Працадаўцы і замоўцы нярэдка парушаюць свае абавязацельствы. Натуральна, не толькі ў Беларусі. Ці можна неяк мінімізаваць рызыкі пры працы ў іншых юрысдыкцыях? Пагаварылі пра гэта з эйчарам і юрыстам з салідным досведам працы ў буйных міжнародных ІТ-кампаніях.
Працадаўцы і замоўцы нярэдка парушаюць свае абавязацельствы. Натуральна, не толькі ў Беларусі. Ці можна неяк мінімізаваць рызыкі пры працы ў іншых юрысдыкцыях? Пагаварылі пра гэта з эйчарам і юрыстам з салідным досведам працы ў буйных міжнародных ІТ-кампаніях.
Распавядае Ірына*, HR-менеджар са шматгадовым досведам працы ў міжнародных ІТ-кампаніях.
— Натуральна, механізмы абароны супрацоўнікаў ёсць у практычна любой краіне. Асабліва ў ЗША і ў краінах ЕС. Дапусцім, ІТ-спецыяліст не атрымаў аплату за сваю працу. Нават калі чалавек працуе па b2b-кантракце, у выпадку парушэння сваіх працоўных правоў ён можа звярнуцца ў суд і даказаць, што меў месца прыхаваны найм (misclassified employment). У такім выпадку яму кампенсуюць заробак, падаткі і, магчыма, маральную шкоду.
У ЗША падобныя практыкі дастаткова рэдкія, бо сістэма працуе празрыста, і суд можа хутка прыняць бок супрацоўніка. Ведаю рэальны кейс, калі амерыканец атрымаў па такой справе кампенсацыю ў поўным аб’ёме. Там усё прамалінейна і хутка — вядома, у выпадку калі ў айцішніка ёсць амерыканскае грамадзянства або легальны статус.
І, натуральна, у любой краіне ёсць юрысты, якія ахвотна бяруцца за такія справы.
Тым не менш, даволі часта падманутыя супрацоўнікі нават у краінах з такім падыходам да абароны правоў работнікаў не падаюць пазовы. Чаму — асобнае пытанне. У кагосьці няма рэсурсаў, хтосьці баіцца страціць рэпутацыю або статус, камусьці прасцей «прамаўчаць». Прычын маса.
А цяпер — іншы бок рынку працы: Дубай. Спачатку ўсё выглядае вельмі прывабна:
Але, як толькі заканчваюцца інвестыцыі, пачынаюцца праблемы: затрымкі, абяцанні, адсутнасць прававога афармлення супрацоўнікаў. Пры гэтым пра механізмы рэальнай праваабароны ў такіх кейсах пакуль мала хто ведае. І замест дагавораў і адвакатаў з’яўляюцца фразы ад працадаўцаў і замоўцаў кшталту:
Вы лёгка здагадаецеся, адкуль звычайна бываюць такія «працадаўцы». І чаму многім страшна пачынаць з імі разбірацельствы.
Наступны наш суразмоўца — Мікіта*, кандыдат юрыдычных навук з вялікім досведам працы юрыстам у міжнародных ІТ-кампаніях у розных юрысдыкцыях.
— Як справы з абаронай працоўных правоў айцішнікаў у іншых краінах? Можа, дзе-небудзь ёсць паспяховыя айцішныя прафсаюзы?
— У большасці выпадкаў уся дзейнасць прафсаюзаў і іх улада звязаны з работнікамі, гэта значыць спецыялістамі з працоўнымі дагаворамі.
Усё, што звязана з падрадчыкамі, часцяком застаецца па-за іх полем зроку. Давайце ў гэтай размове такія адносіны будзем называць агульным тэрмінам субкантракт, ці кантрактаванне (ад англ. IC — independent contractor, што эквівалентна рускамоўнаму тэрміну «падрадчык»).
