«Зразумела, што такое быць дарослай». Праграмістка пераехала ў Лос-Анджэлес з EPAM і сышла ў Disney — гісторыя
«Ружовыя акуляры», шлях у мінулае і недахоп шэрасці за акном: пра пераезд з Мінска ў Лос-Анджэлес, жыццё і працу ў Каліфорніі распавядае Юлія Галуза, Senior Software Engineer у The Walt Disney Company.
«За гэта, канечне, дзякуй EPAM»
Як і большасць дзяцей, бацькі якіх меркавалі, што недзе дакладна лепш, чым дома, я яшчэ са школы марыла пераехаць у ЗША. Зрэшты, з часам прыйшло разуменне, што гэта ўсё ж не мае мары. І я пачала шукаць сваё месца. Шмат падарожнічала, і ў Мінску мне заўсёды было як быццам цесна. А ў 2020 годзе так атрымалася, што Мінск перастаў быць для мяне цесным. Нарэшце палюбіла яго як дом.
Але ў гэтым жа 2020 годзе адбыліся тыя самыя выбары, пратэсты, з’явілася міліцыя, якая патрулюе твой раён і ходзіць пад вокнамі кожныя паўгадзіны. Калі табе 20 з невялікім, у падобнай сітуацыі ў табе віруе жудаснае пачуццё несправядлівасці з-за ўсяго, што адбываецца. Агідна жыць у такім месцы.
Я пераязджала ў ЗША як Senior Software Engineer у EPAM. Выбар быў паміж Нідэрландамі і ЗША, і я выбрала ЗША, бо гэты варыянт лепш выглядаў з пункту гледжання магчымасці атрымання досведу. Тут у разы больш буйных кампаній, і досвед у Штатах цэніцца больш. Напачатку план быў такі: у ЗША на пару гадоў, набрацца досведу, а потым — у Нідэрланды, дзе хочацца жыць на самой справе.
Працэс легалізацыі для мяне быў даволі простым. За гэта, канечне, дзякуй EPAM: кампанія бярэ гэта на сябе. Ты заўсёды ведаеш, чаго чакаць на кожным кроку. На дадзены момант у мяне ўжо ёсць грын карта.
Самым складаным было чаканне. Таму што працэс атрымання грын карты можа доўжыцца як два гады, так і чатыры. І пакуль чакаеш, не можаш ні пераехаць, ні змяніць асноўную працу.
Зрэшты, калі вельмі захацець, то змяніць працу можна. У мяне ў выніку так і атрымалася — перайшла ў Disney (у EPAM я 5 гадоў працавала над тым жа праектам для Disney) у працэсе чакання грын карты. Але многія адвакаты не раяць так рабіць, могуць узнікнуць ускладненні.
З астатнімі бюракратычнымі працэдурамі справы ішлі прасцей. Медстрахоўку робіць кампанія, мне трэба было толькі разабрацца ў варыянтах. Калі шчыра, толькі на пяты год жыцця тут я, нарэшце, разумею, якая медстрахоўка дакладна мне патрэбна і як яны ўсе працуюць на самай справе.
Адкрыць рахунак у банку, атрымаць амерыканскія правы — гэта ўсё супер проста, але чамусьці ўсё роўна займае мінімум гадзіну часу. І паасобку быццам усё лёгка, але разам і адразу гэтая бюракратыя давалася досыць цяжка. У нейкі момант хацелася, каб хто-небудзь зрабіў усё гэта замест мяне.
«Думала, што пераязджаю ў будучыню, а пераехала ў мінулае»
З адаптацыяй на працы ўсё было проста. Я пераехала на той жа праект, і ўсе па-ранейшаму працавалі з дома і бачыліся толькі ў зуме.
А вось адаптацыя на новым месцы была не надта лёгкай. Адны пошукі кватэры чаго вартыя. У мяне быў усяго месяц, і большую яго частку я правяла ў шоку ад таго, як людзі тут жывуць без нармальных падлог і плітак у ваннай. Яны ёсць, але далёка не ўсюды.
