«Калі табе ўжо не 18-23, гэта цяжка». Як аптэкарка з Мінска ўвайшла ў ІТ і пераехала вучыцца ў Аўстрыю
Чытачка dev.by увайшла ў ІТ з фармацэўтыкі, а потым змагла злучыць праграмаванне і першую прафесію, адвучыўшыся ў магістратуры Венскага ўніверсітэта і паступіўшы ў дактарантуру ўніверсітэта ў Інсбруку. Цяпер яна займаецца біяінфарматыкай і хемаінфарматыкай.
Вось яе аповед пра складаны кар’ерны і навуковы шлях у новай краіне.
Змест
БДМУ
У 2014 годзе я паступіла на фармацэўтычны факультэт БДМУ. Насамрэч, як варыянт я разглядала тэхнічны кірунак, але тады ён быў для мяне чымсьці абстрактным, у камп’ютары я знала толькі кнопку ўключэння і іконку Word на галоўным экране. А вось медыцына была больш зразумелай, людзей у белых халатах можна ўбачыць у любой паліклініцы або аптэцы: гэта заўсёды прыгожа, чыста, прэстыжна.
Так як хімія мне падабалася больш за біялогію (яна нейкая дакладнейшая і інтуітыўна зразумелейшая, больш звязаная з фізічнымі законамі, заканамернасцямі, лічбамі), таму абрала «фарму», а не лекарскі факультэт.
На «фарме» было вельмі шмат хімій (штук 7-10 розных, калі не памыляюся), мне яны капец як падабаліся. Падабалася вырашаць задачы і наогул вучыцца. Нават калі часта трапляліся выкладчыкі, якія адбівалі да гэтага жаданне. Пры ўсім пры гэтым мне быў цікавы прадмет і тое, якія гарызонты ён адкрывае. Скончыла ВНУ я з нядрэнным сярэднім балам (у раёне 9).
З аптэкі — у ІТ
Што такое аптэка, я ўпершыню адчула толькі на 5-м курсе ў часе вялікай чатырохмесячнай практыкі. Тады я зразумела, што гэта зусім не маё: значна цікавей вырашаць задачы ў кабінеце, чым цэлы дзень стаяць за касай і размаўляць з людзьмі.
Не кажу, што гэта дрэнная праца, проста яна сапраўды не для ўсіх. Пастаянная камунікацыя з людзьмі патрабуе пэўнага склада розуму і ўмення рацыянальна ашчаджаць свае эмацыйныя і фізічныя рэсурсы, а гэта дакладна не пра мяне.
Вяртаючыся кожны дзень з працы, я адчувала, што мне сумна і нецікава. І злавалася, што, магчыма, дзесьці памылілася і змарнавала шмат гадоў і грошай на тое, што першапачаткова было не маім.
Пасля ўніверсітэта я адмовілася ад двухгадовай адпрацоўкі (бо вучылася на платным) і знайшла сабе месца для праходжання інтэрнатуры ў прыватнай аптэцы. Калі мой малады чалавек убачыў, што я зусім засумавала, ён прапанаваў мне пачаць вучыць праграмаванне.
Сам ён фулстэк-праграміст, так што мог даваць слушныя парады. Рэкамендаваў пачаць з асноў фронту (html, css), запэўніўшы мяне, што, калі спадабаецца, працягну, не спадабаецца — паспрабую штосьці іншае. І так — пакуль не знайду тое, што сапраўды падабаецца.
Я падумала: чаму не? Што яшчэ ў гэтым жыцці рабіць, пакуль маладая і не забылася, як вучыцца? Тады я яшчэ не думала сур’ёзна, што стану праграмісткай. Гэта быў проста спосаб разбавіць руціну і кампенсаваць востры недахоп новай інфармацыі, якую ва ўніверы я атрымлівала велізарнымі патокамі.