Зрэшты, бываюць зусім розныя сітуацыі. Існуюць прафсаюзы пісьменнікаў, прафсаюзы акцёраў. Яны нібыта ж не работнікі — але, тым не менш, адстойваюць інтарэсы пэўнай катэгорыі людзей. Калі адна з буйных беларускіх кампаній падпісвала дагавор са сусветна вядомым акцёрам, у кантракце была асобна прапісана абавязак працэнт ад яго даходу перавесці на рахунак спецыяльнай арганізацыі кшталту прафсаюза, асноўная мэта якой — абарона правоў работнікаў кіна- і тэлеіндустрыі. Магчыма, недзе існуюць і аналагічныя арганізацыі айцішнікаў на субкантрактах. Але я пра іх не ведаю.
Што датычыцца звычайных прафсаюзаў для ІТ-работнікаў (падкрэсліваю — для работнікаў, а не падрадчыкаў), то найбольш паказальным будзе прыклад Італіі. На мой погляд, у Італіі работнікі абаронены вельмі добра. Там любая змена кантракта з работнікам патрабуе яго непасрэднай згоды. Без яго працадаўца нават коску памяняць не можа.
У выніку працэдура звальнення ў Італіі ператвараецца ў пастаянныя кансультацыі з прафсаюзамі. Нельга проста прыйсці да работніка і сказаць: «Я цябе звальняю». Ты мусіш пастаянна кансультавацца з прафсаюзамі, бо любое адступленне ад дагавора абернецца праблемамі. А работнікі там таксама вельмі добра юрыдычна падкаваныя, у ўсіх ёсць знаёмыя адвакаты.
Прафсаюз арганізуе сход работнікаў разам з наймальнікам, абмяркоўвае ўмовы гэтых звальненняў, таргуецца за работнікаў, агаварвае памеры кампенсацый. Прычым работнікі ў гэты момант яшчэ могуць нават не ведаць пра будучае скарачэнне, а прафсаюз ужо праінфармаваны і вядзе перамовы. Гэта надзвычай дарагое заняцце для наймальніка, бо ён плаціць юрыстам.
Гэта мы гаворым пра выпадкі масавых звальненняў. Звальненні ў індывідуальным парадку могуць быць крыху прасцей, але ў Італіі работнікі вельмі добра юрыдычна падкаваныя, ва ўсіх ёсць знаёмыя адвакаты.
Калі кампанія звальняе больш пэўнага працэнта супрацоўнікаў за пэўны перыяд, у большасці краін патрабуюцца дадатковыя дзеянні: ад апавяшчэння дзяржаўных органаў занятасці да кансультацый з прафсаюзамі датычна ўмоў звальнення.
У розных краінах гэтая норма можа быць рознай. Дзесьці гэта больш за 10% штату ў месяц, дзесьці не больш за 10% штату ў год, дзесьці больш за 5% за шэсць месяцаў.
Ці будуць прафсаюзы ўпісвацца за тых хлопцаў, якія папрацавалі пару месяцаў на субкантракце — пытанне. Адказ залежыць ад таго, ці з’яўляецца гэты чалавек сапраўды падрадчыкам, або ж адносіны носяць характар працоўных.
Нягледзячы на субкантракт, суд можа прызнаць, што яны працоўныя. І тады ўжо пытанне па ўсіх кампенсацыях пры звальненні будзе разглядацца з удзелам зацікаўленых ведамстваў (ад службаў занятасці да ўжо згаданых прафсаюзаў).
Такая практыка існуе практычна паўсюль у развітых краінах. І называецца misclassification risks, рызыка няправільнай класіфікацыі работніка як незалежнага падрадчыка.
Чаму многія кампаніі спрабуюць працаваць праз падрад? Таму што падрадчыкам яны не плацяць бальнічныя, не аплачваюць адпачынкі і іншы «сацпакет». Калі ж у мяне аформлены па працоўнаму дагавору работнік, і ён захварэў, яму павінен плаціць ці я, ці фонды, у якія працадаўца ўносіць узносы за нанятых супрацоўнікаў. Тое ж самае з аплатнымі адпачынкамі. Тут усё залежыць ад узроўню сацабароны ў краіне і ад гарантый, якія даюцца работнікам заканадаўствам канкрэтнай лакацыі (дзяржавы, штату і гэтак далей). Як правіла, яны не распаўсюджваюцца на адносіны, аформленыя праз дагавор падраду.
