Андрэй — .Net-распрацоўшчык у Японіі. Пераехаў у 2023 годзе, бо «у аўтсорсе стала нудна». Тады ён вучыўся на моўных курсах і не працаваў.
Даведаліся, як Андрэй знайшоў працу ў новай краіне і перабраўся з Нагоі ў Токіа.
«Конкурс на вакансіі з англійскай вельмі высокі: у той жа Wolt 700 чалавек на адно месца»
— За два гады жыцця гэтая краіна вельмі спадабалася, а з варыянтаў легальна застацца — праца ці шлюб. Вось я і пачаў шукаць, што ёсць па першым варыянце. Калі б фрылансерская віза была б хоць крыху адэкватнай, спыніўся б, хутчэй за ўсё, на ёй.
Працу я шукаў каля года, паралельна з навучаннем у моўнай школе.
Складанасці з пошукам у першую чаргу былі звязаны з мовай — англійская тут практычна нікому не патрэбна. Зрэшты, гэтае самае выключэнне мне і дапамагло ўладкавацца ў буйную міжнародную кампаніі, дзе больш за 2/3 аддзела распрацоўкі — замежнікі.
Сумоўяў у працэсе пошуку было няшмат — штукі 3-4, з якіх адно на японскай, а астатнія на англійскай. Але конкурс на такія вакансіі тут вельмі высокі: у той жа Wolt 700 чалавек на адно месца падавалася.
Сумоўе ў маю цяперашнюю кампанію было даволі «лайтовым»: насуперак чаканням па тэорыі не ганялі, больш цікавіліся маім досведам, разбіралі розныя сітуацыі.
Спачатку адмовілі, бо вырашылі ўзяць чалавека, які не рабіў перапынак у кар’еры — у мяне ён быў з-за вучобы: «Мы будзем мець вас на ўвазе як наступнага патэнцыйнага кандыдата». «Стандартная адмашка», падумаў і вырашыў забіць. Але праз пару тыдняў яны вярнуліся — вырашылі ўзяць яшчэ аднаго чалавека.
Працу я шукаў у асноўным праз LinkedIn. Хай ён і не вельмі папулярны ў Японіі, але там можна знайсці англамоўныя вакансіі, у адрозненне ад мясцовых сайтаў, дзе па дэфолце чакаецца, што чалавек валодае японскай не ніжэй бізнес-узроўню — чытай, С1+.
У выніку напісала рэкрутар. На той момант адразу некалькі агенцтваў шукалі чалавека на гэтую пазіцыю.
На сумоўі прысутнічалі тры чалавекі: архітэктар, прадакт оўнер і тымлід, задавалі пытанні кожны са сваёй вобласці. PO па большай частцы цікавілі пытанні паводзінаў, астатнія больш па хардах пыталіся — але без бессэнсоўных пытанняў, як гэта прынята ў СНД.
Усе падзеі — першы кантакт, сумоўі і адмова, якая пазней ператварылася ў офер, — змясціліся ў тыдзень-паўтара.
«CV па схеме, мяняць нічога не варта — могуць палічыць праблемным чалавекам, які не прытрымліваецца правілаў»
Не ўпэўнены, што мой досвед варта прымаць за правіла ў гэтай краіне. Адна з прычын, чаму пошукі працы так зацягнуліся: я .Net распрацоўшчык, тут мой стэк зусім не папулярны. На рынку ў асноўным пераважае альбо нешта «старажытнае» (добра, калі хаця б на Java), альбо наадварот моднае-моладзевае. Тут амаль няма «залатой сярэдзіны».
Працэс найму ў Японіі не вельмі адрозніваецца ад звыклага:
скрынінг рэзюмэ;
першасная размова з эйчарам;
на гэтым жа этапе пару разоў давалі тэставае, але не заўсёды;
тэхнічнае сумоўе/лайфкодынг;
і на гэтым этапе яшчэ можа быць сумоўе з CTO/CEO, але ўсё залежыць ад кампаніі, бо гіганты не асабліва могуць сабе дазволіць такое. І калі шчыра, я да яго не даходзіў ні разу, бо звычайна мяне заварочвалі альбо з-за ўзроўню мовы, альбо таму што «ў нас крыху іншы стэк, ці гатовы перайсці на яго?»