Зрэшты, у астатнім увесь першы год у Каліфорніі прайшоў пад знакам захаплення ад новага месца, новага жыцця, новых магчымасцяў. Сапраўдная адаптацыя пачалася ўжо пасля таго, як з вачэй зняліся ружовыя акуляры і я пачала ўсведамляць, што і праўда жыву тут, а не часова тусуюся.
Думала, што пераязджаю ў будучыню, а пераехала ў мінулае. Першы час мой тата смяяўся, што тэлефануе мне ў мінулае — таму што тут у нас толькі пачынаўся дзень, які ў Беларусі ўжо заканчваўся. Але ён нават не здагадваўся, наколькі меў рацыю ў іншым сэнсе.
Я ўжо не памятаю, калі ў Беларусі ў апошні раз плаціла за што-небудзь папяровымі грашыма ці фізічнай картай, усюды можна было разлічыцца з дапамогай Apple Pay. А пасля пераезду прыйшлося вучыцца насіць з сабой картку. Праз пяць гадоў тут стала крыху лепш, але без карты ўсё яшчэ не атрымаецца заплаціць за паркоўку.
Будынкі, якія вы бачылі ў старых фільмах пра Лос-Анджэлес, выглядаюць зараз дакладна гэтак жа. Гатэлі суперстарыя, няважна колькі ў іх зорак. Гаспадары мадэрнізуюць некаторыя, але ў асноўным усё працуе па прынцыпе «не марнуй грошы на рэнавацыю, пакуль гэта працуе і не выкарыстана на 100%».
Б’юці працэдуры (манікюр, цырульнік) добрыя толькі ў майстроў, якія прыехалі з Еўропы і нашага рэгіёну. Мясцовыя быццам нават не ведаюць, што такое магчыма. Пошукі смачнай ежы і кавы — яшчэ адзін чэлендж (гэта ў Мінску можна ў кожнай другой установе смачна паесці), а калі хочацца паесці яшчэ і ў эстэтычным месцы, шанцы можна дзяліць на два.
«Disney — проста чарговая карпарацыя, але атрымаць іх офер вельмі прыемна»
Зразумела, дзяўчынка Юля не ўяўляла, што можа трапіць у Disney на працу. У дзяцінстве мне вельмі падабаліся іх фільмы, усе мультфільмы пра прынцэс. Здалёк усе гэтыя вялікія кампаніі з гучнымі назвамі здаюцца такімі: «Вау!» Але калі пачынаеш з імі працаваць, моцна расчароўваешся.
Да моманту пераходу з EPAM у Disney, пасля 5 гадоў працы на гэтым праекце, ужо было выразнае разуменне, што гаворка не пра магію — я проста ўладкоўваюся на працу ў чарговую карпарацыю. Тым не менш, атрымаць оффер ад Disney было вельмі прыемна. Гэта дало больш свабоды.
Раней ніколі не працавала на адным праекце больш за два гады. І на праекце для Disney у EPAM таксама не планавала. Думала, пераеду, атрымаю грын карту і пайду ў FAANG за шмат грошай. Але потым з’явіліся асабістае жыццё і інтарэсы. Зразумела, што лепш мець нармальны work-life balance, чым жыць на працы. Плюс мой праект стаў у разы цікавейшы.
Пры гэтым я магла застацца ў EPAM. Але ў кантрактара ў ЗША няма магчымасці расці. Ты не адчуваеш сябе ні часткай EPAM, ні часткай Disney. Падкрэсліваю, што размова менавіта пра ЗША: у мінскім EPAM усё ж ёсць адчуванне прыналежнасці да кампаніі і больш опцый для росту.
Да прыняцця фінальнага рашэння схадзіла на пару сумоўяў, але шукаць працу было адназначна цяжэй, чым у Мінску. Ды і час не самы прыдатны, рынак у вельмі дрэнным стане.