— Ці ёсць у вас нейкі суб’ектыўны рэйтынг краін па ступені абароны правоў айцішнікаў? У тым ліку на b2b?
— Такога рэйтынгу ў мяне няма, і я не ўпэўнены, ці ёсць ён увогуле. Чаму? Таму што слова «абарона» ў гэтым выпадку з’яўляецца шматграннай і, месцамі, правакацыйнай. Абарона каго і ад чаго? Маецца на ўвазе абарона правоў работнікаў ад злоўжыванняў кампаній, якія пад выглядам падрадчыкаў наймаюць людзей на пастаянную працу? Або нешта іншае?
Я б падзяляў абарону як мінімум на два падыходы:
- абарону правоў, якія ўзнікаюць у сувязі з працоўнымі адносінамі,
- і спробу спагнаць тое, што чалавек зарабіў і што яму не выплацілі.
Першая гісторыя вельмі развіта ў Лацінскай Амерыцы. У прыватнасці, Бразілія вядомая тым, што работнікі там вельмі любяць судзіцца з наймальнікамі па абсалютна любых пытаннях. Гэта як бы такі нацыянальны спорт.
— У такім апісанні гэта чымсьці падобна на спажывецкі экстрэмізм.
— Я не ведаю, ці можна гэта назваць экстрэмізмам. Актыўнае адстойванне сваіх правоў — гэта экстрэмізм? Я заўсёды стараюся выбіраць больш вузкае азначэнне, таму што кожны, хто пачуе падобнае слова, можа ўкласці ў яго ўласны сэнс.
Падобныя паводзіны лацінаамерыканскіх супрацоўнікаў — гэта адна з прычын, па якой многія кампані на лакальным рынку выключаюць любы субкантрактынг у Бразіліі.
Таму што праз некаторы час работнік можа прыйсці ў суд і расказаць: «Ведаеце, тут у мяне было напісана, што я працую па дагаворы падраду, а насамрэч нібыта і не». Хаця ў маёй практыцы такіх негатыўных выпадкаў не было, рызыкі, якія «падсвечвалі» лакальныя юрысты, былі настолькі высокімі, што было вырашана нават не спрабаваць з гэтым гуляць.
З-за гэтага субкантрактынг можа стаць дрэнным рашэннем для любой кампаніі. Большасць дзяржаў у свеце спрабуе абараніць работнікаў праз пераваліфікацыю адносін з грамадзянска-прававых у працоўныя. Калі чалавека звольнілі, гэта цягне за сабой як мінімум неабходнасць зрабіць належныя выплаты пры звальненні. Калі чалавек захварэў — то выплаты па бальнічных. Нейкія бонусы, нейкія бенефіты. Тое, што належыць работнікам, і тое, што кампанія недаплачвае, не налічвае чалавеку, з якім працуе па субкантракце.
Таму кампаніі усяляк імкнуцца падзяляць работнікаў і незалежных падрадчыкаў. Не ўсе разумеюць розніцу, і з-за гэтага здараюцца праблемы. З разраду «мне давалі страхоўку, аплачаны абед, ноўтбукі ці падарункі, таму я лічыў, што я работнік; ну і што, што ў мяне быў кантракт». Работнік з такімі аргументамі ідзе ў суд, выйграе яго, і кампанія трапляе на грошы.
На бразільскую падобная сітуацыя і ў іншых краінах Лацінскай Амерыкі. Гэта не азначае, што, калі да цябе нехта прыйшоў працаваць субкантрактарам, ужо заўтра ён абавязкова пабяжыць у суд. Ёсць, вядома, і добрыя сітуацыі. Але па статыстыцы большасць судовых выпадкаў тут менавіта такія.
Дарэчы, у Лацінскай Амерыцы ёсць лакацыі, дзе работнікі маюць права на 13-й і нават на 14-й заробак. Наймальнік абавязаны да пэўнага свята, да пэўнай даты выплаціць іх работніку. І гэта таксама адзін з момантаў, на які наймальнік можа сур’ёзна «трапіць».