Чаму Аўстрыя
У студзені 2020 года, перад самым лакдаўнам, я з’ездзіла на 1,5 тыдня ў адпачынак у Аўстрыю. Гэта была другая ў маім жыцці паездка за мяжу (не лічачы СНД), і мне вельмі спадабалася. Я ўпершыню ўбачыла горы, убачыла, як жывуць людзі ў гарадах, і вельмі натхнілася. У мяне ўзнікла цвёрдая ўпэўненасць у пераездзе.
Крыху раней я пачала вучыць нямецкую мову з рэпетытарам. Яна была прафесійнай перакладчыцай з беларускай на нямецкую (і наадварот) і змагла паказаць мне ўсю прыгажосць нямецкай мовы і прышчапіць да яе жывую цікавасць.
Так як аддалена працу ў Аўстрыі атрымаць вельмі складана (практычна немагчыма), я таксама разглядала варыянт з Au Pair. Гэта калі ты едзеш у іншую краіну сядзець з дзецьмі, жывеш у сям'і, якая цябе прымае. Гэты варыянт добры, бо, калі ўсё акей і вы ў блізкіх адносінах, можна папрасіць гэтых людзей стаць тваімі фармальнымі спонсарамі пры паступленні ва ўнівер.
Рэч у тым, што без афігець якой вялікай сумы на рахунку або спонсара з зп не ніжэйшай за пэўны парог ты не можаш нават падацца на студэнцкую візу. Але праз карону гэтая дарога закрылася. Таму я наняла дзяўчыну займацца маім паступленнем і папяровай цяганінай з боку Аўстрыі. Вось яна і параіла мне Венскі ўніверсітэт.
Чаму Венскі ўніверсітэт
1. Чаму менавіта аўстрыйская ВНУ, а не нямецкая? Бо ў Аўстрыі пры наяўнасці першага дыплома можна паступаць адразу на магістра без уступных экзаменаў. У Германіі ўсё нашмат складаней: там і велізарная канкурэнцыя, і экзамены (што праўда, не ўсюды).
2. Чаму фарма, а не прога. Бо прыйшлося б паступаць на бакалаўрыят + марнаваць год на матуру (вывучэнне профільных прадметаў для атэстата сталасці). Калі я пераязджала, мне ўжо было 25-26. Уявіце: год матуры + 4 гады бакалаўрыяту + 2-3 гады магістратуры. Так, мне ўжо дафіга гадоў, а я толькі скончыла навучанне і выйшла на рынак працы.
Да таго ж увесь гэты час я павінна была б працаваць паралельна. Бо гэтую велізарную суму на рахунку (13 тысяч еўра, для моладзі — 11 тысяч еўра) для адкрыцця і падаўжэння візы я павінна мець кожны год.
3. Чаму менавіта Венскі ўніверсітэт? бо там была мая спецыяльнасць, рэйтынг у ВНУ даволі высокі, да таго ж Вена выявілася адным з самых танных гарадоў Аўстрыі.
Якія дакументы спатрэбіліся для паступлення
Вось тут можна выбраць ступень і спецыяльнасць, паглядзець мову (сертыфікат павінен адпавядаць гэтай мове), праграму і тэрмін навучання. Калі напісана тры гады, не абавязкова будзеш вучыцца роўна столькі. Я ледзь вывозіла абавязковыя для эмігрантаў 8 ECTS на семестр. Калі захочаш скончыць бакалаўрыят за тры гады, то ў семестр трэба набіраць па 20-30 крэдытаў, сумясціць гэта з працай практычна немагчыма.
У раздзеле Admission procedure чытаем, ці патрэбны дадатковы тэст. Калі так, глядзім, ці трэба яго здаваць да пачатку вучобы, ці ў працэсе навучання, аж да апошняга семестра. Далей вывучаем умовы паступлення, выбіраем адпаведную опцыю, загружаем неабходныя дакументы і чакаем ліста.
Калі штосьці незразумела, проста шукаеш найбліжэйшую спасылку на імэйл і задаеш пытанне. Там працуюць максімальна ветлівыя і спагадныя людзі. Чаму мяне сапраўды навучыла вучоба ў Венскім універсітэце, дык гэта даставаць людзей сваімі пытаннямі — не памятаю выпадку, каб мне не дапамаглі.