Як я даведалася ў працэсе пошуку, вялікая частка вакансій у агульным доступе на самой справе несапраўдныя. З-за лейофаў і скарочаных бюджэтаў найм доўга быў на стопе, і калі ўдавалася знайсці бюджэт на новую пазіцыю, часцей за ўсё ў кампаніі ўжо быў кандыдат. Але па правілах кампанія абавязана выкласці пазіцыю анлайн. Так і ствараліся «несапраўдныя» пазіцыі, можаш падацца — але без шанцаў на адказ.
Калі шчыра, па сутнасці ў выніку я выбрала самы лянівы варыянт.
У першы працоўны дзень я была як раз у сярэдзіне дызайну новага праекта. Disney абнавіў мой акаўнт, і з-за гэтага я страціла доступ да ўсіх працоўных сістэм на тыдзень. Уся праца спынілася. Disney — занадта вялікая, тут пастаянна што-небудзь з чымсьці мержыцца, таму пытанне доступаў заўсёды вельмі балючае. Калі з’яўляецца нейкая праблема, яна можа вырашацца па некалькі тыдняў.
Зараз мы працуем у змяшаным рэжыме: з сакавіка 2025 года супрацоўнікі павінны хадзіць у офіс чатыры дні на тыдзень. Пры гэтым наш офіс заўсёды амаль пусты.
Disney не спансуе сваіх супрацоўнікаў для атрымання працоўных віз і грын карт. Таму зусім нядаўніх мігрантаў тут мала. Але людзей розных нацыянальнасцяў хапае. Асабіста знаёмая з іншымі беларусамі і ўкраінцамі.
Над чым я працую ў Disney? Гэта ўнутраныя праекты для распрацоўшчыкаў, прыдумляем цацкі для сябе саміх жа. Зараз займаюся дызайнам і распрацоўкай новай унутранай сістэмы.
«Дарога ў офіс займае гадзіну ў адзін бок у лепшым выпадку»
У першы год у Каліфорніі я была літаральна зачараваная ўсім: сонцам, усмешкамі, пляжным вайбам. Выходзіш з дома ў дрэнным настроі, але вось сонца свеціць і прымушае цябе ўсміхацца.
Зараз жыву ў one bedroom apartment у Рэдонда-Біч [прыморскі горад у складзе Вялікага Лос-Анджэлеса]. Гэта спальня і гасцёўня. У такога жылля шмат мінусаў: пральная машына адна на ўвесь комплекс, маленькая кухня. Тут у прынцыпе мала месца для дваіх. Я ўехала сюды да свайго хлопца на паўгода, але праз тры гады мы ўсё яшчэ тут.
Ёсць у нашых апартаментаў і вялікія плюсы — прыгожы від на акіян, за кошт акіянскага брызу бывае горача роўна тыдзень на год. Дзевяць месяцаў на год я жыву ў хмарнай Каліфорніі.
Рэдонда-Біч — гэта тыповы прыгарад, дзе ў асноўным жывуць сем'і альбо сталыя людзі. Тут чыста, спакойна, няма бяздомных. Але за гэта прыходзіцца плаціць адсутнасцю добрых рэстаранаў і вольнага часу, як у больш моладзевых раёнах.
У ЗША прыйшлося навучыцца кіраваць, у большасці амерыканскіх гарадоў без машыны жыць вельмі складана.
Дарога ў офіс займае гадзіну ў адзін бок у лепшым выпадку. З заторамі можа быць да дзвюх гадзін у адзін бок. Каб даехаць на грамадскім транспарце, прыйшлося б змяніць тры маршруты, мінімум 1 гадзіна 45 хвілін.
Але пару дзён на тыдзень усё яшчэ ўдаецца працаваць з дома.
З-за машыны я ў разы менш рухаюся, і лад жыцця прыйшлося мяняць на больш усвядомлены, вылучаць час на шпацыры, хоць у нас тут няшмат месцаў для іх — акіян і маленькі парк. Дужа люблю гук акіяна, першы год я там амаль кожны дзень была.