Тое, што 13-м заробкам называюць у Беларусі (выплаты да Новага года на якіх-небудзь вялікіх прадпрыемствах) — гэта заканадаўча не замацавана. Па сутнасці, гэта прэмія.
— А што з другой гісторыяй, пра нявыплачаныя субкантрактарам-айцішнікам грошы?
— У гэтай скарбонцы намяшана вельмі шмат. Пачынаючы ад афармлення дакументаў, фіксацыі часу выканання задач.
І заканчваючы махлярамі, якія шукаюць хлопцаў у розных краінах, ставяць ім задачы, атрымліваюць вынікі і проста кідаюць іх на грошы.
На жаль, ад такой праблемы не застрахаваны ні адзін чалавек ні ў адной з краін. Розніца паміж юрысдыкцыямі можа быць у выдатках часу, сіл і сродкаў на тое, каб атрымаць свае заробленыя грошы.
Ёсць, напрыклад, краіны, у якіх гэтыя грошы можна атрымаць лёгка, з вялікай верагоднасцю — але дорага. Ты растраціш велізарныя сумы на юрыстаў, напрыклад, у ЗША. Суд, цалкам магчыма, вынесе рашэнне на тваю карысць і спагоніць гэтыя грошы. Але наколькі хутка гэта адбудзецца — пытанне. А тое, што ты заплаціш юрыстам — гэта сто працэнтаў.
— А ў якіх яшчэ краінах дорага, але з вялікай верагоднасцю можна атрымаць свае грошы?
— Да такіх краін я адношу, напрыклад, Вялікабрытанію. Так, там ты пасудзішся, атрымаеш вынік, але гэта будзе вельмі доўга.
Гэта Кіпр, дзе таксама атрымаеш вынік, але гэта таксама будзе не хуткая гісторыя. І дарагая, што звязана з аплатай працы юрыстаў.
Мне здаецца, што ў Польшчы з гэтым усё дастаткова добра. Працуючы па субкантракце і падмануты чалавек можа разлічваць, што суд там стане на яго бок. Але наўрад ці гэта будзе суперхутка і супертанна.
У любым выпадку, ёсць нейкі мінімум, які ты змарнуеш на тое, каб дамагчыся справядлівасці. Не кажучы ўжо пра тое, што табе прыйдзецца чакаць, калі такое рашэнне суда выканаецца, і табе пералічаць грошы.
А яшчэ, каб дамагчыся станоўчага выніку, трэба абавязкова траціць час на афармленне бягучых дакументаў і кучу ўсялякай бюракратычнай працы, якую людзі не асабліва любяць.
Потым, калі нешта адбываецца, яны такія «ой, мяне падманулі». І ўсё, што ў іх ёсць на руках — гэта перапіскі з вайбера і нейкія пераводы крыптой. Не заўсёды можна спадзявацца на тое, што суд будзе ўнікаць у тое, пра што вы там зносіліся і што вам скідвалі.
Нават праца ў краінах з добрай прававой культурай, з добрымі судамі і з усім астатнім не дае гарантыі, што вас не кінуць і што вам потым не прыйдзецца хадзіць і прасіць тое, што вы зарабілі.
Таму як такога рэйтынгу няма. І нават у тых краінах, дзе ўсе кожны раз атрымліваюць свае выплаты і ўсё цудоўна і добра, нейкія людзі ўсё роўна не змогуць абараніць свае правы з-за дэталяў, звязаных з афармленнем такой працы.
— Наколькі падобныя судовыя працэсы распаўсюджаныя ў Беларусі? І чым яны тут звычайна заканчваюцца?
— Нейкай статыстыкі на гэты конт не вядзецца. Але практыка такая: калі ў спрэчку ўцягнутыя вялікія кампаніі, у іх, як правіла, ніхто не будзе біцца за нейкую капейку ў судзе. Чаму? Таму што адцягненне часу і сродкаў, праца ўнутраных ці знешніх юрыстаў абыходзяцца даражэй, чым проста заплаціць чалавеку тое, што ён зарабіў. Зрэшты, сказаць, што такіх судоў зусім не адбываецца, я таксама не магу.
