Усіх хочуць прымусіць размяшчаць вакансіі ў дзяржбазе. Навошта? А як жа LinkedIn?

Што здарылася

У Палаце прадстаўнікоў разглядаюць праект закона «Аб змяненні законаў у пытаннях занятасці насельніцтва». Сярод іншага ён абавязвае наймальнікаў размяшчаць усе вакансіі спачатку ў агульнарэспубліканскім банку вакансій (далей — Банк), а толькі потым на джаббордах і іншых рэсурсах.

Пры гэтым у «свабодныя» аб’явы абавязкова дадаваць лінк на гэтую ж вакансію ў Банку.

Як піша ilex.by, за несвоечасовае размяшчэнне вакансіі ў Банку наймальніка могуць аштрафаваць на 5 — 15 БВ (200 — 600 BYN).

Праект закона ўжо прайшоў першае чытанне ў Палаце прадстаўнікоў. Мяркуецца, што палажэнне аб вакансіях уступіць у сілу праз шэсць месяцаў пасля афіцыйнага апублікавання.

Што за банк вакансій

Аўтаматызаваная інфармацыйная сістэма «Агульнарэспубліканскі банк вакансій» была распрацавана ў 2007 годзе. З 2016 года знаходзіцца на партале дзяржаўнай службы занятасці. На сайце можна публікаваць рэзюмэ, шукаць актуальныя вакансіі ў Беларусі і не толькі (ёсць выхад на Міжнародную сістэму пошуку працы і падбору персаналу на тэрыторыі ЕАЭС, актыўныя там РБ, РК і КР) і размяшчаць свае (калі ёсць ЭЛП).

Якія там вакансіі

Паглядзелі, што за працу Банк прапануе для праграмістаў у Мінску.

Знайшлі 130 вакансій. Здаецца, усе — у дзяржарганізацыях і на прадпрыемствах з адпаведнымі заробкамі. Заробкі — ад 313 BYN (затое на паўстаўкі — у Мінскім дзяржаўным энергакаледжы) да 3500-4000 BYN (у НПЦ шматфункцыянальных беспілотных комплексаў НАН Беларусі).  Вось найсвяжэйшыя:

Рэзюмэ ад праграмістаў знайшлі 279 (па ўсёй РБ), пачынаючы з 2020 года, з іх за люты-сакавік — 18.  Суіскальнікі хочуць ад 1 BYN да 20 000 BYN. Рэзюмэ ад тэсціроўшчыкаў — 13, апошняе датаванае лістападам 2023 года. Вакансій для тэсціроўшчыкаў у Беларусі не знайшлося ніводнай.

Навошта ўводзіць абавязалаўку

Паводле афіцыйнай версіі, каб «максімальна напоўніць дакладнай і актуальнай інфармацыяй аб вакансіях Агульнарэспубліканскі банк вакансій». Гэта словы міністаркі працы і сацыяльнай абароны Ірыны Касцевіч.

Але могуць быць і іншыя задачы. Так, праект закона ўводзіць інстытут кватавання працоўных месцаў для людзей з інваліднасцю. Наймальнікаў абавяжуць працаўладкоўваць такіх людзей, за адмову — адміністрацыйная адказнасць. Пакуль ідзе гаворка ідзе аб прадпрыемствах на 100+ чалавек і аб памеры квоты ў 3%.

Яшчэ законапраект пашырае катэгорыі беспрацоўных, якіх можна ўладкоўваць на зарэзерваваныя для такіх людзей месцы. Гэта людзі перадпенсійнага ўзросту, а таксама тыя, хто прайшоў ЛПП, лячэнне ад алкагалізму/наркаманіі. 

Праводзіць сацыяльную палітыку, маючы пад рукой поўную базу вакансій, верагодна, прасцей.

Што думаюць пра мэты рэкруцёры

Спыталі рэкруцёраў і юрыстаў, у чым можа быць сэнс цэнтралізацыі вакансій. Іх гіпотэзы развіваюць згаданыя палажэнні закона.

• Магчыма, хтосьці вельмі актыўны паглядзеў статыстыку біржы працы і вырашыў, што адсотак працаўладкавання там вельмі нізкі. І вырашыў усё зааптымізаваць.
• Гэта прыдумалі, каб дапамагчы людзям працаўладкавацца. І каб кампаніям было цяжэй адмовіць кандыдатам, якіх пасылаюць органы занятасці.
• Каб кантраляваць рэальныя вакансіі? А потым дасылаць сваіх кандыдатаў і патрабаваць ад кампаній пісьмовых абгрунтаванняў, чаму дзядзьку Пецю-алкаголіка не бяруць на працу? 

Ці нашкодзіць гэта бізнэсу

Тут меркаванні ў прадстаўнікоў бізнэсу разыходзяцца. Адныя лічаць, што сур’ёзных наступстваў не будзе і ўсё спусцяць на тармазах альбо нормы наогул не прымуць.

• Выкажу здагадку, што, як і многія ініцыятывы, гэтая звядзецца да фармалізму, — лічыць ІТ-рэкруцёр. Але на кожнай вакансіі будзе вісець гэтае бяльмо. І будзе некалькі пацярпелых кампаній, пакуль ініцыятары не астынуць.
• Адназначна, мера паўплывае на працу рэкруцёраў і кадравых агенцтваў, так як у іх з’явіцца дадатковая задача. Але не думаю, што працэс наймання праз гэта расцягнецца, — думае іншы рэкруцёр. — Зрэшты, пакуль гэта толькі законапраект, яго могуць змяніць.
• Нічога не будзе, — мяркуе юрыст. — Публікацыя вакансій проста падоўжыцца. Або правілы перадумаюць уводзіць.
• Нават не заўважыў гэтага законапраекта, — прызнаецца дырэктар невялікай ІТ-кампаніі. — Не думаю, што гэта паўплывае на найманне.

А вось іншыя спрабуюць прадбачыць негатыўныя сцэнары і бачаць невідавочныя пасткі.

— Незразумела, як гэта будзе працаваць, — кажа ІТ-рэкруцёр. — Што будзе з ананімнымі вакансіямі? А з вакансіямі ад рэкрутынгавых агенцтваў? Як гэта рэгулюецца?

Пытанне пра інфармацыйны рэсурс не пустое. Закон аб інфармацыі, інфарматызацыі і сувязі тлумачыць інфармацыйны рэсурс максімальна шырока: гэта «арганізаваная сукупнасць дакументаванай інфармацыі, якая ўключае базы даных, іншыя сукупнасці ўзаемазлучанай інфармацыі ў інфармацыйных сістэмах».