Падрыхтоўка да пераезду і праца ў ІТ
Такім чынам, у 2020-м я вучыла нямецкую, самастойна вывучала праграмаванне і працягвала працаваць у аптэцы. Скажу шчыра: было вельмі няпроста. Дні напралёт я была сканцэнтраваная на справах і вучобе і яшчэ імкнулася ўзяць дадатковыя гадзіны на працы, бо трэба было збіраць грошы. У такім рэжыме я пражыла прыкладна год.
Пры канцы 2020-га я пачала пошукі працы ў ІТ, прайшла 3-4 сумоўі і ў лютым 2021-га атрымала месца джуна ў iTransition. Там я навучылася вельмі шмат чаму (велізарная падзяка цімліду, ментару і калегам, якія дапамагалі і давалі мне стымул расці). Пасля паўгода працы ў кампаніі я папрасіла павышэння зп (нагадваю, мне трэба было назбіраць велізарную суму, так што грошы для мяне былі вырашальным фактарам), а калі мне далі менш за чаканае, пайшла шукаць новую працу.
Працу я знайшла хутка: прапаноў восенню 2021-га было шмат, я магла выбіраць. Я прыняла офер маленькай кампаніі і праз тыдзень ужо працавала на пазіцыі мідла. Той жа восенню я ўжо актыўна ездзіла ў Расію здаваць экзамен па нямецкай (TestDaF).
У Мінску мне ўдалося вывучыць нямецкую на ўзровень B2. Але ў Венскім універсітэце патрабаваўся С1. Я двойчы ездзіла здаваць TestDaF у Расію і абодва разы не набірала патрэбнай колькасці балаў. Калі б я ведала тады, што такі высокі ўзровень мовы патрабуецца толькі ў Венскім (у іншых ВНУ — B2), магчыма, жыццё пайшла б іншым шляхам.
Такім чынам, я заваліла TestDaF у кастрычніку і снежні, але на пачатку студзеня мы ўсё роўна адправілі дакументы ў ВНУ. І пры канцы студзеня мне адказалі, што так як усе дакументы, акрамя сертыфіката, у парадку, то мне даюць дабро на паступленне, проста прызначаюць дадатковыя курсы нямецкай коштам 1300 еўра (забягаючы наперад: лепш бы я на гэтыя грошы наняла яшчэ трох рэпетытараў), пасля іх трэба здаць універсітэцкі экзамен EPD (ён нашмат лягчэйшы за TestDaF, але без курсаў яго няможна здаваць) і спакойна прыступаць да вучобы.
Пераезд
11 мая 2022 года я сабрала валізы і з’ехала ў Аўстрыю. Усяго я выдаткавала тры гады на вывучэнне нямецкай з рэпетытарам і столькі ж прыйшлося збіраць грошы на пераезд.
Я планавала працаваць аддалена на кампанію ў Беларусі, жыць на гэтыя грошы ў Аўстрыі і вучыцца. Дзякуючы невысокаму падатку ў РБ я тады зарабляла больш, чым некаторыя праграмісты з 10-гадовым досведам у Аўстрыі. Але ўзнікла цэлая куча праблем.
1) Немагчымасць свіфт-пераводаў. Зп я павінна была здымаць у банкамаце, з камісіяй.
2) немагчымасць спакойна пакласці кэш на рахунак у аўстрыйскім банку. Трэба было кожны раз даказваць, што я іх зарабіла сумленным шляхам.
3) неразуменне, як доўга я яшчэ змагу аплачваць пакупкі ў Аўстрыі картай РБ.
У выніку мне давялося звольніцца і знайсці працу на мясцовым рынку, моцна страціўшы ў грошах.
Колькі каштуе вучоба і жыццё ў Вене
- Вясной 2022 года аднамесны пакой у інтэрнаце каштаваў 295 еўра на месяц. Умовы такія: у пакоі маленькі халадзільнік, санвузел агульны на два пакоі, кухня агульная на паверх, пральная машына за 1 еўра / мыццё+сушылка.
- На момант майго выезду з інтэрната ў лютым 2024 года я плаціла 375 еўра на месяц. Вось такая вось інфляцыя.