Як яны заканчваюцца? На жаль, суд (і не толькі беларускі) — гэта ў многім латарэя.
А часам нават горш, чым латарэя, бо ў латарэі хоць матэматыка ёсць. А тут — ты не прынёс нейкую паперку, ты не спадабаўся суддзі, ты нешта не так зрабіў — і фартуна не на тваім баку. Прычынай няўдачы можа аказацца нават твой адвакат, які на папярэднім працэсе быў не асабліва ветлівым з іншым бокам ці з суддзёй.
Цікава, што пазовы бываюць і ў адваротным кірунку. І нават у такіх сітуацыях кампаніі не заўсёды выйграюць працэсы.
Я ведаю пра цікавы выпадак (агаваруся, што ў гэтым працэсе я не ўдзельнічаў і ведаю пра яго са слоў удзельніка). Падрадчык выконваў працу, заказчык падпісаў акты, заплаціў. Але падчас аўдыта аказалася, што падрадчык завысіў кошт працаў. Якім чынам гэта высветлілася? Заказчык палічыў колькасць гадзін, якія падрадчык адпрацаваў, і падзялілі на колькасць дзён, якія ён працаваў. І высветлілася, што па дакументах падрадчыка ў сутках было 26 гадзін. Нестыковачка.
Кампанія спрабавала ўрэгуляваць гэтае пытанне з падрадчыкам, але той сказаў, што не бачыць тут ніякіх праблем. Грошы атрымаў — і ўсё добра.
Кампанія пайшла ў суд — і суд паспяхова прайграла. Калі юрысты запярэчылі суддзі, што ў сутках не можа быць 26 гадзін, суддзя вельмі прыгожа парыраваў: «Я разумею. Але вы ж дакументы падпісалі». На гэтым судовае разбіральніцтва і скончылася.
Дарэчы, прэтэнзій да працы падрадчыка ў кампаніі не было. Пытанне было толькі ў, мякка кажучы, няправільна падлічаным аб’ёме выкананых і аплачаных работ.
— Такая розніца паміж працоўнымі дагаворамі і субкантрактам характэрна для ўсіх краін? Можа быць, ёсць нейкія месцы, дзе яна нівеліравана, і адносіны паміж работнікамі і наймальнікамі зведзены да нейкага агульнага базісу?
— Проста за ўсе краіны я дакладна не адкажу. Але з таго, што я бачу, выразнае падзяленне гэтых сфер ёсць практычна паўсюль. Прынамсі, у плюс-мінус развітых краінах.
Мне прыходзілася працаваць у кампаніі, прадстаўленай болей чым у паўсотні юрысдыкцый. І ва ўсіх гэтых юрысдыкцыях ёсць выразнае падзяленне паміж працоўным дагаворам і паміж выкананнем задач на аснове грамадзянска-прававых дагавораў.
Пры гэтым у людзей, што працуюць па субкантрактах, можа быць абсалютна розны статус. Дзесьці імі могуць быць проста фізічныя асобы. Дзесьці ў абавязковым парадку самазанятыя або індывідуальныя прадпрымальнікі, таму што заканадаўства гэтай краіны абавязвае іх рэгістравацца ў такой якасці. А кампанія не можа заключыць такі дагавор з фізічнай асобай: яна павінна запытаць падатковы нумар, нумар рэгістрацыі і гэтак далей. Каб абараніць у тым ліку і сябе.
Але, як правіла, выразнае падзяленне паміж работнікамі і падрадчыкамі існуе паўсюль.
— На што ІТ-спецыялістам варта звяртаць увагу пры заключэнні субкантрактаў, каб мінімізаваць рызыкі?
— Заўсёды ў такіх сітуацыях уключайце здаровы сэнс. Калі вам абяцаюць добрае ўзнагароджанне, значна большае за сярэдняе па рынку, але з вялікай адтэрміноўкай плацяжу, ёсць рызыка, што гэта рулетка.
