«Занадта смачны і ўразлівы актыў». Расійская Lesta ў апале. Што будзе з мінскім офісам?

Канец красавіка адкрыў новую рэальнасць для, здавалася б, правільна арыентаванай «Лесты».

Расійска-беларуская частка некалі адзінай кампаніі Wargaming абвінавачаная ў экстрэмізме ў асобе яе асноўнага ўладальніка, сузаснавальніка экс-Wargaming Маліка Хатажаева. Нібыта сцвярджаецца, што ён мае дачыненне да ўкраінскіх ініцыятыў Wargaming-у. Актывам кампаніі «Леста Игры» пагражае нацыяналізацыя.

Гэтыя падзеі непазбежна закранаюць мінскі офіс распрацоўкі «Лесты» — ТАА «Гейм Стрим». Паспрабавалі разабрацца, якім чынам.

Што адбылося

Генпракуратура Расіі папрасіла суд забараніць дзейнасць у краіне «экстрэмісцкага аб’яднання», якое, паводле версіі ведамства, складаецца з уладальніка расійскай кампаніі «Леста» Маліка Хатажаева і ўладальніка Wargaming.net Віктара Кіслага. Ведамства таксама запатрабавала спагнаць на карысць дзяржавы 100% доляў у статутным капітале кампаніі «Леста Игры», а менавіта трох яе ТАА: «Леста», «Леста Геймс Эдженси» і «Леста Геймс Москва». Трохі раней стала вядома, што на актывы юрыдычных асоб быў накладзены арышт.

У якасці пацверджання «экстрэмісцкай дзейнасці» Кіслага і Хатажаева да пазову прыкладаюцца артыкулы з загалоўкамі: «Як Wargaming перажыў 25 гадоў — справіўся з вайной ва Украіне», «Найбольш ваенная гульня World of Tanks супраць спецаперацыі Расіі» і «Wargaming запусціла дабрачынны праект з украінскім кантэнтам у гульнях для збору на рэанімабіль».

Гэта дазволіла медыя выказваць здагадкі, што «Лесту» падазраюць у фінансавых сувязях з Wargaming і адпаведна ў «саўдзеле» ў гэтай дапамозе.

Якая структура расійскіх актываў

Усе тры расійскія юрыдычныя асобы, на якія накладзены арышт, завязаныя на Маліка Хатажаева.

Так, згодна з выпіскай з расійскага Адзінага дзяржаўнага рэестра юрыдычных асоб, ТАА «Леста» належыць Хатажаеву на 99%, а на 1% належыць кампаніі «Леста геймс эдженси». У сваю чаргу, «Леста геймс эдженси» на 100% належыць «Лесце». Таксама «Лесце» на 100% належыць ТАА «Леста Геймс Москва».

Такая структура — з восені 2024 года, да гэтага цягам двух гадоў ТАА «Леста» належала кітайскай кампаніі Lesta Hong Kong Limited, якой Хатажаеў аддаў 99% сваёй долі ў расійскім бізнесе. На думку інсайдара газеты «Коммерсант», уласніка змянілі, каб дыстанцыявацца ад Wargaming, паколькі «нядобразычліўцы і замежныя СМІ маглі б меркаваць, што Lesta Games працягвае ўзаемадзеянне з Wargaming праз ганконгскую структуру».

Выказванне інсайдара, як цяпер робіцца зразумелым, было занадта праніклівым.

На тыя ж небяспекі ўказвае і вялікае інтэрв’ю Хатажаева тэлеканалу АНТ у пачатку красавіка гэтага года. Вядучы настойліва пытаецца, ці не засталося сувязяў паміж «Лестай» і Wargaming’ам, «Миром танков» і World of Tanks, а таксама адкуль у «Лесты» рэкордная выручка пасля разводу з Wargaming’ам (35 млрд RUB за 2024 год).

Хатажаеў запэўнівае, што са жніўня 2023 года, пасля гадавога пераходнага перыяду, «усе сувязі перарэзаныя», «Леста» і Wargaming працуюць абсалютна аўтаномна. Грашовыя выплаты паміж кампаніямі таксама немагчымыя, паколькі гэта лёгка адсачыць, і ў Wargaming’a таксама «будуць непрыемнасці на сваёй тэрыторыі».

Ацэнку расійскай рэдакцыі Forbes, згодна з якой рынкавы кошт «Лесты Игры» складае 1,5 мільярда даляраў, ён паставіў пад сумнеў: «Самі па сабе ацэнкі фінансістаў не да канца мне зразумелыя».

Яшчэ Хатажаеў хваліць Мінск, гаворыць пра патрыятызм, культурнае сваяцтва беларусаў і расіян, анансуе ўдзел «Лесты» ў святкаванні 80-годдзя Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. Увогуле інтэрв’ю выглядае як спроба выказаць поўную лаяльнасць уладам «краін Саюзнай дзяржавы» напярэдадні сур’ёзных праблем.

Дзе цяпер знаходзіцца Малік Хатажаеў, не паведамляецца.

Як справы ў беларускага офіса. Фінансава — добра

Беларускае ТАА «Гейм Стрим» з верасня 2022 года на 100% належыць расійскаму ТАА «Леста» (якое, у сваю чаргу, на 99% належыць Хатажаеву, якога ў Расіі просяць прызнаць экстрэмістам). Мы не ведаем, наколькі актуальныя гэтыя даныя ў цяперашні момант (не выключана, што яны якраз абнаўляюцца, у нас яшчэ няма аператыўнай інфармацыі).