- Вучоба для грамадзян трэціх краін таксама платная — 726,72 еўра/семестр.
- Плюс у 70 еўра на месяц студэнтам абыходзіцца медстрахоўка, у выпадку працаўладкавання яе плаціць працадаўца.
- Астатнія выдаткі — ежу, бытавую хімію і іншае — укладваліся ў 400-600 еўра на месяц.
Прыгоды з рахункамі
Пра свой прыезд у Вену я апавясціла службу, адказную за выдачу віз (такія правілы) — яны даслалі мне спіс дакументаў і памятку, як зарэзерваваць візіт для афармлення ДНЖ. Якое ж было маё здзіўленне, калі высветлілася, што ўся гэтая сума, якую я збірала і большую частку якой пакінула ў банку РБ, павінна абавязкова ляжаць на аўстрыйскім рахунку.
Адпраўляць грошы свіфтам я не рызыкнула, таму прыйшла ў банк і стала порцыямі здымаць наяўныя з рахунку. Гэты момант я памятаю як цяпер: стаю ля банкамата, выцягваю па 400-500 еўра за раз, складаю ў «катлету» і ледзь не плачу ад усведамлення таго, што за кожнае зняцце плачу грошы. Усяго на камісіі я страціла каля 400-450 еўра.
Важная дэталь: паклаўшы грошы на рахунак, вы не можаце іх чапаць, пакуль заява аб ДНЖ не разгледжаная. Так што месяц чакання даўся мне цяжка.
Адкрыццё рахунку — гэта наогул асобная гісторыя. Я абышла банкаў 10, і ў кожным месцы адказвалі, што не абслугоўваюць грамадзян Расіі і Беларусі. Дзесьці казалі, што я павінна пражыць у Аўстрыі паўгода да адкрыцця рахунку, і гэта трызненне, бо без рахунку мне не дазволяць знаходзіцца ў краіне столькі часу. Да таго ж яны патрабавалі тлумачэнняў, дзе я ўзяла такую катлету грошай. Я расказвала пра праблемны свіфт і банкамат, а яны хацелі ведаць, адкуль гэтыя грошы ўзяліся на маёй карце.
Прыйшлося мне пісаць і тэлефанаваць на старыя працы і браць дакументы на бягучай. Нарэшце знайшоўся банк, супрацоўнік якога (святы чалавек, доўгіх гадоў яму жыцця) не выгнаў мяне, прыняў усе мае паперкі і тут жа адкрыў рахунак — нават без папярэдняга запісу. Пасля гэтага я змагла ўнесці свае наяўныя, зрабіць выпіску і падацца на ДНЖ.
Навучальны працэс
Вучоба ў аўстрыйскай ВНУ моцна адрозніваецца ад таго, да чаго я прывыкла ў Беларусі. Ёсць тры формы заняткаў: лекцыя, лекцыя + практыкаванні, практычныя заняткі (аналаг нашых семінараў), няма ніякіх груп, у кожнага студэнта свой спіс прадметаў у семестры. Ты проста выбіраеш іх, запісваешся, наведваеш. Ці не наведваеш. Ніхто не прымушае цябе прыходзіць на кожную пару і сядзець ад пачатку і да канца.
Семінары пажадана наведваць: так прасцей атрымаць балы, удзельнічаючы ў нейкіх актыўнасцях. Наведванне прадмета яшчэ не абавязвае здаваць па ім іспыт. Калі адчуваеш, што не пацягнеш, здаеш у наступным семестры. Я ведаю людзей, якія заканчвалі бакалаўрыят за два гады, і тых, хто вучыцца там ужо 11 гадоў. Але апошняе могуць дазволіць сабе толькі грамадзяне ЕС.
Грамадзянам трэціх краін трэба набіраць мінімум (8 «крэдытаў» — ECTS) кожны семестр, інакш пры паўторнай падачы на студэнцкую візу (раз на год) могуць адмовіць. Прычым на 8 ECTS трэба прам вашаваць.