Мой рацыён таксама «развярнуўся» на 360 градусаў — з-за пачатку больш усвядомленага этапу ў жыцці. У побыт дадаліся паходы на фермерскія рынкі. Гэта прыкметны плюс Каліфорніі: тут круглы год што-небудзь расце, і сезоны свежай садавіны пастаянна змяняюць адзін аднаго: сезон яблыкаў -> сезон гранатаў -> сезон цытрусавых -> сезон трускавак -> сезон персікаў і сліў -> сезон інжыру і так далей.
У разы больш стала думаць аб усвядомленым спажыванні — як што-небудзь перапрацаваць, купляць больш экалагічныя рэчы, менш аднаразовых (хоць тут перапрацаваць тыя ж батарэйкі складаней, чым у Беларусі).
Таксама прыйшлося навучыцца рабіць самой рэчы, якія тут не даступны: напрыклад, дэсерты. Спачатку радавалася, што тут няма смачных пірожных у кожнай кавярні. А з часам зразумела, што жыць без іх не магу.
У Беларусі мне падабалася замаўляць букеты, каб дома было ўтульней. Тут няма такой колькасці кветкавых крам, але даволі проста набыць добрыя кветкі ў фермераў або ў прадуктовай краме і сабраць з іх букет самой.
З непрыемных рэчаў: даводзіцца пастаянна правяраць, што цябе не скамяць: інфармацыйна, падпіскамі, званкамі, калі купляеш ці прадаеш што-небудзь, калі здымаеш кватэру. Зрэшты, пасля першага года ўжо добра атрымліваецца разбірацца.
Якія стэрэатыпы пра ЛА пацвердзіліся? Шмат селебрыці, калі жывеш бліжэй да пагоркаў, вельмі дорага, велізарныя заторы!
Высокі ўзровень злачыннасці? Не ведаю. Я заўсёды жыла ў бяспечных раёнах. Але першае што мне сказаў таксіст у аэрапорце: «Не хадзі пасля захаду сонца ў Даўнтаўн адна». Тое ж паўтарыў інструктар па кіраванні, на заняткі ён заўсёды вазіў з сабой пісталет. Стаўленне да зброі ў мясцовых, вядома, дзіўнае. Пісталет можа набыць хто заўгодна, адказаўшы на касе на 30 пытанняў — прычым у адказах можна зрабіць сем памылак. І гэта самыя строгія правілы ў Каліфорніі! Але агулам, калі не хадзіць у відавочна дрэнныя раёны (а такіх няшмат), то ўсё ок.
«У нейкі момант уся зарплата стала сыходзіць на рахункі»
Адна з рэчаў, якой мяне навучыла Амерыка: тут неабходна весці бюджэт, інакш сыдзеш у мінус. Асабліва пасля жыцця праграміста ў Беларусі, калі не прызвычаіўся лічыць грошы.
У першы год не заўважала асаблівай розніцы — атрымала шмат бонусаў і добры падатковы зварот. Але ў нейкі момант уся зарплата стала сыходзіць на рахункі. І раптам разумееш, што грошай ні на адпачынак, ні на забавы не засталося. Палягчэй стала, калі мы сталі здымаць кватэру 50/50 з партнёрам і пакінулі адну машыну на дваіх.
Тут можа быць дастаткова аднаго вельмі вялікага медыцынскага рахунку, каб апынуцца на вуліцы. Нават са страхоўкай.
Асноўныя артыкулы выдаткаў выглядаюць прыкладна так:
- Рахункі (крэдыт і страхоўка за машыну, кватэра, bills) — 30% ад майго даходу. Але толькі таму, што я плачу за гэта 50/50 з маім партнёрам. Інакш было б 60%.
- Ежа (groceries, takeout) — 15-20%.
- Заняткі спортам. Ёга, пілатэс — звычайна 200-300$ за 8 заняткаў у месяц. Я зараз займаюся з трэнерам у зале, і гэты артыкул выдатку непрыемна выглядае ў бюджэце — 10%.
Што яшчэ? Я так і не навучылася купляць мясцовае адзенне. Яно альбо ў тры разы даражэй адзення беларускіх брэндаў, альбо вельмі дрэннае па якасці.
