«Таксіст меў рацыю». Прадпрымальныя маладыя людзі распавялі, што тармозіць іх невялікія бізнесы

Праект Selfmade in Belarus распавядае пра бізнесы маладых людзей (не толькі ў ІТ!), поспехі і фэйлы, рызыкі і выгады.

«Прыстроіць грошы, каб працавалі». Шчырая гісторыя кавярні, якая «не ўзляцела»

Па тэме

«Прыстроіць грошы, каб працавалі». Шчырая гісторыя кавярні, якая «не ўзляцела»

«А яшчэ ўнёскі ў ФСАН плаціць трэба, хоць у мяне і так ёсць працадаўца, які іх за мяне плаціць»

Маладыя прадпрымальнікі называюць розныя перашкоды, якія замінаюць ім развіваць свой бізнес або проста спакойна ім займацца.

Сяргей* займаецца рознічным гандлем у адным з абласных цэнтраў. Паводле яго слоў, працаваць яму перашкаджае «велізарная куча ўказаў, законаў, пастаноў, абмежаванняў, нюансаў», якія рэгулююць вядзенне бізнесу. Як іх правільна тлумачыць і выкарыстоўваць — «ніхто і нідзе не падкажа», затое заўсёды знойдзецца той, хто аштрафуе за парушэнні.

Максім*, калега Сяргея па рознічным гандлі, называе самымі вялікімі праблемамі нізкую пакупніцкую здольнасць насельніцтва і «знакаміты ўказ аб цэнаўтварэнні». А Алег*, які займаецца продажам гародніны на рынку ў Жданавічах, наракае на павялічаныя паборы з боку міліцыянераў, якія «да 2020 года збіралі па 100 даляраў з кропкі», а цяпер нібыта збіраюць ужо па 300.

Прыкметнае месца сярод гэтых праблем займаюць падаткі і іншыя абавязковыя плацяжы, а таксама складанасці, звязаныя з правільным парадкам іх аплаты.

Аляксей* працуе па найме ў адным з беларускіх банкаў. Яму «заўсёды хацелася зарабляць больш», і ён адкрыў маленькую прадуктовую студыю з трох распрацоўшчыкаў, тэсціроўшчыка і самога Аляксея ў ролі PM/PO.

«Расслабіцца з такой працай не атрымаецца»: падвойны падатак і іншыя сюрпрызы з падатковай

Мінчанка Сафія* займаецца рэпетытарствам: выкладае анлайн рускую мову іншаземцам і дзецям людзей, якія знаходзяцца ў эміграцыі. Рэпетытарствам яна пачала займацца яшчэ ва ўніверсітэце, ва ўзросце 20-21 года. Прыкладам для дзяўчыны стала маці, якая даўно працуе ў гэтай жа сферы:

— Досвед працы настаўнікам у школе ў мяне быў. На тры гады мяне хапіла, два з якіх — адпрацоўка. А потым прыняла рашэнне сыходзіць, пакуль не зацягнула гэта балота.

Сафія не скардзіцца на памеры падаткаў. Але аплата яе працы прыходзіць з-за мяжы. Гэта наклала глыбокі адбітак на ўзаемаадносіны анлайн-выкладчыцы з падатковай інспекцыяй.

— Люблю падатковую да глыбіні душы. Не дарма ў іх рэйтынгі на картах 1-2 балы. Атрымаць адэкватную кансультацыю ад прадстаўнікоў падатковай у мяне не атрымалася ні разу. Кожны раз пры зносінах з імі ствараецца адчуванне, што людзі не ведаюць, з чым яны працуюць і як усё функцыянуе.

Як гэта было ў мяне. Калі я вырашыла сыходзіць у анлайн-выкладанне, пачала з анлайн-школы. Я звярнулася ў падатковую за кансультацыяй, каб яны мне растлумачылі, які з варыянтаў аплаты падаткаў мне падыдзе. НПД [падатку на прафесійны даход] тады яшчэ не існавала, таму, як я думала, у мяне быў выбар быў паміж ІП і адзіным падаткам.