Як мне не далі стыпендыі
Выйшла смешна. Пасля першага ці другога семестра я падалася на стыпендыю. А мне ў адказ: навошта вам стыпендыя, вы і так багатая, вунь колькі грошай у вас на рахунку. Я: не магу іх наогул траціць, яны мне патрэбныя для падаўжэння ДНЖ. Карацей, яны пажартавалі — я пасмяялася і больш стыпендыі не прасіла.
Насамрэч, шанцы атрымаць стыпендыю залежаць ад рэгіёна (федэральнай зямлі). Магчыма, калі б я вучылася не ў Вене, у іншай зямлі, з вялікім выбарам праграм, то трапіла б у нейкую з іх (усе стыпендыі можна знайсці тут).
Першы семестр ва ўніверы. Новы стрэс
Да вучобы я падышла ўся натхнёная.
І вось пачынаецца першая лекцыя, я слухаю-слухаю і разумею, што я нічога не разумею. Ну, прам аніводнага слова, акрамя дапаможных дзеясловаў, у астатнім — пустата. Праз 1,5 гадзіны я выйшла з лекцыёнкі ў поўным шоку. Што рабіць, як далей жыць?
Да чаго гэтыя выдатныя курсы за 1300 еўра мяне не рыхтавалі, дык гэта да граду прафесійных тэрмінаў. Калі ў рускай мове тэрміны — гэта звычайна проста транслітараваная латынь, то ў нямецкай яны ўласна нямецкія. Не ведаючы слова, не адгадаеш, што яно значыць.
Пры канцы наступнай лекцыі па гэтым жа прадмеце я падышла да лектаркі: «Дапамажыце, калі ласка, я нічога не разумею з таго, што вы кажаце». Лектарка выявілася вельмі добрай і спагаднай жанчынай, яна скінула мне на імэйл матэрыял, які праходзяць на матуры і ў бакалаўрыяце, і параіла тры дадатковыя курсы і пару кніг.
Я наведвала ўсе гэтыя дадатковыя курсы плюс яе лекцыі. Было вельмі цяжка. Я пазначала значэнне слоў, шукала аналагі для іх у рускай, пісала канспекты, каб паўтараць іх перад іспытам.
Гэта было днём. Увечары я прыходзіла дадому і сядала працаваць. Праца займала 20 гадзін на тыдзень, бо ў Аўстрыі забаронена загружаць студэнтаў больш.
Было капцы як цяжка. Памятаю, як тэлефанавала маме і плакала: хачу кінуць! Я ведала, што яна 100% адгаворыць мяне ад гэтага і папросіць яшчэ патрываць, бо далей усё будзе добра.
…З часам я пачала пачувацца больш упэўнена на лекцыях
Пры канцы першага семестра я практычна ўсё лётма схоплівала і абыходзілася на лекцыях без дыктафона. Але вучыцца ўсё роўна было вельмі складана.
І гэта адбілася на здароўі, у лістападзе мяне нагнала дэпрэсія, прыйшлося звярнуцца да псіхатэрапеўта па медыкаменты. Але я ўсё роўна працягвала працаваць і вучыцца, бо выбару ў мяне не было. На другі-трэці тыдзень таблеткі пачалі дапамагаць, і да мяне вярнулася мая прадукцыйнасць.
Я ўзяла на працы двухтыднёвых адгул і сядзела бязвылазна дома, рыхтавалася да іспыту. У сярэдзіне снежня я яго здала, астатнія прадметы на +2 ECTS таксама, і вырашыла, што мне трэба адпачыць. Другі семестр пачынаўся толькі ў сакавіку, да гэтага часу я проста адпачывала (толькі працавала).
Сацыялізацыя праз дранікі
Першы час жыць у эміграцыі ў прынцыпе цяжка, да таго ж у Аўстрыі няма такога буйнога беларускага кам’юніці, як у Польшчы — усяго 2-3 тысячы беларусаў на ўсю краіну. Таму я старалася знаёміцца з людзьмі на кухні ў інтэрнаце. Проста гатавала, сядала есці і прапаноўвала ўсім далучыцца да мяне. І гэта на 100% працавала. Людзі былі прыемна здзіўленыя, далучаліся, і так пачыналася нашае знаёмства.