Яшчэ ёсць частка выдаткаў, якая вылічваецца да выплаты падаткаў: медстрахоўка, рахункі на медыцынскія выдаткі, адлічэнні ў [пенсійны фонд] 401(к) — тут ужо ўсё як сам сабе выбераш.
За вольны час можна аддаць шмат грошай (сноўбордынг, канцэрты, тэматычныя паркі). А можна і па мінімуму — community events, хайкінг, нацыянальныя паркі на любы густ: пустыні, лясы з секвоямі, скалы з акіянам. Першыя два гады мы толькі іх і даследавалі!
У Беларусі я адназначна магла дазволіць сабе больш. Там ніколі не даводзілася думаць «а ці варта зараз што-небудзь купіць, ці лепш пачакаць?»
З іншага боку, жыццё тут адназначна ярчэйшае.
Без падарожжаў жыццё для мяне губляе фарбы. У першы год эміграцыі я магла выязджаць за межы Штатаў — з’ездзіла на Балі, у Еўропу, у Турцыю. У наступныя тры гады прыйшлося падарожнічаць па Амерыцы — Нью-Ёрк, Сіэтл, роўд трып па Юце, Каларада, Каліфорніі. Але па Амерыцы падарожнічаць дорага. Невялікая паездка на два-чатыры дні часцей за ўсё каштуе як тыдзень у Еўропе. Тут перад намі выбар: жыць у больш камфортнай кватэры або больш падарожнічаць. І мы выбіраем другое.
У Беларусі жыццё было бесклапотным і простым, часам здавалася, быццам бацькі маняць, што дарослым быць складана. А ў Каліфорніі я пачала адчуваць, што такое быць дарослай.
«Пераязджала ў свабодную краіну, але яна ўсё больш робіцца падобнай на тую Беларусь»
Зараз мы ў працэсе пераезду ў штат Вашынгтон. Вельмі хочацца змены абстаноўкі, змены сезонаў, менш затораў. А па цане аднапакаёвай кватэры ў добрым раёне Лос-Анджэлеса можна зняць дом з чатырма пакоямі.
І прырода! Прырода Вашынгтона больш падобная на звыклую, у Беларусі. Злавіла сябе на думцы, што шэрасць за акном прыносіць нейкае неверагоднае пачуццё спакою. Яна нагадвае пра Беларусь, і ад гэтага робіцца крыху спакайней на душы.
У будучыні, калі дазволяць дакументы, планую пераехаць у Еўропу. Я пераязджала ў свабодную краіну. Але з новым урадам яна ўсё больш робіцца падобнай на тую Беларусь, з якой я з’язджала. І гэта не тое месца, у якім я хачу жыць.
Так і па каштоўнасцях мы са Штатамі таксама не сышліся. Ці, можа быць, з Каліфорніяй. Зараз мне тут усё здаецца павярхоўным, пустым, няўтульным.
«Давядзецца расці ў бок лідэршыпа»
У Disney ёсць магчымасці для росту. Мой менеджар даўно ў гэтым зацікаўлены, і зараз нарэшце можа што-небудзь для гэтага рабіць. Я б з задавальненнем расла як інжынер, але інжынерны рост вельмі абмежаваны. Таму прыйдзецца расці ў бок лідэршыпа.
Зрэшты, гэта яшчэ не дакладна. Сістэма росту ў Дыснеі непразрыстая, і нават калі твае менеджэры просяць цябе павысіць, недзе ў black box могуць адмовіць. Тады прыйдзецца шукаць новую кампанію. Я чалавек просты: калі што-небудзь не працуе — сыходзім і шукаем месца, дзе працуе.
Не бяруся што-небудзь раіць беларусам, якія хочуць у ЗША. Магу толькі парэкамендаваць вырашаць праблемы з усмешкай, будзе потым што дзецям ці ўнукам расказаць. А яшчэ — трэба ведаць, навошта ты сюды пераязджаеш, і быць адкрытым да новага.
Читать на dev.by