Але вось што я заўважыў: на тэхнічных сумоўях па тэорыі звычайна не ганяюць, тыпу: «Раскажы, у што разгортваецца стэйт-машына Async/Await» і не пытаюцца пра тое, што не мае практычнай карысці. Мяне больш ганялі па тым, які досвед ёсць у цэлым, што я рабіў у той ці іншай сітуацыі і таму падобнае. Гэта бліжэй нават да тэставання софт-скілоў, бо харды прапісаны ў рэзюмэ ўжо.
Адно вялікае адрозненне ад заходняга працэсу найму — тут ёсць два дакументы звычайна:
У CV — асноўная інфармацыя: фота, ПІБ, адрас, дзе вучыўся і працаваў, спіс навыкаў, невялікае «пра сябе». Гэты дакумент запаўняецца дакладна па схеме, мяняць нічога не варта, бо цябе могуць палічыць праблемным чалавекам, які не прытрымліваецца правілаў. Другое рэзюмэ — проста спіс праектаў і таго, чым ты займаўся, не вельмі коратка, але і не вельмі падрабязна: асноўныя моманты/дасягненні.
На сумоўе прынята апранаць гарнітур. Ёсць градацыя па колеры і іншым — але я не парыўся. Хоць можа таму і шукаў працу столькі часу — проста не падабаўся колер майго гарнітура.
Японскім кампаніям было ўсё роўна, якая ў мяне англійская, — але веданне японскай патрабавалі на ўзроўні N2 і вышэй (прыкладна паміж B2 і С1). Наяўнасць сертыфіката, вядома, была важная, але гэта не вырашальны фактар, галоўнае — наколькі добра ты размаўляеш.
Для вакансій, якія патрабуюць валодання англійскай, рашэнні прымаліся так: змог прайсці сумоўе — значыць, валодаеш. Ну і ў прынцыпе тут прынята лічыць, калі ты замежнік — па дэфолце ведаеш англійскую.
Калі я спрабаваў трапіць у Toyota, яны патрабавалі абедзве мовы: N3 + C1 або N2 + B2. Ну гэта значыць адна проста добрага ўзроўню, другая — можна крыху горш, але не элементарная). Гэта даволі высокія патрабаванні.
Для даведкі, прыкладна вось так можна канвертаваць узровень ацэнкі японскай:
N5 — A1
N4 — A2-B1
N3 — B1-B2
N2 — B2-C1
N1 — C2
І так, калі хочаш застацца ў Японіі, то японскую варта пракачваць. Знайсці вакансію, дзе яна не патрабуецца, — як цуд! І конкурс нерэальны — па некалькі соцень чалавек на кожнае такое месца.
«Нас ледзь не гвалтам прымушаюць заканчваць своечасова. Працоўны дзень строга з 9:00 да 17:30»
Калі шчыра, у мяне няма поўнага адчування, што я працую на кампанію ў Японіі. Большасць хлопцаў на праекце — замежнікі, а ў маёй камандзе так увогуле ўсе шэсць чалавек. Я думаў, што мясцовы лад хоць крыху адаб’ецца на працы, але не, усё цалкам звыкла:
няма «боса», якога трэба шанаваць (банальную павагу навакольных людзей адзін да аднаго ніхто не скасоўваў, зразумела).
няма перапрацовак. Нават больш, нас ледзь не гвалтам прымушаюць заканчваць своечасова. Калі трэба папрацаваць даўжэй, трэба прасіць дазволу з тлумачэннем прычын. Так што працоўны дзень строга з 9:00 да 17:30 з перапынкам на абед у адну гадзіну (таксама прымушаюць яго «адгуляць»).
Здаецца, тут патрэбна невялікае тлумачэнне: пры жаданні ты можаш затрымацца ў офісе — ну, проста так. А вось пра авертайм трэба наўпрост прасіць: напрыклад, «крытыкал баг, тэрмінова рэліз выкатваць трэба!» або прод-інцыдэнт які. Так што так, «захацелася папрацаваць даўжэй» — не вельмі пераканаўчая прычына для перапрацовак.