Тым часам мінскі офіс таксама дэманструе добрыя фінансавыя паказчыкі. Паводле адкрытай бухгалтарскай справаздачнасці, у 2024 годзе ТАА «Гейм Стрим» атрымала 155,6 млн BYN (47,7 млн даляраў) выручкі ад рэалізацыі гатовай прадукцыі (+59% да 2023 года). Чысты прыбытак склаў 13,29 млн BYN, або 4,1 млн даляраў (рост у параўнанні з 2023 годам — у 6,4 раза).

На заробкі супрацоўнікам у 2024 годзе было выдаткавана 93,92 млн BYN, або 28,8 млн даляраў (+37% да 2023 года).

Пры гэтым сярэдняя колькасць супрацоўнікаў склала 943 чалавекі (у 2023 годзе — 860). Простым дзяленнем адной лічбы на іншую атрымліваем, што за мінулы год адзін супрацоўнік атрымаў у сярэднім амаль 100 тысяч BYN брута (8,3 тысячы BYN у месяц, або 2542 даляры).

Ацаніць дынаміку мінскага офіса пасля падзелу з Wargaming дапамагаюць словы Хатажаева ў тым самым красавіцкім інтэрв’ю АНТ. Ён кажа, што да 2022 года ў Мінску быў самы вялікі офіс Wargaming — 2600 чалавек, у тым ліку каля 1000 распрацоўшчыкаў. З гэтай колькасці адразу пасля падзелу кампаніі ў «Лесце» засталося 285 чалавек (у асноўным адміністрацыйны апарат і абслугоўваючы персанал), з іх 70 з нечым распрацоўшчыкаў.

А вось прамежкавыя лічбы па стане на восень 2022 года — тады ў мінскім офісе «Лесты» працавалі 530 чалавек.

І што далей?

Наколькі наогул жыццяздольная ідэя нацыяналізаваць актыў у такой далікатнай сферы, як відэагульні? Ці можна адзяржаўніць кампанію і пры гэтым не забіць прадукты?

Абодва спікеры з геймдэва, што пагадзіліся выказацца па гэтай тэме, пажадалі застацца ананімнымі.

«Так, „адняць, не забіўшы“ гульнявы бізнэс магчыма, — лічыць адзін з іх. — За мінулыя гады некалькі сотняў расійскіх кампаній прайшлі праз падобную „нацыяналізацыю“. Большасць з іх працягвае працаваць у штатным рэжыме. Games.Mail.ru і Vkontakte таксама калісьці былі прыватнымі. Так, якасць гульні знізіцца, але расійскія гульцы не маюць магчымасці параўнаць „Мир Танков“ з World of Tanks, таму асабліва розніцы не заўважаць».

З гэтага можна меркаваць, што і мінскі офіс «Лесты» застанецца на плаву.

Іншы прадстаўнік геймдэва таксама лічыць, што нацыяналізацыя не зломіць «Лесту», прынамсі не адразу. Хаця гэта, хутчэй за ўсё, выключэнне для гульнявой індустрыі: звычайна прысваенне бізнесу роўнае яго ліквідацыі. У той жа час у грубы адбор бізнесу ён не верыць.

«Леста» проста занадта смачны і адначасова ўразлівы і неабаронены сусветным правам актыў, — кажа ён. — Усе правы, айпі, серверы, карыстальнікі знаходзяцца ў межах Расіі. У гульняў «Лесты» велізарная сталая аўдыторыя з вельмі доўгім LTV (lifetime value — пажыццёвая каштоўнасць кліента, заўв. devby), адпаведна, маркетынг увогуле можна не праводзіць у прынцыпе, аперацыйная дзейнасць ідзе па вельмі зразумелых рэйках, таму тэарэтычна гэты актыў нават пры змене менеджменту можа доўга прыносіць грошы.

Тым не менш, не думаю, што студыю проста адбяруць, гэта занадта вялікая рызыка, хутчэй за ўсё, будзе нейкая кшталту ўгода.

Для індустрыі гэта вельмі прыватны выпадак унутранага рынку, абсалютна ўнікальны, а для пераважнай большасці кампаній у геймдэве прысваенне бізнесу фактычна азначае яго закрыццё».

Расійская «Леста» час ад часу публікуе афіцыйныя каментары, спрабуючы супакоіць усіх: «мы нічога не парушалі і нам няма чаго баяцца», «працоўныя працэсы ў кампаніі ідуць у стандартным рэжыме».

Беларускі офіс маўчыць (запыт devby на каментар застаўся без адказу), супрацоўнікі таксама не спяшаюцца дзяліцца інсайдамі. Паведамляецца толькі, што панікі ў калектыве няма, хаця ёсць пачуццё нявызначанасці.

Кажуць, што паміж членамі каманд WG і «Лесты» захоўваюцца нефармальныя зносіны, аднак супрацоўнікі мінскага офіса абмінаюць усе пытанні, звязаныя з цяперашнім крызісам. І намякаюць, што разгалошванне любой інфармацыі можа абярнуцца для іх непрыемнасцямі.

Апублікуем апдейты, калі стане нешта вядома.

«Мой заробак ужо пазамежавы». Як маюцца супрацоўнікі Wargaming (з’ехала) і Lesta (засталася)

Па тэме

«Мой заробак ужо пазамежавы». Як маюцца супрацоўнікі Wargaming (з’ехала) і Lesta (засталася)