Так я пазнаёмілася з людзьмі з Босніі, Сербіі, Польшчы, Іспаніі, Германіі, Малдовы, Эстоніі. Не сказаць, што мы сталі сябрамі, але смол-токі на кухні і ў калідорах дадавалі настрою. Я нават запрасіла іх на сваю развітальную вечарыну ў інтэрнаце — прыгатавала мясныя пірагі, а яны мне дапамаглі з пераездам.
На працу я таксама прыносіла ежу і ўсіх частавала. І халаднік, і дранікі, і боршч, і катлеткі з пюрэшкай. Людзям падавалася гэта мілым, і так мы знаходзілі агульную мову. Плюс з’яўлялася нагода пагутарыць пра культуру нашых краін.
Дарэчы, у аўстрыйцаў ёсць аналаг нашых дранікаў, называецца Rösti, але яны не ў курсе, што іх можна есці са смятанай і кропчыкам. Яны наогул не шараць за кроп, яго тут немагчыма купіць, таму я вырошчваю свой на балконе.
Экзамены
Экзамены ў аўстрыйскай ВНУ — гэта капцы. Памятаю, як падышла да той жанчыны-лектаркі і спытала, дзе можна ўзяць пытанні для падрыхтоўкі да іспыту. Яна ад душы пасмяялася і спытала, ці не жартую я.
Усе экзамены — пісьмовыя. У аўдыторыі паміж студэнтамі вялікая адлегласць — нельга ні падгледзець, ні перагаварыць з кімсьці. Па аўдыторыі ходзяць «каршуны»-студэнты і сочаць, каб ніхто не спісваў. Да таго ж часта яны з іншых факультэтаў, так што ў іх таксама нічога не спытаць.
Кожнаму даецца блок аркушаў з заданнямі (старонак 20-25), якія ты бачыш упершыню ў жыцці. Параўнальныя табліцы ты павінен запоўніць ведамі з галавы — у лекцыях іх не было. На кожны экзамен даецца тры спробы, чацвёртая праходзіць у адзіночцы ў прысутнасці камісіі.
Раней я думала, што ў «медзе» складана, цяпер разумею, што ў Беларусі нас усё ж такі шкадавалі. Не тое каб там вывозілі прам рэальна «дубоў» — не, такога не было. Але наш фармат экзаменаў быў значна прасцейшым. У Мінску можна было вывучыць 30 экзаменацыйных пытанняў з 40 і неяк выкруціцца. У Венскім, калі ты не знаеш нейкай тэмы, лепш проста не прыходзь на экзамен.
Як знайсці працу ў аўстрыйскім ІТ праз фарму
Я не хацела пасля выпуску працаваць у аптэцы, хоць тут плацяць сапраўды нядрэнныя грошы. Пры гэтым мне вельмі падабалася праграмаваць і вырашаць задачы — і я памеркавала знайсці штосьці на стыку. Але я не ведала, куды капаць, таму пасля лекцый проста падыходзіла да выкладчыкаў і пыталася, ці чулі яны пра сумяшчэнне фармацэўтыкі і праграмавання.
Многія адказвалі, што не знаюць нічога такога. Але адзін даў мне імэйл іншага выкладчыка, які павінен быў знаць. Я напісала і папрасіла ў яго аўдыенцыі.
Гэтага чалавека клічуць Герхард Экер (Gerhard Ecker), ён з’яўляецца буйным спецыялістам у галіне фармакаінфарматыкі ў Венскім універсітэце. У часе сустрэчы ён падказаў мне пару рэсурсаў па тэме і сказаў, што на дадзены момант свабодных месцаў у лабе няма, але, калі з’явяцца, ён паведаміць. І параіў вывучаць Python.
Да сакавіка я вучыла Python самастойна. У сакавіку свабодных месцаў не з’явілася, але Герхард прапанаваў мне звярнуцца да двух іншых выкладчыкаў, кіраўнікоў лабараторый па хемаінфарматыцы. Я сустрэлася з абодвума, і ў аднаго з іх знайшлося месца для практыканта.
