Playtika, Lyft, SayGames. 10 крутых ІТ-бізнэсаў, якія сышлі з Беларусі ў 2024 годзе

Ізраільская геймдэў-кампанія. Офіс распрацоўкі Playtika ў Мінску быў адкрыты ў 2012 годзе. На піку ў кампаніі працавала больш за 600 чалавек (на канец 2021 года).

Мінскі офіс уваходзіў у топ-20 самых буйных ІТ-кампаній у Беларусі. У публічных справаздачах кампаніі ад другой паловы 2020 года нашая краіна фігуравала ў фактарах рызыкі праз нестабільную палітычную сітуацыю.

У 2021–2022 гадах Playtika перавезла многіх супрацоўнікаў з Мінска ў Варшаву. Ізраільскія медыя пісалі пра 300 рэлакантаў, а гэта палова штату Playtika ў Беларусі да 2021 года. Крыніца dev.by называла варшаўскі офіс «бэкапам мінскага» і адзначала, што пасля пачатку вайны кампанія перавезла ў Варшаву і многіх украінскіх айцішнікаў.

Пра сыход Playtika з Беларусі стала вядома яшчэ ў студзені гэтага года. Афіцыйна працэдура ліквідацыі кампаніі была запушчаная пры канцы красавіка. 

Рэлакантам, паводле інфармацыі крыніц, кампанія прапанавала добрыя бонусы — але з адтэрміноўкай.

Напрыклад, рэлакантам, якія адпрацуюць у кампаніі да канца лета 2024, абяцалі выплаціць бонус у памеры 4 заробкаў. А тыя, хто адпрацуе да канца красавіка 2025 года, атрымаюць бонус у памеры 8 заробкаў.

Амерыканскі таксі-сэрвіс. 

Lyft зарэгістраваў кампанію ў Мінску яшчэ ў маі 2015 года. Восенню 2019 года стала вядома, што Lyft набыў каманду, якая раней працавала над сэрвісам Juno ў Мінску. На той момант — 99 чалавек. Таксі-стартап Juno запусцілі стваральнікі Viber Ігар Магазінік і Тальман Марка ў 2015 годзе.

У мінулым годзе глабальны штат Lyft налічваў каля 4 тысяч супрацоўнікаў. У Беларусі працавала больш за 100 чалавек. 

Пра тое, што Lyft збіраецца згарнуць бізнэс у Беларусі, стала вядома яшчэ ў лютым гэтага года. Таксі-сэрвіс вырашыў скарэктаваць свае планы «праз геапалітычную сітуацыю ў Беларусі» і звязаныя з гэтым рызыкі, расказалі dev.by супрацоўнікі на ўмовах ананімнасці. 

Афіцыйна беларуская юрыдычная асоба Lyft сышла ў ліквідацыю восенню.

Адзін з самых паспяховых праектаў з беларускімі каранямі па стварэнні мабільных гульняў. 

Кампанія была заснаваная ў 2017 годзе. Сузаснавальнік і гендырэктар — Ягор Вайханскі. 

На дадзены момант у партфоліа паблішара 100+ запушчаных праектаў і больш за 4 мільярды загрузак ва ўсім свеце.

Гульні SayGames перыядычна станавіліся хітамі, а кампанія апыналася ў сусветным топе-10. Летам 2023 года аналітычная кампанія Data.io ўключыла SayGames у топ-30 найлепшых выдаўцоў у рэгіёне EMEA па карыстальніцкіх тратах за перыяд ад студзеня 2022 года да ліпеня 2023 года. 

Пры канцы студзеня 2023 года беларуская юрыдычная асоба «Кажыгульні» апынулася ў спісе кампаній з акцыянерамі з недружалюбных краін, якім забаранілі адчужаць долі (акцыі) у беларускіх юрасобах без дазволу Мінфіна (пазней указ аб спісах быў перайначаны). Летам гэтага года стала вядома, што кампанія пачала працэс ліквідацыі.

Галаўны офіс SayGames знаходзіцца на Кіпры. Асноўная каманда паблішара, верагодна, знаходзіцца ў Польшчы. Польская юрыдычная асоба SayGames была зарэгістраваная вясной 2021 года.

За мінулы год польская юрыдычная асоба атрымала даход у памеры 25,6 мільёна злотых ($6,4 млн). У параўнанні з 2022 годам даход вырас больш чым удвая.

Адзін з найбуйнейшых мабільных распрацоўшчыкаў з беларускімі каранямі.