Умоўна, «мы табе заплацім мільён даляраў праз шэсць месяцаў, а ты для нас зрабі, калі ласка, вось гэтую працу». Могуць заплаціць — а могуць не заплаціць. Якой пры такім раскладзе будзе рэальная верагоднасць атрымаць свае грошы, ацаніць складана.
Пытанне да чытачоў. Дапусцім, вы сядзіце, напрыклад, у Беларусі або ў Польшчы. І падпісваеце дагавор з кімсьці з Лацінскай Амерыкі, з нейкай лакацыі, дзе вы нават мясцовую мову не ведаеце. Скажыце, якая верагоднасць, што вы паспрабуеце спагнаць неатрыманыя грошы праз суд і паспяхова іх спагоніце? Вы не ведаеце ні прававога ландшафту, у вас будзе моўны бар’ер. Вам трэба будзе кудысьці ў Аргенціну плаціць юрысту, каб ён хадзіў і нешта рабіў. А ты яшчэ пайдзі знайдзі добрага юрыста, гатовага пазмагацца за твае некалькі тысяч даляраў.
Я б рэкамендаваў наступнае.
На апошнім пункце давайце спынімся. Сам па сабе дагавор — гэта ўсяго толькі паперка. Яна не абараняе вас па змаўчанні. Яна дае вам пэўныя гарантыі. Але не на 99%. Часам нават на 20% гэтая паперка не зможа абараніць вас і дапамагчы атрымаць вашы грошы. Калі дагавор ёсць — гэта, вядома, добра. Але яго трэба ўважліва чытаць.
Чытаем парадак аплаты, парадак перадачы працы. «Я выконваю працу ў такі-та тэрмін, а кампанія павінна мне за такую-та працу заплаціць такую-та суму». Добра, гэта ўсё ёсць.
Але самы надзейны ў любой сітуацыі спосаб атрымаць хаця б частку грошай — гэта папярэдняя аплата, таму што нішто так не умацоўвае веру заказчыка ў падрадчыка, як выплачаны аванс.
Па магчымасці абмяркоўвайце структураванне здачы працы і аплаты такім чынам, каб доўг не назапашваўся. Калі гэты тэрмін можна скараціць і атрымліваць аплату за выкананую працу кожныя два тыдні (рэдка, але бывае), ці кожны месяц (што часцей за ўсё), ці хаця б кожныя 90 дзён (таму што ёсць вялікія кампаніі, у якіх плацежныя тэрміны так выбудаваныя), то акей, добра.
Можна гуляць па гэтых правілах і як мінімум абараніць сябе ад выканання новай працы, калі па якіх-небудзь прычынах папярэдняя ваша праца не была аплачана.
Магчыма, я няправільна зразумеў, але мне падалося, што на хлопцах, якія пісалі свае ўспаміны ў артыкуле пра падман айцішнікаў, якія працуюць па b2b-дагавораў, проста ездзяць. «Мы вам заплацім, мы вам заплацім, а яшчэ зрабі вось гэтую працу, і яшчэ, і яшчэ». Калі працадаўца не выконвае сваю частку абавязкаў, чаму вы павінны выконваць сваю?
Гісторыі з кіданнем — гэта, як правіла, удзел нейкіх незразумелых кантор, якія працуюць па прынцыпе «учора стварылася, заўтра здохла». Або стартапаў. Але ў стартапах гэта адбываецца часцей за ўсё не па злым намеры. А проста таму, што быў інвестар, які стартап фінансаваў — і о-па, грошы скончыліся.
Рэзка, нечакана, таму што яны паступалі траншамі, дапусцім, кожныя тры месяцы. І вось у апошнюю дэкаду трэцяга месяца высвятляецца, што транша не будзе, прыярытэты змяніліся. Такое таксама бывае, гэта ўжо сітуацыя «ратуйся, хто можа».
Ці можна ў такой сітуацыі спагнаць грошы? Часам так, калі ў кампаніі засталася нейкая маёмасць. А часам трэба проста ўсё гэта запіць халоднай вадой і траціць час не на суды, а на пошукі добрай працы.