Што робіць практыкант?
У вольны час прыходзіць да свайго супервайзера, той прыдумляе праект, практыкант над ім працуе і раз на 1-2 тыдні дае справаздачу аб прагрэсе. Без аплаты.
Стажыроўка пачалася ў чэрвені і доўжылася два месяцы, пасля чаго я папрасіла рэкамендацыйны ліст і характарыстыку, падпісаныя начальнікам лабы. У Аўстрыі рэкамендацыйныя лісты вельмі важныя. Гэта «значок, што ты не дурачок» і паважаныя грамадзяне ручаюцца за цябе. З усіх сваіх стажыровак і месцаў працы я прасіла рэкамендацыйны ліст і характарыстыку, гэта мне ў будучыні моцна дапамагло.
Раптам — дыплом магістра
Пасля гэтага здарыўся новы эпічны паварот. Я напісала ў аддзел прызнання і пацвярджэння дыпломаў з просьбай выдаць мне аўстрыйскі дыплом бакалаўра.
Гэты аддзел папрасіў мяне яшчэ раз скінуць ім падрабязную праграму навучання ў БДМУ, а потым напісалі, што я прашу ў іх Anerkennung (поўнае прызнанне дыплома бакалаўра), і гэтага яны зрабіць не могуць, бо… (доўгі ланцужок тлумачэнняў).
Anerkennung яны мне не дадуць. Але я магу прэтэндаваць на настрыфікацыю (Nostrifizierung), пацверджанне замежнага дыплома ў Аўстрыі. У адрозненне ад Anerkennung, ён мае на ўвазе праверку адпаведнасці ўзроўню і зместу навучання патрабаванням аўстрыйскай адукацыйнай сістэмы.
Для настрыфікацыі мне прапанавалі здаць адзін дадатковы экзамен на 1 ECTS (юрыдычныя аспекты фармы ў Аўстрыі) і скончыць усе кругі пекла ўжо ў наступным, трэцім, семестры.
Я была ў шоку. Бо я пыталася пра такую магчымасць дзяўчыну, якая дапамагала мне з паступленнем. Яна адказвала, што так няможна. А за гэтую кансультацыю і падрыхтоўку ўсяго я плаціла грошы. Усе мае пакуты маглі скончыцца значна раней, калі б хтосьці папярэдзіў мяне пра магчымасць настрыфікацыі. Але пра яе я даведалася выпадкова.
Акрамя здачы экзаменаў, якіх не хапала, умовай настрыфікацыі было напісанне дыпломнай працы. Але так як я напісала «дыплом» яшчэ ў БДМУ, то яны проста папрасілі Summary на 10 старонак на нямецкай мове. І ўсё.
У лістападзе 2023 года я здала экзамен, якога не хапала, падала дакументы і ўжо ў снежні трымала ў руках настрыфікаваны ў Аўстрыі дыплом магістра фармацыі.
Так, менавіта магістра, а не бакалаўра. Так як у БДМУ я правучылася 5,5 гадоў, то мой беларускі дыплом перакрываў цалкам праграму бакалаўрыяту і магістратуры.
Калі б не гэтая шчаслівая выпадковасць, я б выдаткавала на магістратуру яшчэ многія гады.
Дактарантура і пераезд у Інсбрук
Першапачаткова я шукала працу ў галіне хемаінфарматыкі, але без досведу мяне не моцна рваліся браць. Таму я вырашыла, што не зашкодзіць яшчэ адная ступень і вырашыла паступіць на PhD.
Папытала пра вакантныя пазіцыі ў Венскім універсітэце ў знаёмых выкладчыкаў і даведалася, што месцаў і грошай цяпер няма. І наогул пошук вакансіі для PhD займае каля года: спачатку пішаш ва ўсе ўніверсітэты, дзе працуюць па тваёй спецыяльнасці, калі ў іх ёсць вольнае месца і грошы з фондаў (то-бок абавязкова павінен быць праект), цябе запрашаюць на сумоўе.