Студыя — стратэгічны партнёр AppLovin — сусветнай мабільнай рэкламнай платформы. У 2019 годзе Belka Games прыцягнула інвестыцыі ад AppLovin, якая на той момант ацэньвалася ў 2 мільярды долараў.

У 2021 годзе Belka Games увайшла ў топ-3 найбуйнейшых паблішараў з беларускімі каранямі па памеры выручкі. Кампанія атрымала за год $130,7 млн — амаль на 50% больш, чым у 2020 годзе. Таксама Belka Games увайшла ў топ-100 мабільных паблішараў свету па версіі App Annie, у топ-20 па выручцы ў рэгіёне ЕМЕА.

На пачатак 2022 года ў кампаніі працавала больш за 400 чалавек у шасці офісах, уключаючы офіс у Мінску.

Але яшчэ ў 2021 годзе кампанія ўвяла мараторый на найманне ў РБ. Ахвотным пераехаць давалі магчымасць уладкавацца ў Польшчы, Літве і Чарнагорыі. 

Аб ліквідацыі беларускай юрыдычнай асобы стала вядома на пачатку 2024 года.

У Belka Games працуе больш за 300 чалавек. Мяркуючы з інфармацыі на афіцыйным сайце, у кампаніі адкрытыя падраздзяленні ў шасці краінах — у Літве, Польшчы, Украіне, Грузіі, Чарнагорыі і на Кіпры. Юрыдычная асоба ў Беларусі была ліквідаваная ў ліпені гэтага года. 

Мабільны распрацоўшчык Аpalon быў заснаваны ў 2007 годзе мінчукамі Пятром Скаромным і Мацвеем Цімашэнкам. У кампаніі 50+ распрацаваных прадуктаў, агульная колькасць загрузак перавышае 600 мільёнаў. 

Кампанія ўваходзіла ў топ-10 паблішараў з беларускімі каранямі па выручцы і загрузках. У кампаніі працавала больш за 150 чалавек, асноўная каманда была ў Мінску. 

У гэтым годзе Apalon стаў «ахвярай» фінансавай угоды. 

Амерыканская карпарацыя IAC прыняла рашэнне прадаць італьянскай Bending Spoons інтэлектуальную ўласнасць, праграмы і інструменты, створаныя камандай Mosaic Group — мацярынскай структурай Apalon. Каманда, уключаючы Апалон, не стала прадметам угоды. 

Apalon разам з актывамі Mosaic Group прадалі за $160 млн. Пры гэтым у выніку ўгоды 330 чалавек ва ўсіх лакацыях, у тым ліку ў Мінску, засталіся без працы.

Apalon заявіў аб звальненні ўсёй беларускай каманды і закрыцці мінскага офіса. Улетку кампанія запусціла працэс ліквідацыі юрыдычнай асобы ў Беларусі. 

Брытанская кампанія VRTEK (Teslasuit), заснаваная беларусамі ў 2016 годзе.

Распрацоўвае ўнікальны касцюм для апускання ў віртуальную і дапоўненую рэальнасць Teslasuit — для гульняў, забаў, спорту, медыцыны. Вынаходнік і аўтар праекта Teslasuit — берасцеец Сяргей Хурс. 

У высокатэхналагічны касцюм-платформу ўкаранёныя некалькі розных сістэм: тактыльная зваротная сувязь, EMS, TENS, захоп руху, кліматычны і біяметрычны кантроль.

Першая паўнавартасная прэзентацыя Teslasuit адбылася ў 2018 годзе на сусветнай выставе тэхналагічных дасягненняў CES. 

У 2019 годзе нямецкі распрацоўшчык камп’ютарных гульняў Crytek абвясціў, што дадасць у свой рухавік падтрымку VR-касцюма. Таксама VR-касцюм прайшоў паспяховыя выпрабаванні ў бязважкасці для далейшага выкарыстання касманаўтамі.

«Разумны» касцюм ад Teslasuit выкарыстоўвалі ў медыцыне (для рэабілітацыі пасля інсульту і комы), прамысловасці, спорце. Таксама распрацоўку беларусаў тэсціравалі Volvo і вайскоўцы. У 2020 годзе кампанія прэзентавала новую распрацоўку — VR-пальчаткі.

У Мінску ў VRTek (Teslasuit) быў офіс распрацоўкі. Акрамя R&D-цэнтра ў кампаніі ёсць уласная вытворчасць у Брэсце — «ВРТЭК Прадакшан» (паводле даных дзяржрэгістрацыі, гэтая юрыдычная асоба ўсё яшчэ дзейная).