Любы чалавек, які ідзе працаваць у стартап, павінен разумець, што дзеліць са стваральнікамі ўсе рызыкі. Проста з-за структуры фінансавання. Як правіла, стартап — гэта не нейкі напханы грашыма мяшок. Гэта нешта, куды тонкім струменчыка трапляюць грошы, пасля чаго расходуюцца на бягучую жыццядзейнасць. І ў нейкі момант гэтых грошай можа не стаць.
— Вам не здаецца, што такая вось даверлівасць у большай ступені ўласціва беларусам, чым грамадзянам тых жа ЗША, Вялікабрытаніі ці Кіпра? Можа быць, наш усярэднены айцішнік пракачаўся, як прафесіянал, гэты набор скілаў у яго ёсць. А вось юрыдычных ведаў і навыкаў нашым спецыялістам, магчыма, не хапае?
— Я б не рабіў такіх абагульненняў, таму што гэта ператвараецца ў нейкую сегрэгацыю, адны лепш — іншыя горш. Усялякія махляры існуюць практычна ў любой краіне. І тут ключавым будзе пытанне іх маштабу. Мы чулі пра гіганцкія аферы на мільярды даляраў, звязаных з амерыканскімі стартапамі. Ім давяраюць буйныя донары, інвестары, а потым усё гэта аказваецца дутай гісторыяй. Аказваецца, што ШІ — гэта не ШІ, а індусы, якія недзе на аўтсорсе працуюць, ці што тэхналогія, якую яны прэзентавалі, «клінічна не даказана».
Сказаць, што хтосьці болей даверлівы, а хтосьці менш, мне складана. У любой краіне ёсць людзі, гатовыя прыняць рызыкоўныя правілы гульні. Яны скажуць «акей, я згодны працаваць паўгода без грошай, а праз паўгода вы мне вельмі добра заплаціце». І такі чалавек не заўсёды разумее рызыкі, звязаныя з падобным рашэннем. У яго не было негатыўнага досведву, ён шчыра верыць заказчыку. А потым сутыкаецца з рэальнасцю і разумее, што адпрацаваў бясплатна.
Думайце сваёй галавой. Гэта не азначае, што вы павінны запытваць аналізы крыві кіраўніка кампаніі. Але, згаджаючыся на нейкую працу, вы павінны зрабіць хаця б мінімальную ацэнку таго, што вам прапаноўваюць. І прыкінуць, ці гатовыя вы не атрымаць заробленыя грошы.
Датычыцца гэта, зрэшты, не толькі субкантрактаў, але і працы па звычайных працоўных дагаворах.
*Імя зменена па просьбе спікера.
Рэлацыраваліся? Цяпер вы можаце каментаваць без верыфікацыі акаўнта.
Беларуский красноглазик/выебщик - как битубишник, так и умовщик тоже, стерпит все, от слова совсем. Поработает сверхурочно и забесплатно, да и социальную систему Польши или Литвы проспонсирует так или иначе.
С чего Вы это взяли?
Хотя-бы с того что в ленте новости : наеб*ли, кинули, не заплатили, блоконули, вышвырнули без обьясненмя с какой нибудь Литвы, вспомните хотябы один Кейс, когда подобное случилось, и полноценно отстояли свои права, да ещё с компенчацей, и я что то не разу слышал хотя-бы чисто формальное 'пи-пи' новой Зао 'Семья' (Тихановские), не смотря на то по их утверждениям 97% беларусов он расшатали, co nie?
Заголовок статьи громкий, но по факту, если ты не гражданин, не в профсаюзе, у тебя меньше прав, чем у таджик с черкизона
B2B в Польше регулирует гражданский кодекс и здесь в случае чего только суд, который может тянуться очень долго. Если работать по умове, то можно пожаловаться в трудовую инспекцию, что намного проще и быстрее. Хотя по налогам работа как B2B намного выгоднее и риски в целом оправданные.
Карыстальнік адрэдагаваў каментарый 17 ліпеня 2025, 21:29