Але мне пашанцавала. Універсітэт Інсбрука адгукнуўся адразу, і на наступны дзень пасля 5-гадзіннага інтэрв’ю я атрымала прапанову працы. Гэта было вельмі дарэчы: мая аўстрыйская кампанія на той час збанкрутавала.
Пераязджаць у Інсбрук трэба было хутка (гэта было ўмовай працы), і я пачала шукаць транспартныя кампаніі. Усё прадказальна выйшла дорага. Тады я зрабіла гэтак жа сама, як пры пераездзе з Мінска ў Вену — я проста адправіла большую частку сваіх рэчаў поштай (тады яшчэ так можна было зрабіць).
Усе падушкі, коўдры, посуд, абутак, рэчы, кнігі я засунула ў скрынкі — атрымалася 10 каробак па 7-20 кг. Мне дапамаглі дацягнуць гэтае дабро да пошты і шчасліва адправіць.
Трэба было бачыць твары работнікаў пошты: як у меме «А шо, так можна было?»
І вось цяпер я працую ва ўніверсітэце Інсбрука. Галоўнымі фактарамі пры прыёме сталі мае веды ў галіне фармы і ўменне праграмаваць. Гэтая праца ідзе паралельна з маім PhD. То-бок я прыходжу штодня на працу ў офіс, а калі ёсць лекцыі — наведваю іх.
Пра што праект
Маё даследаванне тычыцца структуры бялковых малекул і ўплыву яе змены на развіццё хвароб.
Дапусцім, ёсць дзіця, якое ў 3-4-5 месяцаў пачынае дзіўна сябе паводзіць. Ягны геном секвеніруюць, то-бок клубочак ДНК / бялку, які нас цікавіць (што, магчыма, выклікаў гэтыя дзіўныя паводзіны), расцягваюць ў нітачку і інфармацыю з яе фіксуюць. Ёсць мутацыі, якія абумоўленыя эвалюцыяй і нічому не шкодзяць, а ёсць тыя, што выклікалі ў дзіцяці дзіўныя паводзіны. Нітачка аналізуецца, і знаходзяцца кропкі, дзе мутацыя нармальная, а дзе магла паўплываць на паводзіны. Адшукаўшы ўчасткі з паталагічнай мутацыяй, можна стварыць магчымасці для персаналізаванай медыцыны, паўплываць на канкрэтныя ўчасткі і дазволіць дзіцяці вырасці здаровым.
То-бок лекаў я не вынаходжу. Але мая праца можа стварыць «трамплін» для тых, хто створыць іх для дадзенага канкрэтнага дзіцяці.
Рэфлексія
Як бачыце, мой шлях — гэта не гісторыя паспяховага поспеху, гэта гісторыя выбару і яго наступстваў. Я разумела, што магчымасцяў для пабудовы кар’еры і лепшага (у матэрыяльным плане) жыцця ў мяне больш у Аўстрыі. Але я бачу сваіх сяброў і бацькоў толькі раз на год, і мне іх вельмі не хапае.
Пераезд не для ўсіх. Людзі павінны быць гатовыя да таго, што яны цалкам сціраюць мінулае жыццё і пачынаюць яго на новым месцы з нуля. Аніякіх сяброў, знаёмых, кар’еры. Калі табе ўжо не 18-23, гэта цяжка. Чалавек павінен узяць гэта пад увагу і ісці на ахвяру, толькі калі сапраўды да гэтага гатовы.
Я не шкадую пра свой выбар. Эміграцыя мяняе чалавека, і я ўжо далёка не тая, кім была пяць гадоў таму. Я выразна адчуваю гэта, калі вяртаюся назад.
Мая праца мне падабаецца, я расту як прафесіяналка, і гэта для мяне важна. У планах скончыць PhD і знайсці добрую працу ў універсітэце або даследчым аддзеле ў індустрыі.
Не ведаю, якім было б маё жыццё, калі б я засталася ў Беларусі, але маё цяперашняе жыццё ў Аўстрыі мне пасуе.
Читать на dev.by