Паводле аповедаў супрацоўнікаў, мінскі офіс фактычна спыніў працу яшчэ ў 2023 годзе — праз фінансавыя цяжкасці, але працэс ліквідацыі пачаўся ў бягучым годзе.

У кампаніі ў Беларусі на піку працавала больш за 100 чалавек. 

InData Labs заснаваная беларусамі ў 2014 годзе, распрацоўвае прадукты і аказвае паслугі ў галіне аналізу даных, машыннага навучання і штучнага інтэлекту.

Кампанія напрацавала шырокую AI-экспертызу. Працавала з іншымі зорнымі стартапамі з Беларусі: напрыклад, дапамагла ўкараніць нейронныя сеткі і опцыю прадказання фертыльнага акна ў «жаночы» каляндар Flo.

Каб рыхтаваць супрацоўнікаў з патрэбнымі кампетэнцыямі, InData Labs заснавала Data Science-лабараторыю (першапачаткова сумесна з ФПМІ і навукова-даследчым інстытутам матэматыкі і інфарматыкі БДУ). У 2017 таксама запусціла навучальны курс для распрацоўшчыкаў і аналітыкаў даных сумесна з Wargaming.

У камандзе 80+ супрацоўнікаў. Падраздзяленні InData Labs адкрытыя ў ЗША, Літве і на Кіпры. Юрыдычную асобу ў Беларусі InData Labs ліквідавала ў чэрвені. 

Мінскі гемблінг-распрацоўшчык, падраздзяленне міжнароднай кампаніі Skywind Group, якая належыць ізраільскаму мільярдэру Тэдзі Сагі. У 2012 годзе ён купіў распрацоўшчыка софту з беларускімі каранямі Viaden Media, пасля кампанія была падзеленая на Sport.com і Skywind Group.

Цэнтры распрацоўкі групы кампаній Skywind Group знаходзяцца на Кіпры, у Філіпінах, Аўстраліі і Румыніі. Агульная колькасць супрацоўнікаў групы — 600+ чалавек. У мінскім офісе працавала каля 160 супрацоўнікаў.

Улетку 2022 года юрыдычная асоба ў Беларусі «Скайвінг Тэк Бай» перавяла частку каманды на 4-гадзінны тыдзень і знізіла ў сувязі з гэтым заробак на 90%. Топ-менеджмент кампаніі патлумачыў гэтае рашэнне ўплывам шэрагу фактараў: жорсткая канкурэнцыя, сыход пандэміі з радараў, нестабільная палітычная абстаноўка ва Усходняй Еўропе з рэзкімі эканамічнымі санкцыямі.

Ад студзеня 2024 года юрыдычная асоба ў Беларусі знаходзіцца ў ліквідацыі.

Прадстаўніцтва Xerox у Беларусі было зарэгістраванае брытанскім офісам амерыканскай карпарацыі ў Мінску яшчэ ў 2008 годзе. Кампанія з’яўляецца адным з сусветных лідараў у сферы тэхналогій друку і кіравання дакументамі. Станам на пачатак 2023 года глабальны штат налічваў 20,5 тысячы супрацоўнікаў.

У сакавіку 2022 года кампанія спыніла пастаўкі прадукцыі ў Расію і абмежавала сваю дзейнасць у краіне ў сувязі з вайной ва Украіне. Пры канцы мінулага года карпарацыя канчаткова сышла з Расіі, прадаўшы расійскі бізнэс мясцоваму кіраўніцтву.

На пачатку гэтага года Xerox абвясціла аб звальненні 15% супрацоўнікаў у рамках рэфармавання аргструктуры і аперацыйнай мадэлі.

Прадстаўніцтва кампаніі Xerox у Беларусі закрылася ў лютым гэтага года.

Прадукт кампаніі — Zodier, праграма для знаёмстваў на базе месенджараў. У Мінску працавала асноўная каманда распрацоўкі — некалькі дзясяткаў супрацоўнікаў. Да 2022 стартап прыцягнуў $800 тыс. інвестыцый пры ацэнцы ў $5 млн, але далей з інвестыцыямі пачаліся праблемы.

Цяпер сайт Zodier недаступны, у тэлеграм-канале апошні пост быў у сакавіку 2023 года, паводле слоў сузаснавальніка Мацвея Грамовіча праект на паўзе. 

Ад канца мая гэтага года юрыдычная асоба «Нойрыкс» ліквідуецца.