Сафія абмалявала ім сітуацыю: распавяла, што працуе рэпетытарам з дзецьмі ў анлайн-школе, якая зарэгістраваная ў іншай краіне. На гэта ёй сказалі, што яна можа плаціць адзіны падатак і ні пра што не турбавацца:

Вядома, я паехала ў падатковую разбірацца з гэтым пытаннем. Яшчэ раз абмалявала сітуацыю, і меркаванні супрацоўнікаў падзяліліся. З інспекцыі я выйшла ў поўным неразуменні, як мне працаваць. І вырашыла ўзяць платную кансультацыю. Вось на ёй мне і распавялі, што таксіст меў рацыю (дзякуй яму, што прасвятліў). І што адзіны падатак не падыходзіць для дадзенага віду працоўных узаемаадносін.

Але тады паўстала пытанне: як быць з грашыма, якія я плаціла як адзіны падатак увесь гэты час?

Я зноў прыехала ў падатковую, каб разабрацца ў гэтым пытанні. Стала ўдакладняць, ці магу я зрабіць нейкі ўзаемазалік, ці можна зрабіць так, каб падаткі, якія я ўжо выплаціла, пайшлі ў лік гэтага самага падатку на даход з-за мяжы? Бо ўвесь гэты час я плаціла не туды з-за іх некампетэнтнай кансультацыі. І мне сказалі, што так зрабіць нельга. Маўляў, вы ж не можаце даказаць, што вы не працавалі неяк па-іншаму. Хоць і яны не маглі даказаць адваротнага.

«У падатковую варта пісаць лісты»

Ах так, аднойчы мы разам з калегамі па анлайн-школе напісалі лісты ў падатковыя, каб нам растлумачылі, якую форму аплаты падаткаў мы можам выкарыстоўваць. Адказы з розных падатковых усе атрымалі розныя: камусьці сказалі, што падыдзе ІП, камусьці адзіны падатак, камусьці НПД.

А таксама ёсць тэлефонны нумар #189. Гэта платны кантактны цэнтр падатковай, дзе тэлефонныя звароты запісваюцца (я сабе яшчэ ў нататках дублявала дату і час, калі звярталася). Так хаця б будуць бясспрэчныя доказы тваіх зваротаў. На вусныя ж парады ад падатковай не варта разлічваць ад слова зусім.

«Вельмі хацелася б, каб людзям не перашкаджалі працаваць»

Гэта не ўсе сюрпрызы ад падатковай, пра якія ўзгадвае Сафія. Аказваецца, працуючы ў Беларусі і выплачваючы падаткі, цалкам можна апынуцца «дармаедам»:

— З «пацешнага»: калі плаціш падатак на даход з-за мяжы, ты яшчэ і лічышся незадзейнічаным у эканоміцы дзяржавы грамадзянінам. І табе можа прыйсці «ліст шчасця» ў выглядзе «падатку на дармаедства» плюс усё належнае.

Вельмі хацелася б, каб людзям не перашкаджалі працаваць. Таму што ў апошнія гады праца ператварылася ў пастаяннае латанне дзір: вывучэнне падаткаў, з’яўленне розных абмежаванняў па працы, пошукі варыянтаў для атрымання аплаты з-за мяжы. Так, нядаўна з’явіўся НПД, таму стала крыху прасцей. Але дапаўненні да яго часта абсурдныя. Напрыклад, нядаўняе абмеркаванне аб забароне выкарыстання замежных платформаў для навучання кшталту Zoom і Google Meet. Або абмежаванні для працы з дарослымі, якія не атрымліваюць у дадзены момант ніякай адукацыі.

Расслабіцца з такой працай не атрымаецца. Заўсёды трэба трымаць руку на пульсе.

* — імя суразмоўцы зменена

«Прыстроіць грошы, каб працавалі». Шчырая гісторыя кавярні, якая «не ўзляцела»

Па тэме

«Прыстроіць грошы, каб працавалі». Шчырая гісторыя кавярні, якая «не ўзляцела»