З-за таго, што мая кампанія — міжнародная, і пераважная большасць у ёй размаўляе на англійскай, — менталітэт у маіх калег больш «заходні». Ну, і прыколы таксама.
Напрыклад, я чуў, што ў нас спрабавалі ўвесці «інклюзіўнасць», але нібыта не зайшло. А так — усё тыя ж бясконцыя працэсы дзеля працэсаў, праблема любой буйной кампаніі.
Не ўпэўнены, што ў нас ёсць нейкія грэйды тыпу Senior. Я лічуся як Application Engineer.
Размовы ля кулера — такога тут не бачыў, бо працоўны час — для працы. У абед — калі ласка, але не ў офісе, дзе людзі працуюць, таму што графік ланчу кожны падстройвае пад сябе з 11:00 да 14:00. Ну і гэта пры тым, што ў маім «акварыуме» чалавек 700 сядзіць: увесь паверх — велізарны опенспэйс без якіх-небудзь перагародак паміж сталамі. I не так ужо і тлумна.
У мяне асабіста гібрыдны графік працы — два дні ў офісе, тры на аддаленцы. Гэта не маё пажаданне, а вымушаная мера, бо я не сталы, а кантрактны супрацоўнік, наняты праз агенцтва.
«Цэны на забавы-рэстараны ў Токіа вышэй у 1,5-2 разы»
Жыву зараз у Токіа. Зняў жыллё недалёка ад офіса, у раёне 20-25 хвілін пешшу, бо японскі грамадскі транспарт у гадзіны пік — been there done that. Пераязджаць прыйшлося ў паскораным тэмпе, вырашыў працаваць з ужо знаёмымі рыэлтарамі, і ўсё роўна нервы яны мне патрапалі, паколькі арэнда жылля тут — вельмі страшны квэст.
Разам з камуналкай плачу за кватэру ¥125 тысяч (гэта прыкладна $850 летам, зімой я яшчэ не жыў тут).
Гэта даволі дорага за аднушку ў 30 метраў на ўскраіне Токіа, але мой выбар у пешай даступнасці да офіса быў моцна абмежаваны. Ну і да Шыбуя (адзін з найбуйнейшых перасадачных і забаўляльных пунктаў) адсюль каля 7 станцый — што таксама ўплывае на кошт.
Пажыўшы два гады ў Нагоя, магу сказаць, што Токіа даволі дарагі горад. Кошты на забавы-рэстараны тут вышэй у 1,5-2 разы, чаго я не чакаў, хоць гэта і відавочна нібыта.
У цэлым, калі не ўлічваць арэнду, то пры належным жаданні можна ўкласціся ў ¥120-150 тысяч у месяц (прыкладна $816-1020) — а можа, і менш. Але я не фанат гатоўкі дома, асабліва з улікам, што мая кухонная працоўная прастора — гэта 40 см паміж ракавінай і маленькай электраплітой.
У офісе ў нас падаюць бясплатны ланч. Так што ёсць магчымасць нядрэнна сэканоміць і на харчаванні. Дарэчы, усё вельмі смачна. Ды яшчэ і выбар велізарны: у раёне 8 пазіцый штодзённа на любы густ, пачынаючы з класічных японскіх страў, тыпу рамена, собы, данбуры, і ўключаючы розныя «абмежаваныя» прапановы, тыпу нехаляльных, індыйскіх, веганскіх. Ёсць яшчэ сняданак і вячэра, але іх час — у 7:00–8:00 раніцы і ў 19:00–20:00 вечара, за рамкамі майго працоўнага дня. Спецыяльна дзеля гэтага цягнуцца ў офіс тупа лянота.
«Школа павінна паведамляць у міграцыйную службу аб тым, што студэнт не ходзіць на заняткі»
Пры пераездзе ў Токіа не абышлося без стрэсу. Я падаваўся на працоўную візу яшчэ ў Нагоя і вельмі спадзяваўся, што праз месяц атрымаю яе ўжо ў сталіцы, бо працэс выдачы займае адзін-тры месяцы, у сярэднім каля двух.
