а вось з гутарковым былі праблемы, так як апошні раз я гаварыў па-англійску ў яшчэ школе.

Праз год вучобы стаў хадзіць на сумоўі. Выбіраў вакансіі з паметкай «без вопыту» і «з выпрабавальным тэрмінам», так як вопыту ў чыстым ІТ у мяне не было, і не хацелася пачынаць кар’еру з падману. Я прайшоў 18 інтэрв’ю — па 1-3 на месяц, не фарсіруючы. Пасля кожнага сумоўя вывучаў усе заўвагі і рабіў работу над памылкамі — закрываў прабелы ў ведах. Некалькі разоў выконваў тэставыя, але не заўсёды добра. 

У дзвюх кампаніях мне сказалі: «Вы нам цікавыя, але месца пакуль занятае — мы запросім вас у найбліжэйшай будучыні». Пакуль я чакаў, прайшоў яшчэ адзін невялікі курс у IT-academy, каб сістэматызаваць свае веды. І адразу пасля яго заканчэння выйшаў на працу — з адной кампаніі сапраўды ператэлефанавалі.