Але 4 тыдні пасля віза не была гатова — гэта заняло каля 6 тыдняў, таму што на гэты перыяд выпаў «залаты тыдзень» у пачатку мая — цэлы тыдзень выходных. Я ўсё яшчэ быў на студэнцкай візе, і раз тэхнічна я быў студэнтам — значыць, быў абавязаны наведваць школу ў Нагоя. А школа, у сваю чаргу, павінна была паведаміць у міграцыйную службу аб тым, што нейкі студэнт не ходзіць на заняткі на працягу двух тыдняў. Але «пранесла».
Дарэчы, за два гады ў Японіі мяне ні разу не спынялі для праверкі дакументаў.
Ды і ў цэлым паліцэйскія на вуліцах — даволі рэдкая з’ява, яны звычайна не патрулююць ваколіцы. Тут у кожным раёне ёсць «кобан» — нешта накшталт апорнага пункта, у выпадку выкліку яны могуць хутка трапіць у патрэбнае месца.
На вуліцах тут бяспечна: і па начах гуляў некалькі разоў у іншым канцы горада, і п’яным вяртаўся — увогуле ніякіх праблем, канфліктаў. У барах ніколі не сустракаў неадэкватаў, што нарываюцца на бойку. Ды і ў цэлым тут нават дзеці з самага пачатку ходзяць адны ў школу — без вось гэтай лухты, калі бацькі гадоў да 10 водзяць іх праз «небяспечны раён» ці «праспект». І ні разу не чуў, што ў нейкі раён Токіа лепш не соваццца.
Так, у Японіі перыядычна крадуць парасоны/ровары — але іх нібыта нават даволі хутка знаходзіць паліцыя.
«За месяц дамаўляўся з сябрамі пасядзець у бары: усе выходныя распісаны наперад»
У вольны час у мяне экамп’ютарныя гульні і паходы па барах-ізакаях. У першы ж вечар пасля пераезду знайшоў маленькую ўтульную ізакая з ветлівым уладальнікам, выбіраюся туды пагутарыць.
Падарожжы — таксама добра, але трэба падгадваць момант, каб і выходныя былі, і надвор’е не падвяло (ну гэта значыць у сакавіку–красавіку і кастрычніку–лістападзе). Але тут яшчэ праблема ў тым, што працуючы 5/2 і маючы тыя ж выходныя, што і большасць японцаў, — ты не адзін такі жадаючы падарожнічаць. І тут ужо прыходзіцца думаць: ці хачу я куды-небудзь ехаць ці ну яго, пайду лепш у бар.
У вольны час яшчэ можна сустракацца з сябрамі-японцамі, але гэта таксама складаная задача. Нядаўна аж за месяц дамаўляўся з прыяцельмі пайсці пасядзець у бары: усе выходныя ў людзей распісаны наперад. Мне з маёй спантаннасцю гэтага пакуль што не зразумець, але што зробіш.
Як беларускія выпускнікі паступаюць у Польшчу і Расію — і ці паўплывала вайна. 4 гісторыі
dev.by шукаў маладых людзей, якія паступілі сёлета ў ВНУ за мяжу, — адгукнуліся 4 чалавекі. Двое выбралі Польшчу, яшчэ двое Расію (для аднаго гэта часовы варыянт, ён плануе перапаступіць налета).
Спыталі ў хлопцаў, як яны выбіралі ВНУ, куды паступалі аднакласнікі і як на выбар паўплывала поўнамаштабнае ўварванне Расіі ва Украіну (і ўчорашнія навіны пра мабілізацыю).
EnCata будзе штампаваць заводы, якія штампуюць дамы
«Будаўнічая галіна цалкам дысфункцыянальная», — кажа СЕО EnCata Алег Кандрашоў. І прапануе «рэанімаваць будаўніцтва»: паўтарыць поспех Генры Форда і запусціць канвеер, які будзе штампаваць модульныя дамы. А яшчэ — запусціць мабільныя заводы з гэтымі канвеерамі.
Першы тэставы дом з жалезнымі сценамі і вокнамі ў падлогу ўжо пабудаваны — у ім 2 гады як жыве СЕО. А зараз у Вялікім камені дабудоўваюць тэставы завод.
Ці ёсць будучыня ў праекта і якая, расказвае dev.by Алег Кандрашоў.
Кампанія тэлефануе — кліча ў ІТ без навыкаў і англійскай. У айцішнікаў пытанні
Айцішнікі (і не толькі) скардзяцца, што ім тэлефануюць са школы IT Overone і прапануюць курсы для ўваходжання ў ІТ без першапачатковых навыкаў і англійскай.
И ни разу не слышал, что в какой-то район Токио лучше не соваться.
район кабуки-чо именно такой район
пойти посидеть в баре: все выходные у людей расписаны наперёд
для этого в Японии отводятся вечер четверга и вечер пятницы
так как я не постоянный, а контрактный сотрудник, нанятый через агентство.
теперь у вас будет каждые 6 месяцев продление контракта. но не более 2 лет. после 2 лет ваша компания по закону обязана решить, либо они нанимают вас на постоянку, либо не нуждаются в ваших услугах - и саёнара.
Карыстальнік адрэдагаваў каментарый 19 жніўня 2025, 14:37
andrey42
ex. Senior Software Developer в outsource
19 жніўня 2025, 16:03
0
Нууу, не 6, а 3 месяца. И вроде как сейчас нет ограничений по время — как минимум мне сказали, что есть люди что уже 4+ лет работают так — зависит от человека/способностей/компании.
А про кабуки — не слышал, но хорошо знать, на будущее.
А про четверг-пятницу, полагаю, речь про номикай, но это если коллеги — не гайджины, которые клали на обычаи) ну или не повезло с друзьями, если речь про них)
Не так далеко от Японии расположена Южная Корея.
Мой коллега попал туда на десяти месячную стажировку. Были, наверное и сейчас есть, такие по обмену между университетами для молодых кандитатов наук. Стажировка проходила в Сеульском университете.
После окончания стажировки предложили работать исследователем как post doc и оформили контракт на год. Остался и работал.
Получилось так что Саша провёл так в Корее шесть лет. Контракт продлевали каждый год. За это время женился на молодой кореянке с которой они вместе работали.
А после .... Они получили разрешение на ПМЖ в Канаде и переехали в Торонто. Там мы встретились снова.
Сашу взяли работать в NorTel.
Рэлацыраваліся? Цяпер вы можаце каментаваць без верыфікацыі акаўнта.
район кабуки-чо именно такой район
для этого в Японии отводятся вечер четверга и вечер пятницы
теперь у вас будет каждые 6 месяцев продление контракта. но не более 2 лет. после 2 лет ваша компания по закону обязана решить, либо они нанимают вас на постоянку, либо не нуждаются в ваших услугах - и саёнара.
Карыстальнік адрэдагаваў каментарый 19 жніўня 2025, 14:37
Нууу, не 6, а 3 месяца. И вроде как сейчас нет ограничений по время — как минимум мне сказали, что есть люди что уже 4+ лет работают так — зависит от человека/способностей/компании.
А про кабуки — не слышал, но хорошо знать, на будущее.
А про четверг-пятницу, полагаю, речь про номикай, но это если коллеги — не гайджины, которые клали на обычаи) ну или не повезло с друзьями, если речь про них)
Не так далеко от Японии расположена Южная Корея.
Мой коллега попал туда на десяти месячную стажировку. Были, наверное и сейчас есть, такие по обмену между университетами для молодых кандитатов наук. Стажировка проходила в Сеульском университете.
После окончания стажировки предложили работать исследователем как post doc и оформили контракт на год. Остался и работал.
Получилось так что Саша провёл так в Корее шесть лет. Контракт продлевали каждый год. За это время женился на молодой кореянке с которой они вместе работали.
А после .... Они получили разрешение на ПМЖ в Канаде и переехали в Торонто. Там мы встретились снова.
Сашу взяли работать в NorTel.